ضيايی: به سکوی المپيك 2020 فکر میكنم
انگار فدراسيون بينالمللی واليبال كمر به قتل ما بسته است
حاج آقا ضیایی، اوضاع مســاعد است یا خیر؟
كارمان بسيار سخت است. در يك سال سرشار از برنامههای متنوع و سنگين بايد كشتی واليبال را از تنگناهــا عبور بدهيم و آن هم در شــرايطی كه انگار فدراســيون بينالمللی )FIVB( كمــر به قتل ما در مســابقات ليگ واليبال ملتها (يا همان ليگ جهانی) بسته است. براساس برنامه تنظيمی، تيم ملی بايد ابتدا به فرانســه برود، سپس ســر از آرژانتين درآورد و و از اين كشور به روســيه برود و از آنجا عازم آمريكا شود تا چهار مسابقه نخست خود را در اين چارچوب انجام بدهد و اين پايان قصه نيســت زيــرا بالفاصله بايد به تهران برگرديم و از فرانسه ميزبانی كنيم.
برای کسب نتایج الزم در این برنامه مهلک و سفر «قاره به قاره» چه تدابیری اندیشیدهاید؟
بــا آقــای كوالكوويچ ســرمربی تيــم ملی صحبتهايی داشــتهايم و بر اساس آن شايد در ديدار با روســيه با تركيبی از ذخيرهها و بهتر بگوييم نفراتی كه در تيم ملی «الف» كمتر به آنها بازی میرســد، به ميدان آييم. حسن دوگانه اين موضوع اين است كه اوال آن نفرات كســب تجربه میكنند و ترسشان میريزد و بــرای آينده قویتر میشــوند و ثانيا ملیپوشــان فيكس هم نفسی میكشــند. در همين راستا بود كه كوالكوويــچ چندی پيش ابتدا 40 نفــر را فراخواند و ســپس 26 واليبالســت را از ميان آنها برگزيد. ضمنا قرار است در شــروع مرحله جديد تداركات تيم ملی، سفری به صربستان داشته باشيم و مسابقاتی دوستانه در آنجا انجام بدهيم.
ظاهرا تیم ملــی «ب» هم بــه بازیهای آسیایی جاکارتا میرود.
همينطور است و چارهای هم جز اين نداشتيم زيرا فاصله زمانی اين مســابقات با رقابتهای قهرمانی جهان كم اســت و اگر قرار بود همان تيم اصلی بعد از شركت در ليگ جهانی و آوردگاه جاكارتا به رقابتهای قهرمانی جهــان هم برود نوعی خودكشــی را تجربه میكرديم و هيچ شانســی در ميدان جهانی نداشتيم. اين تيم «ب» تركيبی متفاوت و مربی مجزا از مربيان تيم الف و حتی تيمی دارد كه در بازی با روســيه در ليگ واليبال ملتها به ميدان میآيد.
گویا سیچلو برای هدایت تیم «ب» انتخاب شده است.
بلــه، ولی او بايد بعد از اتمام كار تيم فعلیاش در خارج از كشور به تهران بيايد و صحبتی با او داشته باشيم تا اين قضيه قطعی شود.
سه سال پیش در مسابقات قهرمانی آسیا در تهــران با تیــم «ب» خود کــه هدایتش با پیمان اکبری بود، فقط به مقام دوم رســیدیم و در جاکارتا با ترکیــب کامل تیمهای رقیب البد چیزی بیش از این انتظار ما را نخواهد کشــید و شاید از دوم هم پایینتر شویم.
حرفتان را تاييد میكنم و كار بســيار سخت اســت اما چه ســيچلو را بگذاريم و چه يك سرمربی وطنی به ســبب ضيق وقت و كمبود تمرينات سنگين الزم نمیتوان دل به يك معجزه در جاكارتا بست.
بله، ولی توقعات نسبت به والیبال بسیار باال رفته و قهرمانی در آسیا به وظیفه غیرقابل گریز این رشته تبدیل شده است.
اين توقعــات، گرامی و قابل درك اســت اما ما مجبور به انتخاب هســتيم. از يك ســو رقابتهای قهرمانی جهان و كســب رتبهای محترم در آن (مثل مقام ششــمی دوره پيش) بســيار مهمتــر از رتبه و جايگاهی اســت كه در بازیهای آســيايی به دســت میآوريــم و از طرف ديگر با قرعه مســاعدی كه در مســابقات قهرمانی جهان به ما خورده، حيف است كه از تمامی قابليتهای خود در آنجا استفاده نكنيم، اين ســبب میشود كه حتی كسب مقام دومی در جاكارتا نيز با احتساب حضور رقبای شرقیمان با تمامی قوا در آن جا كاری نزديك به غيرممكن نشان بدهد.
