اعتمادايران يها دلمراقرصکرد
«مــن هرگز فرد پيچيدهاي نيســتم اما من هم گاهي بر پايه فريــب و تزوير محيط، بله كمي پيچيده و غير قابل تحمل ميشــوم.» اين اولين جمله كارلوس كيروش، ســرمربي تيم ملي ايران اســت كه در تازهترين اظهاراتش جلــب توجه ميكند. جملهاي آميخته با درك و فلســفه كه نشــ
اولين پرســش را از ايــن زاويه مطــرح كردهاند كه كارلــوس با آن انضباط كاري چطــور در فوتبال ايران كه گاهي از فاز برنامه محوري خارج و به سيســتم ســنتي حركت ميكند، دوام آورده اســت؟ كيروش پاســخ اين ســوال را با سياســتمداري خاصي ميدهد: «من هميشه سعي كردهام، كارنامه خود را با نتايجي كه كسب ميكنم به ديگران ثابت كنم.»
او با همين تك جمله پاســخ اين ســوال را ميدهد و بعد پرده از مشــكالت شــخصي برميدارد كه پيش از انتخاب ايران برايش ايجاد شــده بود و البته تمايل شديد ايرانيها در آن شرايط به استخدام او. كيروش براي اولين بار اســت كه پرده از اين راز سر به مهر برميدارد: «پيش از اين نتايــج خوبي در زمينه مربيگــري براي من پيش نيامده بود، پــس از ماجراي دوپينگ در تيم ملي فوتبال پرتغــال، كميتــه انضباطي مرا تبرئه كرده بود، شــورای عالي دادگســتري پرتغال هم مرا تبرئه كرده بود، سپس در كمال شــگفتي از سوي يك شــخص با جريمه مواجه شدم، ميخواستم حتي درخواســت تجديد نظر كنم اما شــرايط در پرتغال بسيار شــگفت آور بود و 8 ماه تعليق از فعاليت، برنامههاي مرا به هم ريخت. نگراني من بسيار قابل درك و مشــخص بود، من تــا آن روز دادگاه نرفته بودم، و اين فرايند براي من آزار دهنده بود. در چند نقطه از جهان پرونده تشكيل شده بود و هر جا ميرفتم اثري از كساني بود كه عليه من فعاليت كرده و فضا را سمي كرده بودند. از واسكودوگاما، قطر ...و در آن شرايط پيشنهادات كاري مهمي هم داشتم و يكي از آن پيشنهادات، تيم ملي فوتبال ايران بود. من ميخواســتم پيشنهادات را بررسي كنم اما هر لحظه امكان داشت دادگاهي در اروپا مرا براي مدت طوالني از فعاليت تعليق كند. در همان شرايط بودم كه رياست فدراســيون فوتبال ايران به من پيغام داد كه ما شــما را ميخواهيم، قرارداد را ميبنديم، اگر حكم به نفع شــما بود كه بسيار عالي است و اگر نبود نگران فسخ قرارداد نباشــيد. به آنها گفتم كه منتظر راي دادگاه اروپا براي پرونده دوپينگ هســتم. بعد از آن رييس فدراسيون ايــران به من گفت تو مربي هســتي كه مــا به دنبال آن هستيم. اگر راي به سود تو باشد خيلي خوب خواهد بود. اگر راي به ســود تو نباشد باز هم خوب است. تو در روي نيمكت مربيگري مينشيني و ما كس ديگري را آنجا قرار خواهيــم داد ولي در اصل خود تو ســرمربي خواهي بود و فقــط يك نفر به صورت صــوري بهعنوان مربي معرفي ميشود.»
