عکسهایی از پرواز و سکوتش

نمایشگاه عکسهای مهدی پاکدل در گالری باروک برپاست

حســین پاکــدل را شــاید بهعنــوان مجــری و تهیهکننــده تلویزیــون بشناســید و شــاید بهعنوان نمایشــنامهنویس، کارگــردان و بازیگــر. انــگار ایــن فعالیت در چند عرصه از هنر ویژگی خانواده پاکدل اســت. همانطور که این روزها مهدی پاکدل بازیگر نمایشــگاهی از عکسهایــش بهنــام «مکــث روی سکوت» برگزار کرده است. حسین پاکدل بهعنوان یــک هنرمنــد و البتــه بــرادر مهــدی پاکــدل از ایــن نمایشگاهوویژگیهایشمیگوید.

نمایشــــــــــــــــــــگاه «مکــــــــث روی ســـــــــــکوت» مجموعــــــــــه عکسهایی است که مهدی پاکدل طی 15 ســال عکاســی کرده و از بین تعداد زیادی عکس آنها را انتخاب کرده است. من کمکی برای انتخــاب عکسها نکردم و دخالتی در نمایشــگاه نداشتم فقط یک مخاطب بودم. مهدی بهعنوان هنرمند در ورودیه نمایشگاهش کلیــدی را به مخاطــب میدهــد و آن کلید پرواز اســت. مرغانی که پرواز میکنند براســاس قصه مرغــان ســهروردی. در حقیقــت بــه مــا پــرواز و ارتفــاع گرفتــن را یــادآوری میکنــد. در تمــام عکسها در ارتفاعی حضور دارید و چشماندازی را میبینیــد کــه فقط در ارتفــاع معنی میدهد و احســاس میکنید در حال پرواز هســتید و از فراز آســمان به هســتی نگاه میکنید. به کوهها و دریا و مناظــر. اگر قصه مرغان ســهروردی را بخوانید متوجــه میشــوید کــه در گرفتــن ایــن عکسهــا چقدر پرواز منظر نگاه مهدی بوده است. مــن تمــام عکسهای این نمایشــگاه را دوســت دارم. هــر کــدام را از یــک منظر. یکی کوه اســت، یکــی دریا، یکی پرنــده و یکی مه. هــر کدام برای خودشــان زیبایــی شناســی خاصــی دارنــد. مــن مجموعــه را میبینــم و در حقیقــت رشــد ایــن هنرمنــد را طــی ایــن ســالها کــه وارد وادی هنر شــده در این عکسهــا میبینم. زیبایی شناســی مهدی را در مجموعه آثارش چه آثار نمایشــی و چه کارهای دیگر و چه عکسهایش میبینم. به نوعی این نمایشــگاه نمادی از مســیری است که مهدی این سالها طی کرده است. یــک هنرمنــد یــک شــبه هنرمنــد نمیشــود یا با رفتن به دانشــگاه و فارغالتحصیل شدن هنرمند نمیشــود. ایــن هنــر و زیبایــی شناســی در وجود هنرمنــد بــه ودیعــه گذاشــته شــده اســت. گاهی یــک نفر این ودیعه را در وجود خودش کشــف و پاالیــش میکنــد و گاهی برای یک نفر شــرایط یا خــودش یا عافیــت طلبی باعث میشــود این را در وجــود خودش خفه کند و بــه آن جلوه ندهد. هنرمنــد در طــی مســیر بــه آن چیزی که هســت تبدیل میشود.

