5.2 میلیون ایرانی دیگر تحت پوشش شبکه فاضالب
بروز مشــکل در فاضاب شهر اهواز، موضوع پروژههای فاضــاب و بازچرخانی آب را درکانون توجه مســئوالن و مــردم قرار داد. گرچه با برداشــت 100 میلیون یورویی از صندوق توسعه ملی با موافقت رهبر معظم انقاب معــادل 4 هــزار میلیارد تومــان برای اجــرای 60 درصد باقــی مانده شــبکه فاضــاب اهواز طی دو تا ســه ســال مشــکل این شــهر حــل خواهد شــد، اما بررســی الیحه بودجــه ســال آینــده دولــت در بخــش فاضاب نشــان میدهد که پروژههای مختلفی دراین بخش راهاندازی خواهد شد.
براساس اطاعات ارائه شده از سوی سازمان برنامه و بودجه تاکنون در دولت دوازدهم 21 طرح فاضاب با ظرفیت اســمی ۷52 هزار و 902 متر مکعب در شــبانه روز بــه بهرهبرداری رســیده اســت. 43 طــرح فاضاب نیــز تــا پایان دولــت دوازدهــم و طی ســالهای 1399 و 1400 با ظرفیت 846 هزار و 28۷ مترمکعب در شــبانه روز افتتاح خواهد شــد کــه 5 میلیون و 292 هــزار و 418 نفر را تحت پوشــش این شبکه قرار میدهد. همچنین طبق برنامهریزیهــای صورت گرفته 14 تصفیه خانه و تأسیسات آن تا سال 1400 به بهرهبرداری میرسد. ■ چقدراعتبارپیشبینیشدهاست
طبق اطاعات ارائه شــده از سوی ســازمان برنامه و بودجــه، از میان وظایفی که برای وزارت نیرو پیشبینی شــده اســت، برنامــه توســعه تأسیســات فاضــاب و بازچرخانــی آن یکی از اولویتهای اصلی درنظرگرفته شــده اســت. بــرای اجــرای ایــن برنامــه در ســال 139۷ معــادل 969 میلیــارد تومــان بودجه اختصــاص یافته اســت که این رقم در سالجاری به هزار و 435 میلیارد تومان افزایش یافته است. برآوردی که در الیحه بودجه برای سالهای 1399 و 1400 درنظرگرفته شده است نیز برای هر ســال بیش از هزار و 432 میلیارد تومان اســت کــه این ارقام برای اجرای طرحهای عمرانی این بخش است. ■ جذبسرمایهگذاریخارجی
تنــوع بخشــی به منابــع مالــی و واگــذاری طرحهای فاضــاب به بخــش خصوصــی و کاهش نقــش دولت در اجــرای ایــن طرحها مطابق برنامه ششــم توســعه. بخــش آب و فاضــاب در اخــذ تســهیات از بانکهای توســعه اسامی، بانک جهانی و اکو رتبه اول در کشور را داراســت. این بخش در ســنوات اخیر در زمینه استفاده از پتانســیل بخــش خصوصــی نیــز در انــواع روشهای مشــارکتی اعــم از BOO، BOT، ROT و بیــع متقابــل، عملکــرد قابل توجهــی در 160 پروژه جمعــاً به مبلغ 9 هزار و 500 میلیارد تومان داشــته است. اجرای این 160 قــرارداد ظرفیت 2 میلیــون و ۷۷8 هزار متر مکعب در شبانه روز ایجاد میکند.
عــاوه برایــن بــرای تعهــدات طرحهــای دارای تســهیات خارجــی ضمانتهــای مختلفــی از ســوی دولت ارائه شــده اســت. یکــی از این طرحهــا فاضاب مشــهد است که در سالجاری 18.6 میلیون یورو و برای سالهای 1399 و 1400 نیز هر سال 8 میلیون یورو تعهد ایجاد شــده است. فاضاب کاشان نیز که در سالجاری 15.4 میلیون یورو تعهد دارد دردو ســال آینده هر ســال 11 میلیون یورو اختصاص خواهد یافت. همچنین برای فاضاب شــهر قم در ســالجاری 11.6 میلیون یورو، در ســال 1399 معــادل 8.3 میلیون یورو و بــرای 1400 نیز 8.3 میلیــون یورو در نظر گرفته شــده اســت. فاضاب شهریار هم در سالهای 99 و 1400 هر سال 2.5 میلیون یــورو و فاضاب بیرجنــد به ترتیــب 3.9 و 3.8 میلیون یورو اختصاص مییابد. ا
ز ســوی دیگر درمجموع برای تصفیههای فاضاب در ســالجاری 14.5 میلیــون یــورو در ســال آینــده 9.9 میلیــون یــورو و در ســال 1400 معــادل 9.4 میلیون یورو تخصیــص مییابــد. مطالعــه فاضابهــای شــهری نیــز امســال 9.4 میلیون یــورو و در ســالهای 99 و 1400 بــه ترتیــب 99 و 9.4 میلیــون یورو از تســهیات خارجی بهرهمندمیشود.