احترام هیات ایرانی
كــيروش از احترامي كه ايرانيهــا و در راس همه علي كفاشيان، رييس وقت فدراسيون فوتبال برايش قايل بود بســيار خرسند اســت و همين رفتار آميخته با حس اعتماد را دليل انتخــاب تيم ملي ايران ميداند: «ببينيد، آنها واقعا به من احترام گذاشتند (منظورش علي كفاشيان و تيم مذاكره كننده است) شــرايط خيلي خوبي بود، به من اعتماد به نفس ميداد، وگرنه هرگز به ســمت فوتبال ايران نميرفتم. من پيش از اين با تيم ملي جوانان پرتغال توانســته بودم در جام جهاني قهرماني به دســت بياورم. به نظر من جام جهاني هميشــه با ارزشترين جام است، احترام همه مسابقاتها سر جاي خود اما جام جهاني چيز ديگري اســت. ليگ قهرمانان هر سال برگزار ميشود ولي جام جهاني هر چهار ســال يك بار برگزار ميشود. انگيزه دوم من همين جام جهاني بود، ميخواستم خودم را ثابت كنم و بايد به جام جهاني برزيل ميرفتيم.»
ترديد بعد از جام جهانی
كــيروش از برخي تمايالتش براي جدايي از فوتبال ايران پس از جام جهاني برزيل نيز ســخن گفته اســت: «پس از ســه سال يعني وقتي جام جهاني برزيل به پايان رسيد، تصميم جدي گرفتم كه ايران را ترك كنم، ولي به يكباره شرايط عوض شــد و تغيير كرد. شرايط كاري من بهتر شــد و بازيكناني كه در اختيار داشتم به من انگيزه ماندن ميدادند، احساس خوبي از شرايط تازه كاري خود داشتم. بازيكنان تحصيلكرده و بسيار جوياي نام و تالشگر در اختيار من بود و دوســت داشتم با آنها يك راه سخت را ادامه بدهم.
آنها سن كمي داشــتند اما بسيار باهوش بودند. اين همان چيزي اســت كه يك مربي ميخواهد. وقتي براي اولين بار به ايران رفتم آنها فقط يك لژيونر داشــتند ولي در ادامه راه فوتبال ايران 14 لژيونر داشت. تصور اينكه به جاي داشتن تيمي از دايناسورها تيمي از بچههاي دوست داشتني و باهوش داشــته باشي آرامش بخش بود. به هر حــال من فرصت مربيگري در اروپا را داشــتهام و در اين مدت پيشنهاداتي به من ميرسيد. واقعا پيشنهادات خوبي در اختيار داشتم، از آفريقاي جنوبي بارها به من پيشنهاد همكاري شد، از تيم ملي الجزاير هم به سراغ من آمدند و با مدير برنامههام و خود من مذاكره كردند. شرايط خود را به رييس فدراسيون فوتبال ايران گفتم و آنها ميدانستند كه تصميم گيري براي من ســخت شده و كمي هم پاي احساسات به ميان آمده است.»
فرگوسن مخالف بود
سرمربي تيم ملي از بيميلي فرگوسن به حضور او در فوتبال ايران هم پرده برداشته است. كيروش ادامه ميدهد: «وقتي براي اولين بار در حال جدا شــدن از اروپا بودم، حرفهاي فرگوسن به خوبي در يادم هست، او گفت آنجا چه كار ميكني؟ استعداد و توانايي خودت را از بين ميبري و به هدر ميدهي! به او گفتم كه حضور در جام جهاني بسيار برايم اهميت دارد و نميتوانم اين فرصت را از دســت بدهم. فرگوسن گفت كه تو داري وقت و اســتعداد خود را در ايران به هدر ميدهي ولي من ترجيح دادم در فوتبال ايران بمانم و به تالش خود ادامه بدهم. از تاتنهام پيشنهاد رسمي دريافت كردم و پــول خوبي هم به من ميدادند اما آن را نيز رد كردم. من اصولي دارم كه