ذوبآهن در دام يك غلط بزرگ

باشگاه ذوب آهن تصميمي گرفته كه در خيال خام خودش چه بسا تصور كرده تصميم خلاقانهاي است اما نه، از اين خبرها نيست. اول متن خبر را بخوانيم: «با اعلام كميته انضباطي باشگاه ذوب آهن اصفهان، با توجه به اهانت مكرر و آشكار تماشاگران منتسب به باشگاه ذوب آهن نسبت به تيم فوتبال و ســرمربي تيم در هنگام برگزاري ديدار دو تيم فوتبــال ذوب آهن اصفهان و فولاد مباركه ســپاهان، كميته انضباطي باشگاه ذوب آهن با تشكيل جلسه فوري، حضور تماشــاگران ذوب آهن را در ديدار هفته بيســت و چهارم ليگ برتر برابر نفت تهران، ممنوع اعلام كرد و اين ديدار بدون حضور اين تماشاگران برگزار خواهد شد.»

درباره اين خبر اما پرسش و مسالههاي بسياري ميتوان مطرح كرد:

فوتبــال را بــراي چه كســاني بازي ميكننــد؟ فوتبــال بدون تماشــاگر چه مفهومي دارد؟ بازي براي ســكوهاي خالي چرا برگزار ميشــود؟ باشــگاه ذوبآهن كه چنــد دهه يــك تيم بيتماشــاگر و كمتماشاگر در فوتبال ايران است و به رغم كمتماشاگر بودن بودجههاي كلان دولتي نصيباش ميشود، حالا چرا تماشاگرانش را از ورزشــگاه دور ميكنــد؟ عــدهاي از تماشاگران ذوبآهن در شهرآورد اصفهان روي ســكوها توهين كردهانــد. بيترديد بايد با عوامل اين فحاشــيها مبارزه كرد و ممنوعيت حضور تماشاگران يا ليدرهايي كــه فحاشــي را رواج ميدهنــد بهترين تصميم است.

امــا اينكه يكبــاره تصميــم بگيرند تماشــاگران را بــه ورزشــگاه راه ندهند، تصميمي اســت شــبيه تصميمات كميته انضباطي و راهي است كه تا امروز به جايي نرسيده و چيزي را تغيير نداده و هرگز نيز تحولي ايجاد نخواهد كرد.

درباره تصميم ذوبآهن اين پرسش مطرح اســت كه آيا يك باشــگاه ميتواند چنين ممنوعيتي براي تماشــاگران ايجاد كند؟ آيا بدون اجازه سازمان ليگ ميتوان چنيــن تصميمي گرفــت و آن را اجرايي كرد؟ بحــث درآمدهاي ســازمان ليگ و تيمها از بليت فروشي مطرح است و بعيد اســت كه يك باشگاه بتواند تصميم بگيرد در ليگ حرفهاي پشت درهاي بسته بازي كنــد. )فوتبال براي ســكوهاي خالي چه مفهومــي دارد؟( اگر تصميــم ذوبآهن اين باشــد كه درها را به روي تماشاگران خودش ببندد، چگونه ميتواند تماشاگران حريــف را راه ندهــد و اگر درهــا را براي تماشــاگران حريــف باز بگــذارد، چگونه تماشاگران را شناسايي ميكند كه طرفدار كدام تيم هستند؟ موضوع ديگر اينكه اگر باشگاه ذوب آهن بايد از راه بليت فروشي كسب درآمد ميكرد و بودجهها به فوتبال اصفهان سرازير نميشــد، باز هم تصميم ذوبآهن همين بود كه ورود تماشــاگران را ممنــوع كند و از درآمد بليت فروشــي بگذرد؟

باشگاه ذوبآهن تصميمي گرفته كه در ظاهر خلاقانه به نظر ميرســد و چون تازگي دارد، شــايد اين تلقي را ايجاد كند كه چه جالب اســت اما نــه، از اين خبرها نيســت. اين تصميم غيرمتعارف است و از نشانههاي بيتوجهي باشگاهها به خصوصي شــدن در فوتبالي كه هيــچ علاقهاي به خصوصيســازي ندارد و تا ابد ميخواهد بودجــه بگيرد و هزينه را مديريت كند، نه اينكه اقتصاد ورزش را رونق دهد.

اين نه خلاقانه اســت و نــه جالب. تيمهايــي مثل ذوبآهن چــون به اندازه يك تاريخ بودجهها را آســان و بيدردسر دريافــت كردهانــد و تيــم كمتماشــاگر ســاختهاند، حالا از بازي براي ســكوهاي خالــي هم ملالــي ندارند. تماشــاگران را محروم ميكننــد تا بازهــم فوتبال براي ســكوهاي خالي را تجربه كننــد، همان تجربه تلخي كه يك عمر پيكان و ســايپا و بقيه بيتماشاگرها در فوتبال ايران تكرار ميكنند و عين خيالشــان نيست كه چرا ســالي چند ده ميليارد هزينه ميكنند تا بــراي ســكوهاي خالي بازي كننــد. آنها فوتبال بازي ميكنند تا صندليهاي خالي تماشايشــان كنند و ايــن بدترين اتفاق در فوتبال ايران اســت، همان چه كميته انضباطي و باشــگاههاي بيتماشاگر و كم تماشاگر را آزرده خاطر نميكند.

از زاويه ديگري به موضوع نگاه كنيم. باشگاههاي دولتي و صنعتي كه بودجههاي آســان به دســت ميآورنــد و بودجههاي ورزش را قبضه كردهاند تا ريالي به تيمهاي ريشــهدار، پرتماشــاگر و غيردولتي نرسد، مگر نه اينكه از منابع دولتي )كه تازگيها اســم خصوصــي روي خود گذاشــتهاند( بودجــه دريافت ميكنند؟ دولت در ورزش هزينــه ميكند تا تماشــاگران را مجذوب ورزش كند و نشــاط اجتماعي پديد آورد. اگرچه اساس دولتي بودن ورزش در ايران مورد بحث است اما در اين مورد خاص بايد پرســيد كه باشــگاه ذوبآهن بودجهها را صــرف تيمداري ميكند كه چه اتفاقي رخ دهد، كه براي ســكوهاي خالي بازي كند؟ ميلياردها و ميلياردها پول در اين باشــگاه خرج ميشــود كه چه اتفاقي رخ دهد، كه يك بازي بدون تماشاگر برگزار شود؟

ذوب آهن با اين تصميم ماهيت وجود خود را زير سوال برده و خود بيخبر است. باشگاه ذوبآهن شكل گرفته، راه افتاده و ساليانه ميلياردها ميليارد هزينه ميتراشد كه براي تماشــاگران بازي كند. باشــگاه ذوبآهــن را براي مديريت مديران و براي درآمدزايي ورزشكاران نساختهاند. بگذريم از اينكه باشــگاهي با قدمت ذوب آهن در جذب تماشاگر پرشمار ناكام بوده و به رغم اين ناكامي هميشــه باشگاهي متمول در ورزش ايران محســوب ميشود و چرخش بــه خوبي ميچرخــد. ذوب آهــن نبايد فراموش كند كه بدون جذب تماشــاگر از اساس بيمعنا ميشود.