■ 332طرحدربودجه8۹
ســامانه فاضــاب بهدلیل گســتردگی و حساســیت باالی بهداشتی و زیست محیطی یکی از زیرساختهای حیاتــی اســت کــه جــزو دســتورالعملهای ســازمان حفاظــت محیط زیســت و از شــروط اولیــه اجتماعات متمــدن شــهری اســت. عــدم وجــود سیســتم صحیح جمعآوری و دفع فاضابهای بهداشــتی و صنعتی یا به وجود آمدن اختال درعملکرد صحیح آن میتواند ســبب پخــش فاضــاب در شــهر، نفــوذ فاضــاب بــه آبهای زیر زمینی، آلوده شدن منابع تأمین آب شرب شهر، آلودگی معابر شــهری، باالرفتن احتمال سرایت بیماریهای گوناگــون، ایجاد بو، تکثیر حشــرات موذی و .... شود.
فصل آب و فاضاب بــا 223 طرح در قانون بودجه سال 1398 شامل 2 برنامه «توسعه تأسیسات فاضاب و بازچرخـــانی آب» و «ارائــه خـــدمات آب شــهری و روستایی» است.
دربرنامه توسعه تأسیســات فاضاب و بازچرخانی آب؛ بخش فاضاب با هدف ایجاد، توســعه و بازسازی تأسیســات فاضــاب و جلـــوگیری از آلـــودگی منابــع تأمینکننده آب شرب از طریق دفع بهداشتی فاضاب دارای 214 طرح است. دستگاه اجرایـی تمـام طرحهای مذکور وزارت نیـرو وشرکتهای زیر مجموعه آن اعم از شرکت مهندسی آب و فاضاب کشور، شرکتهای آب و فاضاب شهری و روستایی هستند.
همچنین در بخش برنامه ارائه خدمات آب شهری و روســتایی؛ برنامه ارائه خدمات آب شهری و روستایی با هدف افزایش جمعیـــت تحـــت پوشـش تأسیسـات آب، مطالعه و مشارکت در احداث شبکه آبیاری فضای ســبز، مدیریت مصرف آب شــهری، کاهــش هدر رفت آب شـــهری و آبرســانی بـــه روســـتاهای دارای اولویت، دارای 9 طرح است. 8 طرح از این فصل مربوط به امور راه و ترابری و مدیریت عمران شــهری و روستایی و یک طـــرح مربـــوط بـــه امورآب، کشــاورزی و محیط زیست اســت. دســتگاه اجرایی تمــام طرحهای مذکــور وزارت نیرو و شرکتهای زیر مجموعه آن است، تنها یک طرح از برنامــه ارائه خدمات آب شــهری و روســتایی مربوط به ســازمان شــهرداریها و دهیاریهای کشور (زیر نظر وزارت کشور) است. ■ اهداف و چشم انداز
صنعــت آب و فاضــاب کشــور در برنامــه ششــم توســعه چشــم اندازهای مطلوب خود را تعریف کرده اســت که مهمترین رئوس آن، دسترسی و برخورداری 99.8 درصــد جمعیــت شــهری و39 درصد جمعیت روســتایی کشــور بــه آب شــرب بهداشــتی، دسترســی و برخــورداری 51 درصد جمعیت شــهری و 3/8 درصد جمعیت روســتایی به سامانههای جمعآوری و تصفیه فاضاب اســت. مســلماً دسترســی به این چشــمانداز نیازمنــد برنامــهای مــدون جهــت راهبــردی کــردن روشهای دســتیابی به اهداف تعیین شده است که در اولویــت آن توجــه به توســعه پایدار بــا محوریت منابع آب و جامــع نگــری در بهرهبــرداری از تأسیســات آب و فاضاب قرار دارد.
از جمله اهداف کلی برنامه ششم توسعه در مبحث آب، حفــظ و صیانــت از منابــع آب و اعمــال مدیریــت کیفــی آب اســت کــه توســعه ســامانههای جمــعآوری و تصفیــه فاضــاب و بازچرخانــی و اســتفاده مجــدد از این منابع با کیفیتی متناســب با نــوع مصرف و رعایت اســتانداردها از راهبردهــای دســتیابی به این سیاســت اســت. یکــی دیگر از اهداف کلی برنامه ششــم توســعه اصاح ساختار اقتصاد صنعت آب و آبفا است که تنوع بخشــی به منابع مالی در ســرمایهگذاری طرحهای آب و فاضــاب و واگــذاری طرحهــا و تأسیســات در اجــرای سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی از راهبردهای دستیابی به این هدف مطرح شده است.
همانگونــه کــه اشــاره شــد براســاس اهدافی کــه در بودجه ســال آینده پیشبینی شــده اســت در سالهای 99 و 1400 درمجمــوع 43 تصفیــه خانــه فاضــاب بــه بهرهبرداری میرسد.