پولبیسابقهوعظیمقهرما نپروری
دووميدانــی بعد از برخــی روزهای موفقش در ســال پایان یافته 1396 در تدارک روزهای بســيار پرشــمار باقــی مانده از ســال 1397 اســت که فقط حدود 20 روز آن ســپری شــده و از حاال بر بازیهای آســيایی جاکارتا متمرکز شــده اســت. 4 ماه و 10 روز تا شروع آن ميدان خاص دووميدانی البته باید بسياری از مسائل را بسنجد و به این نتيجه کاذب نرسد که چون در سال گذشته مدالهایی بيشتر از گذشته نزدیک برد، میتواند در سال 1397 هم کامال موفق باشد. با این حال باید پذیرفت که برنامههای مجيد کيهانی دو سال و 7 ماه بعد از پيروزی شگفتانگيز وی در انتخابات شهریور 1394 ریاست این فدراسيون در حال بار و بر دادن است.
دوره آزمون و خطای كيهانی در حال ســپری شــدن و اينك وقتی برای تست كردن مجدد دكترينهای رييس 45 ساله فدراسيون است. مردی كه وقتی بيرون از تشكيات فدراســيون بود انتقادات زيادی از ايــن نهاد داشــت اما معمــوال از جاده انصاف خارج نمیشــد و حــاال نه در مقام يــك روزنامهنگار بلكــه در جايگاه رييس فدراســيون در اين برزخ گرفتار است كه همان خرجهای كان ويژه قهرمانپروری را ادامــه بدهد يا با دوری جســتن از اين رونــد به دنبال كارهای پايهایتر برود ولی نيك میداند كــه جدايی از راه اول تقريبا برای او غيرممكن است. از اودیشای 2017 تا تهران 1974
بــه اعتــراف و ادعــای كيهانــی شــيرينترين پولی كه وی در سال 1396 خرج كرد، پاداشهای كسب 4 طا و يك نقره در مسابقات دووميدانی قهرمانی آسيا در اوديشــای هند بود كه شامل حال علی ثمری، حســين كيهانی، حسن تفتيان و البته احســان حدادی شد. كيهانی مدعی است اين بهترين نتيجه تاريخ دووميدانی ايران است اما اگر مساله ميزبانی بازیهای آســيايی 1974 در تهران را چندان وارد محاســبات خود نكنيم، دو طای مرحوم جال كشــميری در پرتابهــای وزنه و ديسك و مدال زرين تيمور غياثی در پرش ارتفاع و همچنين نقره و برنز رضا انتظاری در «دو»های 400 و 800 متر آن رقابتها از اهميت كيفی بيشــتری برخوردار است و كاری كه از كشــميری در آن مسابقات سر زد هرگز در تاريخ شركتهای پرشمار ايــران در دووميدانی بازیهای آســيايی تكرار نشــده و از هيچكس ديگر سر نزده است. بسيار سختتر بــا همين معيــار و محــك بايد ديد دووميدانیكاران اعزامی ايران به بازیهای آســيايی امســال در جاكارتا چه خواهند كــرد و چند مــدال دســتهای آنان را خواهــد گرفت. به گفته كيهانی حدود 12 دووميدانــیكار به جاكارتــا خواهند رفت ولی تفتيان كه در اوديشا در 100 متر اول شــد و همچنين ثمری كه در پرتاب وزنه به رتبه نخســت رســيد و حسين كيهانی كــه در 3 هــزار متر با مانــع طا گرفت، تكرار آن موفقيتها را در جاكارتا بســيار ســختتر خواهند ديد زيرا غايبان اوديشا در بازیهای آسيايی امسال حاضر خواهند بود و فضای ســنگين و دشــوار بازیهای آسيايی به سختی قابل تحمل خواهد بود و طبعــا بر عملكرد نفرات مــا تاثير منفی خواهد نهاد.
البتــه دووميدانی بانــوان ايران هم در حال حاضر قویتر از ســال 1974 است كه عما به جز مريــم صدارتی در پرش ارتفاع نيروی چندانی برای عرضه و ارائه در باالترين سطح آســيا نداشــتيم اما اگر امروز مريم طوسی، سپيده توكلی و فرزانه فصيحی در اوج خود ظاهر شــوند، دووميدانیكاران زن ايران شــانس جدی برای كسب چند مدال در جاكارتا خواهند داشت.