بــر اثر گــذر زمان اســت که دیگــران متوجــه هنر هنرمند میشــوند یا هنرمند خودش جلوههایی از آفرینــش را در اثــر هنــری خــودش نشــان میدهد و ترجمه میکند به چیزی که من و شما میتوانیم ببینیم. نام نمایشــگاه یعنی «مکث روی ســکوت» کامالً با آنچه در عکسها میبینیم همخوانی دارد. در ارتفاع که میروید به سکوت و آرامش میرسید. وقتــی بــاالی کــوه میرویــد متوجــه میشــوید از باالی کوه ســکوت غریبی بر هســتی حاکم است. اگــر امــکان ســفر بــه کــرات دیگــر و خــارج از جو برایمان وجود داشــته باشد میبینیم چه سکوت وهم انگیزی آنجا حاکم اســت. اگر میتوانستیم جــای پرندههــا باشــیم میدیدیــم چــه ســکوتی حاکم اســت. حتــی در تهران شــلوغ وقتی باالی بــرج میــالد میرویــد با اینکه وهم شــهر شــما را میگیــرد ســکوت را میشــنوید. ســکوتی که صدا دارد ولــی وقتی ارتفــاع میگیرید و به جایی مثل باالی کوه میروید دیگر هیچ چیز این ســکوت را نمیتواند بشکند. شبیه ســکوت برف. وقتی صبح بیدار میشوید و میبینید شــهر پر از برف اســت و عجب ســکوتی همه جا را فراگرفته است. بخشــندگی یــک هنرمنــد را در وجــود مهــدی میبینــم. نه به معنــای اینکــه کاری را به رایگان ببخشــد. بخشــندگی بــه معنــای اینکــه زیبایــی شناســی و چیــزی را کــه از آن لــذت میبــرد بــا دیگران تقسیم میکند. ایــن موهبتــی اســت کــه بســیاری از هنرمنــدان دارنــد. ذوق و شــوق و تمام وجوه خــودش را در اثــر میریزد و هبه میکند به مخاطبین خودش. مهدی این ویژگی را دارد. ممکــن اســت برگزاری نمایشــگاه هزینــه زیادی ببــرد و حتی اگــر با قیمــت خیلی خــوب تابلوها را بفروشــند بــاز چنــدان جوابگــوی زحماتــی که کشــیده شــده نباشــد امــا آن چیــزی کــه هنرمند را اقنــاع میکند حســی اســت کــه میتواند تمام دلمشــغولیهای خــودش را بــا دیگــران ســهیم شــود. هنــر زمانــی معنــی میدهــد کــه آن را بــا دیگران ســهیم شــوید و اال یــک فیلمســاز اگر در تنهایی خودش فیلم بســازد یا شــاعری شــعری هرچقــدر زیبا بگویــد ولی زیر خــاک مدفون کند به درد نمیخورد. هنر باید تجلی پیدا کند. جلوه بایــد پیدا کنــد و هرچقــدر زیباتر جلــوه کند تأثیر بیشــتری دارد. من تصور میکنــم مهدی در این زمینه بســیار موفق است و توانســته نمایشگاهی در کالس بســیار متشــخص و به قول نوشــته اول نمایشگاهش باشکوه از طبیعت در معرض دید ما قرار دهد. مــن مهــدی پاکــدل را یــک هنرمنــد و آرتیســت

میبینم. مهدی در رشته گرافیک تحصیل کرده و در دورانی که پوسترهای تئاتر جلوه عرصه هنر نمایــش را نمایندگــی میکردنــد و ویتریــن تئاتر بودند در تئاتر شــهر پوســتر طراحی میکرد و در زیبایــی شناســی پیش برنــده هنر تجســمی تئاتر بســیار نقــش داشــت. مجموعــه پوســترهایی که مهدی با همــکاری یحیی پاکدل، برادرزاده اش، کار کرد بسیار درخشان هستند. جــدای از ایــن در کاتالوگهایــی کــه طراحــی میکردنــد و مهدی بهعنــوان مدیر هنری حضور داشــت بســیار توانســت بــه زیبایی شناســی هنر نمایــش کمــک کند. مــا در هنر اذهــان را تربیت میکنیــم. از طریــق چشــم و گــوش و احســاس. هرچقــدر بتوانیــم مخاطبان خودمــان را تربیت کنیم که اصوات خوب بشــنوند تربیت میشــوند آثار درخشــان بشــنوند و دیگر آثاری که یک شبه خلق میشــود و کپی و شــوخی و خــارج از قواعد موســیقایی هســتند گوش نمیدهند. این در هنر نمایش، عکاســی و پوستر و مظاهر کالن هنر هم صادق است. وقتــی کســی هنرمند باشــد با نگاه هنــری و ذوق هنــریاش مــیرود ســراغ رشــتههای مختلــف. مهــدی در موســیقی یــک مخاطــب اســت ولــی میدانــم اگــر قــرار باشــد در عرصــه موســیقی فعالیت کند ســعی میکند بــه قلههای مختص خــودش ورود کند. اگر بخواهد دم دســتی باشــد اصالً سراغش نمیرود. شــاید مهدی پاکدل را بهعنوان بازیگر بشناســید امــا اکنــون میبینید کــه او 15 عکس بــه نمایش میگــذارد کــه اعجاب برانگیز هســتند. نــه اینکه چــون مهــدی برادرم اســت این را بگویــم که اگر بــرادرم هــم نبــود همیــن را میگفتم. ایــن نگاه آرتیستیک ما را به حیرت میاندازد. در عکــس دریــا ماهیگیــری را میبینید کــه انگار وســط دریا عبادت میکند. زیباست واقعاً. خلق یا ثبت این لحظه کار بسیار سختی است و راحت نیســت. یک عکــس ممکن اســت در یک کلیک ثبت شــود ولــی باید عقبهای داشــته باشــد. باید تاریخی بر هنرمند گذشــته باشد تا این عکس به این شکل ثبت شود.

■

■

■