هنر پاك كردن صورت مساله

جذب بيحساب و كتاب بازيكنان خارجي و سپس قطع همكاري كوتاه مدت با آنان به شكلي يكسويه و فاقد سياســتهاي لازم چنان عواقبي براي برخي باشگاههاي ايراني در بر داشــته كه شماري به اين نتيجه رســيدهاند از اين پس به سراغ نفرات خارجي نروند و اين، مصداق بارز «پاك كردن صورت مساله» است.

مشــكلات بزرگ روي داده در ارتباط با جذب نفرات خارجي برخاسته از انجام اين كار بدون متدها و الگوهاي رايج و عدم اجراي تعهدات مربوطه اســت. از آنجا كه شماري از اين اســتخدامها بدون مطالعه كافي صورت گرفته، باشگاههاي ناراضي تشويق به فسخ يكطرفه قرارداد شــدهاند و با اطمينان كاذب حتي با بازيكن مغبون شده خارجي تسويه حساب هم نكردهاند و بديهي اســت كه بازيكن متضرر شــده به فيفا رجوع كرده و با رسيدگي اين نهاد به شــكايتش، حكم دريافت طلب خود را دريافت كرده باشــد و در مواردي كه باشگاههاي خطاكار مدت زمان مقرر توسط فيفا را رعايت نكردهاند، كار به بحث كسر امتياز از اين تيمها نيز كشــيده شده و موارد جديدتر لغو قدرت خريد تيمها و ممنوعيت مدتدار آنها از جذب نفرات جديد بوده است.

مســالهاي كه اخيرا دامان تيمهاي مطرح استقلال تهران و تراكتورسازي را هم گرفته اســت و ملوان «ليگ يكي» هم در خطر قرار دارد و پرسپوليس پيشاهنگ يكهتاز ليگ برتر آنقــدر در قضيه قطع ارتباطش با مانوئل ژوزه خوش خيالي بيهوده به خرج داد كه يكي، دو ســالي است با كابوس جرايم احتمالي آن شــبها را به صبح ميرساند و عنقريب است كه حكم نهايي اعلام شود.

فسخهاي فراقانوني ماجراي نااميد شــدن برخي باشگاههاي كشــورمان از جذب نفرات خارجي- و به واقع ترسيدنشــان از اين قضيه- در حالي روي داده كه مشكل موجود، نه جذب آنها بلكه جذب غير اصولي و ســپس فســخ فراقانوني قرارداد آنها است. معلوم نيست چرا باشگاههاي ايراني اولا بدون مطالعه كافي «خارجي» ميگيرند و فقط پس از استخدام متوجه كيفيت متوسط او يا نخوردن نحوه بازي آنها با ســاير نفراتشان ميشــوند و ثانيا چرا زماني كه قصد قطع همــكاري دارند، ايــن كار را به روشهاي غيرقانوني انجام ميدهند؟ لازمه هر فســخي كه دوطرف به آن رضايت بدهند برآورده شــدن خواســتههاي هر دو سو و پرداخت غرامت به «بازيكن قرارداد فســخ شده» به اندازه و حدودي اســت كه ضررهاي فسخ آن قبل از پايان فصل براي او جبران گردد.

در اكثر قريب به اتفاق دفعات اين اصل بديهي و مسلم توسط باشگاههاي ايراني رعايت نشده و به بازيكن جدا شده يا اصولا چيزي به عنوان غرامت فسخ يكطرفه پرداخت نشده يا رقم ارائه شــده باشگاه بسيار كمتر از حد انصاف بوده و در اكثر موارد فقط «پول طول مدت حضور» بازيكن به او پرداخت شــده و باشگاه خواسته است با اين كار و كلك ساده و بدوي از تحمل عواقب بديهي كارش مصون بماند، حال آنكه فســخ زودهنگام و قبل از موعد يك قرارداد از سوي يك باشگاه در اكثر اوقات به معناي لزوم پرداخت مبلغ آن تا پايان فصل به طرف ديگر قرارداد يعني بازيكن جدا شــده از باشــگاه يا رسيدن به تفاهم با وي بر سر يك مبلغ مشخص است.

عكس آن نيز صادق اســت، يعني اگر بازيكني خارجي راســا بگذارد و برود باشگاه حق شكايت از او به فيفا و گرفتن غرامت اين امر را از وي دارد.

پروندههاي پايانناپذير اين بديهيات چنان از ســوي باشــگاههاي ما ناديده گرفته شده كه اينك به گفته دبير كل فدراســيون فوتبال هنوز 19 باشــگاه كشــورمان در فيفا پروندههاي «مفتوح و مختوم نشده» دارند و تعداد موارد شكايت خارجيها از اين باشگاهها به بيش از 50 مورد ميرسد و باشــگاههايي مثل پرسپوليس و تراكتورسازي در تعداد شكايات مطرح شده از آنها پيشتازي ميكنند و از ســاير تيمهاي ايراني جلو هســتند. فدراســيون فوتبال كه اوضاع را نامساعد ميبيند و مســوول جوابگويي مســائلي در اين ارتباط شــده كه در اصل جزو مسووليتها و وظايف باشــگاهها به حســاب ميآيد، يك بخش ويژه نظارت بر جذب خارجيها را درون سازمان و شاكله خود ايجاد كرده اما از يك سو معلوم نيست طيف عمل و ميزبان كارآيي اين بخش چقدر اســت و ثانيا چرا فقط پس از مرگ نسبي سهرابها، دوستان به ياد نوشداروها افتادهاند.

تفهيم باشــگاهها در اين زمينه و جلوگيري از خطاهاي آنــان نياز به دخالت و اقدامي زودتــر از اين داشــت و در اكثر موارد انتخــاب مديران نابلد براي باشــگاهها پايهگذار اين برخوردهاي غيرقانوني شده است.

آينه تمام قد در چنين شرايطي حفظ همان مديران و استمرار همان چرخههاي كاري و سپس پرهيز از جذب خارجيها به قصد رويارو نشــدن مجدد با فيفا و جريمههاي هولناك كسر امتياز و منع جذب نفرات جديد، همان هنر )!( پاك كردن صورت مســاله و غافل ماندن از اصل كار اســت و اصل كار چيزي نيست الا انجام درست خريدهاي خارجي و متعهد ماندن به اصول آن تا روز آخر حضور بازيكن خارجي در كشورمان.

اين يك اصل اوليه و بديهي در فوتبال بينالمللي است كه باشگاههاي ما تمايل غريبي به نديدن و اجرا نكردن آن دارند و عواقب تلخ آن نيز اين روزها تمام قد پيش روي ما است.