در انتظار پيراهن خوشقواره

يك سال پيش از المپيك ريو، وقتي از لباس زشت كاروان ايران در المپيك رونمايي شد، غوغايي در رسانهها و شبكههاي اجتماعي به پا شد كه مسووالن وقت كميته المپيك را تحت فشــار گذاشت تا خيلي زود مقابل فشــار افكار عمومي تسليم شوند و از طراحان لباس بخواهند كه شــكل جديدي براي لباس كاروان ايران در رژه افتتاحيه طراحي شود. خوب بهخاطر داريم كه طرح زشــت و بدقواره كت و شــلوارهاي آبي با پيراهن آجري و شــلوار مشكي كه نشان از بيسليقگي و بيتوجهي به لباس كاروان ايران داشت، در كمتر از ســه روز جاي خود را به يك طرح شــكيل و زيبا داد؛ اگرچه باز هم ميتوانست لباس ايران زيباتر و قشــنگتر شود اما با توجه به محدوديت زماني همين كه طرح قبلي پس از رونمايي وتو شــد و جاي خود را به يك طرح جديد داد، خيليها را خوشــحال كرد. طرح قبلي كه شبيه لباسهاي بنجل مانده در انبار لباس فروشيهاي بابهمايون بود، به دليل فقدان نمادهاي ايراني و نداشــتن طرحي كه سابقه، پيشينه و فرهنگ ايران را نشان دهد مورد انتقاد قرار گرفت. حاال دو ســال پس از آن اتفاق، بار ديگر پيراهن تيم ملي فوتبال در جام جهاني به ســوژه داغ رسانهها و شبكههاي اجتماعي بدل گشته و بحث اينجاست كه چرا ما در اين زمينه همواره با مشكل مواجه هستيم. فارغ از بحثهايي نظير بازاريابي ضعيف و عملكرد پر از ابهام فدراســيون در قــرارداد خريد پيراهن از كمپاني آديداس كه بارها در مورد آن نقدها نوشــته شــده، موضوع طرح و نقش ضعيف لباسهاي ايراني در تمامي رشــتهها كه از وحدت رويه خاصي پيروي نميكنند و خلقالساعه انتخاب ميشوند بايد مورد توجه قرار بگيرد.

ايران كشــوري با غناي فرهنگي و تاريخي كهن اســت؛ بايد در لباسهاي ورزشي ما از نمادهايي اســتفاده شــود كه گوياي اين فرهنگ و تاريخ باشد. از سوي ديگر لباس هر كشــوري نماد آن كشور محسوب ميشــود و در طرح و نقش آن دقت و وسواس خاصي صــورت ميگيرد تا گوياي نكات ظريف فرهنگي و تاريخي باشــد اما در ســالهاي اخير هيــچگاه تيمهاي ملي ما صاحب اين ويژگي نبودهاند. پيراهن ايران به لحاظ رنگ و طرح بايــد در نگاه اول به مخاطب خود القا كند كه اين پيراهن ايران اســت. يعني بدون آنكه بازيكنــي را ببينيم يا به پرچم نگاه بيندازيم، بفهميم كه اين تيم ملي ايران اســت كه در زمين مســابقه روبهروي حريف قرار گرفته. مثال رنگ نارنجي هلند يا آبي الجوردي ايتاليا، زرد برزيل و راهراه آبي روشن آرژانتين همواره در طراحي لباس اين كشورها لحاظ ميشود و عالقهمندان به فوتبال با ديدن هر كدام از اين لباسها ناخودآگاه ذهنشــان به ســمت كشــور خاصي ميرود و خاطرهاي از آنها در ذهن نقش ميبندد. لباس تيم ملي ايران در دورههاي گذشته صاحب اين ويژگي بود. گاهي سه رنگ سبز، سفيد و قرمز پرچم را داشت يا قبل از جام جهاني 2014 با تالش ســازمان محيط زيســت و فدراسيون فوتبال، رييس فيفا- بالتر- كه به ايران ســفر كرده بود پذيرفت كه نقش يوز ايراني كه در خطر انقراض قرار دارد، روي پيراهن تيم ملي قرار گيرد. اگرچه به طراحي آن نقش انتقادات فراواني وارد بود و ميشد طرحي زيباتر از يوز ايراني را روي پيراهن تيم ملي برد اما به هرحال آن نقش تا مدتها نماد تيم ملي فوتبال ايران بود كه حاال با سهلانگاري فدراسيون فوتبال آن نقش هم حذف شده تا تيم ملي با سادهترين طرح ممكن راهي جام جهاني شود.

اين رويداد هم ميگذرد اما فدراسيون فوتبال يك بار براي هميشه بايد به فكر طرحي اساســي و هميشگي براي پيراهن تيم ملي باشد؛ به جز پيراهن، لوگوي فدراسيون فوتبال ايران هم طراحي ضعيفي دارد و فدراســيون پيش از آنكه با فشــار رسانهها و شبكههاي اجتماعي وادار به طراحي شود، با يك فراخوان ساده ميتواند بهترين طرحها را براي لوگو و پيراهن تيم ملي به دســت بياورد تا از اين به بعد با پيراهني كه در قواره و شأن فوتبال ايران است در مسابقات بزرگ حاضر شويم.