هميشه براي پياده كردن آنها اصرار ميكنم، تحت هر شرايطي اجازه نميدهم اصول مهم خودم زير پا گذاشته شود، اين اصول را به ديگران هم تحميل ميكنم تا مجموعه به هدفش برسد. براي آنكه در ايران بخواهيد موفق شــويد بايد قدرت مديريت و رياست داشته باشــيد. با اين موضوع مشكل دارم كه به من مسووليت بدهند ولي بگويند كه اختياري براي تصميم گيري نداري، اين اجازه را به كســي نميدهم كه مرا در چنين شــرايطي قرار بدهــد. البته من ادعا ندارم كه همه تصميماتم درســت اســت، به هر حال احتمال اشــتباه هم هســت اما دوست ندارم كسي در كارم دخالــت كنــد. به هر حال منكر مشــورت و كار گروهي نيســتم اما اصل حرف مــن دخالتهاي بيجا و تصميمات نادرســت از سوي كســاني است كه اهل فوتبال نيســتند. دوست ندارم جلوي من حرفي بزنند و پشــت ســر من حرف ديگري. اگر من 100 درصد وفاداريم را نشــان بدهم، انتظــار دارم كه 100 درصد وفاداري را از طرف مقابل احســاس كنم. بايد احساس كنم كه من و رييس فدراسيون در يك جهت و با يك نگرش هستيم. نميخواهم و دوست ندارم دلقك فرض شوم. هميشــه در مذاكره با رييس فدراسيون فوتبال دوســت دارم همه چيز شفاف باشــد، شجاعت داشته باشــيم و همه چيز را راحت بگوييم. پنهان كاري براي من غير قابل تحمل است.»
او به اين ســوال پاســخ ميدهد: «در رئــال مادريد شــرايط خيلي حرفهاي و شــفاف بود. فلورنتينو پرس و خورخه والدانو همه چيزها را مشــخص ميكردند و خيلي شــفاف همه چيز را توضيح ميدادند. آنها من را انتخاب كردند چون اين توانايــي را در من ديدند، پرس مطمئن شــده بود كه من توانايي كار با ستارهها را دارم. براي من فرقي نميكند رونالدو بازيكن مخاطب من باشد يا پاوون. گاهي متوجه ميشدم كه بازيكناني مثل زيدان يا رونالدو طــور ديگري به من نگاه ميكننــد، آنها معتقد بودند كه مــن افكار پرس را در تمرينات و تيم پياده ميكنم. امروز به اين نتيجه رســيدهام كه اگر تسليم آن نگاهها ميشدم شايد امروز همچنان مربي رئال مادريد بودم اما اخالق من چنين شرايطي را قبول نداشت.»
دنيای متفاوت كيروش ســرمربي بودن را براي خودش يك افتخار ميداند. بخصوص اينكه ســرمربي تيمــي همچون ايران باشي: «ببينيد به هر حال دنياي مربيگري بسيار پيچيده شــده و روز به روز سختتر ميشود، نبايد ميدان را خالي كرد و ترسيد، من ريسك بزرگي كردم و موفق شدم. امروز به هيچ عنوان پشيمان نيستم. فرگوسن 27 سال در يك تيم ماند و موفق شــد اما فراز و نشيب هم داشت و مردم هميشه دوستش داشتند و دارند، ماندن در يك تيم براي سالهاي متوالي الزاما اشتباه و مشكوك نيست. براي من ســرمربي بودن يك افتخار بزرگ است و به راه خود ادامه خواهم داد.»
مربيگري براي باشــگاه راحتتر اســت يا تيم ملي؟ كيروش پاســخ اين سوال را هم داد: «شــما در باشگاه ميتوانيد خيلي راحت تركيب مورد نظر خودتان را بسازيد و ايجــاد كنيد ولي در تيم ملي اينطور نيســت. من فكر ميكنم كه كار در رده ملي ســختتر باشد. به هر حال در 2 دنياي متفاوت هســتيد و نميشود به راحتي اين دو را با هم مقايسه كرد.»
