قراردادهاي گزاف در فضاي عرفي فوتبال ايران

اگرچه فدراســيون فوتبال ايران در ماه گذشته اصــرار به حــل مشــكل بــزرگ بدهيهاي باشگاههاي ايراني و شكايت بازيكنان و مربيان در اي اف ســي داشت اما ســرانجام به شكلي معجزه آسا مجوزهاي حرفهاي صادر شد و فقط نفت تهران كه ديگر شــباهتي به يك باشــگاه نداشت از ليگ قهرمانان آسيا كنار رفت. امروز اما به بهانه يك بند از توافقنامه باشــگاه پرسپوليس با ريزه اسپور ميتوانيم به بحثهاي قبلي برگرديم، به بحران مالي باشــگاه ها. در بنــد 3 توافقنامه باشــگاه پرســپوليس و ريزه اسپور نوشته شده: باشگاه پرسپوليس به منظور جبران بخشــي از هزينههاي دادگاه، مبلغ 50 هزار يورو را ظرف يك ماه به باشگاه ريزه اسپور پرداخت كند.» ديــروز محمد نوري فــر روزنامه نگار در كانال تلگرام خود مطرح كرده بود كه باشــگاه تركيهاي از 780 هــزار يورو صرفنظر كرده اما باشگاه پرســپوليس در مسير توافق بر سر يك شكايت بيش از 3 ميليارد توماني، 200 ميليون تومان همراه خود نداشته؟ پرســپوليس كه به دليل موفقيتهاي اخيرش در ليگ ايران و تعدد تماشاگران و مخاطبانش ميتواند پولســازترين تيم ايران باشــد، چنين روزگاري دارد، آنچنان كه گرشاسبي ميگويد: «اگر نميتوانســتيم شــرايط را مهيا كنيم از جام باشــگاههاي آسيا حذف ميشديم و مجوز حرفهاي نميگرفتيم.» اســتقالل كه پروندههاي پرشمار بدهيهايش انباشــته شــدهاند، فقط يك پروندهاش درباره صمد مرفاوي ســر و صدا كرده، پروندهاي كه 6 ســال خاك خــورده و مرفــاوي را عصباني كرده اســت. اي اف سي پيگير پرونده مرفاوي است و معلوم نيســت چه سرنوشتي در انتظار استقالل باشد. بدهي استقالل به مرفاوي رقمي ميلياردي نيست اما باشگاه استقالل از پرداخت رقمي حــدود 130 ميليون و جرايم بعدياش عاجز است. در چنين وضعيتي كه شاخص ترين باشگاههاي ايراني گرفتار بحرانهاي شــديد مالي هستند، قابل تصور اســت كه باشــگاههاي كوچك چه روزگار سختي را تجربه ميكنند. در ليگ برتر همين روزها نفت تهران كه از هم پاشيده، نفت آبادان دچار بحران مالي اســت يا باشگاههاي ديگــري كه ظاهــرا خصوصي هســتند دچار نابســاماني مديريتي و مالي هســتند. مثالش سپيدرود يا مشكي پوشان و ... اما چگونه ممكن است تا هميشه فوتبال ايران با بحرانهاي مالــي روزگار بگذراند؟ آيا نبايد راه ديگري انتخاب كرد و از انباشــته شــدن بدهيهــا جلوگيــري كرد؟ آيا هر بــار امكان مذاكره و توافق براي حل مشكالت وجود دارد؟ مساله روشن اســت. فوتبال ايران بايد صاحب حق پخش واقعي شــود، در بــازاري رقابتي و شفاف بين شــبكه ها، همان چه در دسترس نيســت و امكانش پديد نميآيد. موضوع ديگر واقعي شــدن قيمتها در فوتبال ايران است. باشــگاههاي ايراني درآمــد چنداني ندارند اما تا ريال آخر هر چه در حسابشــان هســت و نيست را خرج خريد بازيكن ميكنند. بازيكنان متوســط ايرانــي بــه قيمتهــاي ميلياردي در تيمهاي متوســط رســيدهاند و ســتارهها قراردادهاي 3-2 ميلياردي را كوچك ميدانند اما همين بازيكنان هرگز از خود نميپرســند كه قيمت جهانيشــان چند اســت؟ هرگز از خود نميپرســند كه اگــر در ليگ ايران بازي نكنند، آيا بــازار كاري بيرون ايــران خواهند داشــت؟ بازيكنان ايراني به بهانه حضور چند نفر از آنهــا در ليگ قطر يا در ليگهاي درجه دوم اروپا، خود را مســتحق دريافتهاي چند ميلياردي در فوتبال ايــران ميدانند. مديران باشگاهها نيز هرگز نميخواهند قيمت جهاني بازيكنان ايراني را محاســبه كنند و در فضايي عرفي پولهاي گزاف ميپردازند. باشگاههاي ايراني ورشكستهاند اما حتي حاضر نيســتند درآمدهاي كوچك و ساده براي خود بســازند. نفت آبادان اخيرا فروشــگاه كوچكي را در آبــادان راه انداخته تا لباس و محصوالت ورزشي بفروشد. بزرگ ترين و پرمخاطب ترين باشــگاههاي ايران اما همين فروشگاه ساده را هــم ندارند اما براي خريد يــك بازيكن درجه چندم، سه ميليارد هزينه ميكنند تا ما حيرت زده باشيم.

در چنین وضعیتي که شاخصترین باشگاههاي ایراني گرفتار بحرانهاي شدید مالي هستند، قابل تصور است که باشگاههاي کوچک چه روزگار سختي را تجربه ميکنند اما چگونه ممكن است تا همیشه فوتبال ایران با بحرانهاي مالي روزگار بگذراند؟ آیا نباید راه دیگري انتخاب کرد و از انباشته شدن بدهيها جلوگیري کرد؟ آیا هربار امكان مذاکره و توافق براي حل مشكالت وجود دارد؟