موفقيتهای تشکيالتی ميزبانــی «دو»ی بينالمللی ماراتن در بهار ســال 1396 با حضور 51 كشور و سپس برگزاری دووميدانی قهرمانی داخل سالن آســيا در تهران طی فصل زمستان كارهايی در زمينههای اجرايی و تشكياتی بــود و از بحث دســتاوردهای فنی خارج اســت و هر چند اين مساله نيز بیاهميت نيست اما فدراســيون بايد بداند پولش را بايد روی مســائلی خرج كند كه صرفنظر از زود يا دير بازده بودن، اين ورزش را هم صاحب جايگاهی باالتر در معادالت داخلی و خارجی كند و هم راه ميزبانیهای مهمتر را به روی ما بگشــايد و جهــان را در اين زمينه مصممتر و با ما «همآوا»تر سازد. در سطحی محدود فدراســيون دووميدانی اصل آموزش صحيح و پيشــرفته را جدیتــر گرفته اما متاســفانه مربيــان خارجی جذب شــده فدراســيون در ســال 1396 كــه تعداد مجموعشــان به 7 نفر میرسيد و دو تای آنها آمريكايی بودند (و طبعا دستمزد آنها هم دالری پرداخت شــده) فقط مصروف و تقويت ملیپوشــانی شدهاند كه نامهای اكثرشــان در ســطور قبلی آمد. هر چند فدراســيون جذب تعدادی از اين مربيان را با اكراه و فقط برای رضايت ملیپوشــان انجام داده اما دليل و ســبب هر چه بوده باشــد از دانــش اين مربيان در ســطحی محدود اســتفاده شــده تــا مدالهايی را بگيريم كه سند موفقيت يك ورزش تلقی میشــوند و خدمترســانی آنها عمومی نبوده و بهــره و خير ايــن مربيان به جز برخی كاسهای برپا شــده با حضور آنها در سالهای اخير به جای رسيدن به حجم وســيعی از دووميدانی صرف كسب مدال تك ستارههای ما شده است.
ليگ دووميدانــی نيز به رغم تاش و اصرار فدراسيون در تمامی سالهای اخير هنوز چيزی نيست كه بايد باشد و به جای منبع الهام و محل رشــد بــودن به مكانی برای پولدارتر شــدن نســبی ملیپوشان تبديل شده است.
این کجا و آن کجا؟ البتــه هر گلی با خار نيــز آميخته و همراه اســت و «فدراســيون كيهانی» با چنان فشــاری از ســوی امثال حدادی و تفتيــان برای جذب مربيــان خارجی آنها مواجه بوده كه چارهای جز تسليم نداشته اســت. به واقع پول قهرمانپروری و كسب مدالهــای ما به حدی رســيده كه هرگز مشــابه آن صرف يك اعتای عمومی در اين ورزش نشــده و اگــر اظهارنظر اخير كيهانی را بپذيريــم كه 1396 موفقترين ســال تاريخ دووميدانی ايــران بوده (كه البته و تحقيقا نبوده اســت) بايد خود وی نيز بپذيرد پولی را صــرف اين مهم كرده است كه آن هم در تمامی ادوار دووميدانی ما كم سابقه بوده اســت. حدود 50 سال پيــش بــرای تدريس و تقويــت غياثی و انتظــاری در كاسهای اروپايی و به ويژه آلمــان نيز خــرج زيادی شــد اما مخارج قهرمانپروریهای فردی هرگز به سطوح نجومی امروز نمیرســيد و هر چند ســن كيهانی بــرای ديدن و لمــس آن دوران كفايت نمیكند اما البد ماشــين حسابش وی را به محاسبات سر راستتری خواهد رساند و او میتواند با بستن معادالت الزم محاسبه كند كه برای هر يك از مدالهای سال 1396 ما چقدر هزينه شده است.
پرهيزناپذیر اما... كار تفتيــان در مســابقات جهانــی دووميدانــی داخل ســالن 2018 در شــهر بيرمنگام انگليس (پنجم شــدن در «دو»ی 60 متر) دستاوردی فوقالعاده و بیسابقه بود اما دووميدانی به سمت و سويی میرود كه به جای بسط و تعدد استعدادها تبديل به ميدانی وســيع برای خرج كردنهــای كان جهت كســب مدالهای بينالمللی شده و اينگونه شيوههای گلخانهای هر چند وزارت ورزش را متقاعد میكند كه با شركت دووميدانیكاران در اينجــا و آنجا موافقــت كند اما هرگز يك اشــاعه عمومی را بــه ايــن ورزش نخواهد بخشــيد. شــايد هم اين از رسوم روز باشد و پرهيــزی از آن متصور نباشــيم اما فراموش نكنيم كه حتی مشــاركت اسپانسرهايی كه كيهانی ادعای حضور وســيع آنها در ساختار مالــی فدراســيون را دارد، اينگونه مخارج را به يك ســرمايهگذاری عمومی مفيد تبديل نمیكنــد و ايــن پولها فقط صرف كســب مدالهايی خواهد شد كه شايد در آينده قابل تكرار نباشــند و هنوز خبری از رشد ريشهای در اين ورزش و عموميت يافتن دووميدانی به قشری عظيمتر از گذشته نيست.