يك شكست و پايان مربيگري در موطن اما براي كيروش جذابتر از هر تجربهاي است. او بيآنكه بخواهد اين موضوع را كتمان يا الپوشــاني كند، در اين بــاره حرفهايي به زبان ميآورد: «طبيعي اســت كه مربيگري در پرتغال براي من بســيار جذاب و شيرين بوده است، جانشين اسكوالري شده بودم و بعــد از خداحافظي چند بازيكن از تيــم ملي به نوعي دوران تغييــر و تحول را در تيم ملي شــروع كرده بودم. در ســه ماه اول حضورم شرايط بسيار سختي داشتم ولي بازيهاي خوبي با قبــرس و دانمارك برگزار كرديم. تيم من خيلي خوب نتيجه ميگرفت، بعد از بازي با برزيل ما 20 بازي برگزار كرديم و فقط يك بازي را با شكســت به پايان رسانديم كه برابر اســپانيا در جام جهاني آن هم با گل آفسايد بود. در شرايطي به ميدان رفتيم كه در خيلي از بازيها كريستيانو رونالدو مصدوم بود و او را در اختيار نداشتيم. شروط موفقيت در روسيه تيم ملي ايران به زودي راهــي جام جهاني فوتبال خواهد شد. پيشبيني كيروش از اين رقابتها چيست؟ كيروش براي اين سوال هم پاسخي دارد: «بايد امكانات بيشــتري داشته باشيم، بحث ســخت افزارها در فوتبال ايران جدي اســت و اگر در اين عرصه پيشرفت نداشته باشــيم متضرر خواهيم شــد. رفتن به مرحله دوم جام جهانــي براي ما يك هدف اســت نه يــك آرزو و براي رســيدن به اين مهم خواهيم جنگيــد. فوتبال ايران در جامهاي جهانــي 2006 ،1998 ،1978 و 2014 هرگز از مرحلــه گروهي صعود نكرده و مرحله حذفي را تجربه نكرده است. بنابراين براي شكست اين ركورد اراده جدي داريم. من بازيكنان بالغ و با تجربهاي دارم، جوان هستند امــا ميدان ديده و تحصيل كرده هم هســتند. باهوش و بســيار تاكتيك پذير. تيمي كه اكنــون در اختيار دارم بســيار بهتر از تيمي است كه 4 ســال پيش در اختيار داشتم. طبيعي هم هست ما رشد كردهايم و بهتر و بهتر شدهايم. در مرحله آمادهســازي بايد بهترينها را داشته باشــيم و بازيهاي تداركاتي خوبي را تجربه كنيم، بعد از آن بايد منتظر باشــيم در بخش قرعهكشي هم خوش شانس باشــيم. اين ديگر در اختيار ما نيست. ميتوانيم اين دو عامــل را بهعنوان دو عامــل موفقيتآميز براي خودمان در نظر بگيريم. اگر شــانس داشته باشيم و در يك گروه متعادل قرار بگيريم قطعا ميتوانيم به دور دوم جام جهاني هم برسيم.»
کار در شرایط سخت
كيروش تحريمها را در وضعيت نامناســب سخت افزاري فوتبال ايران بی اثر نميداند. مرد پرتغالي دريچه ديگــري از تفكرات خود را برايمان بازگشــايي ميكند: «فكر نميكنم كشــوري در دنيا وجود داشــته باشد كه شــرايط ضعيف ما را داشته باشــد يا تجربه كرده باشد. زمين تمرينهاي نامســاعد و غير اســتاندارد، مشكالت اقتصادي زياد و مشكالتي از قبيل مراكز تمريني كه اصال مساعد و اســتاندارد و مفيد نيستند. همه اينها به خاطر تحريمهايي است كه عليه ايران صورت گرفته و به جامعه ايران هم سرايت كرده و در ورزش نيز اجتنابناپذير بوده و ورزش ايــران نيز اين بحران را حس كرده اســت. بايد بگويم كه من تقريبا نصف سال را در ايران هستم. خيلي از كارهــاي تيم ملي به من بســتگي دارد و من در باقي زمانهايي كه در ايران نيســتم به آناليز تيمها و حريفان ميپردازم. اينطور نيست كه نيمي از سال را در تعطيالت و خوشــگذراني باشم. هميشه در خدمت تيم ملي بوده و هستم.»