طبعا نگاه اصلی والیبــال ایران از حاال به المپیک 2020 اســت. از آنجا چه چیزی را برای والیبال نشان کردهاید؟
دشــواری اينگونه مســووليتها، مرا گاهی به تــرس میاندازد و روزی نيســت كه به خدا متوســل نشــوم. اينك تمامــی تيمهای ردههای ســنی ما در اردوهای تداركاتی هســتند و تيم جوانان ما در ســفر اخيرش به تايلند نتايج خوبی گرفت اما طبعا گل ســر ســبد در ميان اهداف ايــن ورزش المپيك 2020 در توكيو اســت و اين شايد آرزوی اصلی من هم در حال حاضر باشد. اينكه در توكيو به جمع چهار تيم برسيم و شــايد روی سكو هم بايســتيم كه يك كار تاريخی خواهد بود. من به اين قضيه نگاهی جدی و اميدوارانه دارم.
ظاهرا فاصله بین تیمهای ملی الف و ب ما به رغم پیشرفت خیرهکننده 20 سال اخیر ما در این رشته، همچنان زیاد است.
تعبير صحيحی اســت اما مــا همچنان تالش میكنيــم تا اين فاصله كم و كمتر شــود و از هر نيرو و نفر موجــود بهره میگيريم. مثال به اين فكر كردهام كــه عزيــز معنوینژاد را كــه در ليگ ايتاليا شــاغل اســت به عنوان عضو تيم ملی «ب» راهی مســابقات آســيايی كنيم و تحت عنوان «سرباز قهرمان» برای او معافيت از خدمت بگيريم. سرمايههای ما در اين رشته فراواناند اما نياز به ساماندهی دارند. از کار کوالکوویچ راضی هستید؟
او را در همــه جــای جهان به عنــوان مربی میشناســند كه كار ريشــهای و درازمدت میكند و تغيير نسل میدهد و با رويكرد به جوانترها به تدريج نتيجه میگيرد و برای ما نيز چنين است. اميد و هدف ما اين است كه با مديريت او تا المپيك 2020 صاحب تيمی جوانتر و قویتر شويم.
از آرزوی خود برای ایســتادن والیبال بر سکوی المپیک گفتید اما آیا آرزوی دیگری هم دارید؟
بلــه، اين آرزو كه برای هر بازيكن مســتعدی امكان ســنجيده شدن و تســت دادن را فراهم كنم تا بهترينها جذب تيمهای ملی شــوند. اينك به سبب فقر و كمبودهای مالی، شــماری از واليباليســتهای نوجوان و كارآموزان اين رشــته، امكان ماهرتر شدن را ندارند و اصال ديده نمیشــوند من حتی اين آرزو و هدف را موقعی كــه نوجوان بودم و خودم هم واليبال بازی میكردم، در ته ذهنم داشتم. آقای ضیایی، والیبال یک کشور فقط وقتی کامل میشود که بینیاز از مربی خارجی شود و تیمهای ملیاش را نیروهای وطنی هدایت کنند. ما چه زمانی به این شاخصه میرسیم؟
البته ســرمربيان تيمهای ملــی ما در تمامی ردههای ســنی و حتی همــكاران آنها و كل كادرهای فنــی اين تيمها منهای تيم ملی بزرگســاالن از افراد بومــی و مربيان ايرانی هســتند ولــی كار در آن تك مكان باقی مانده بسيار سخت است و نمیتوان ابتدا به ســاكن يك ايرانی را جانشين كوالكوويچ در تيم ملی كــرد. ايراد قضيه از خود مربيان ما اســت كه به جای پرداختن به خود و باال بردن ســطح كارشان بيشتر به مسائل مالی و دستمزدهای سنگين رايج در ليگ برتر كشــور فكر میكنند و اين يكــی را ارجح میدانند و مربی اينگونه تيمها میشوند. اگر من جای آنها بودم، مدتی به ســمت تقويت فنی خود میرفتم و به سطح باالتری میرســيدم ولی مربيان مــا جور ديگری فكر میكنند. البته ما صاحب تعدادی مربی ايران در سطح اول ملی در ساير كشورها هستيم و در مكانهايی مثل
پاكســتان، مالزی و بنگالدش مربيان ما مشغول كار و موفقاند. آدمهايی مثل موحدی، پورعروجی و تندروان منظور نظر من هستند.
آقای ضیایــی، با ماجــرای انحالل بانک سرمایه و کنار کشیدن این تیم از لیگ والیبال یک بار دیگــر عمر کوتاه تیمهــای صنعتی و کارخانهای و دولتی که فقــط چند صباحی در والیبال ما میمانند و پس از رســیدن به مقصود (شناسایی هر چه بیشــتر) از ادامه کار انصراف میدهند، مشخص شد و ضعف همیشگی والیبال ما تکرار گشــت. در لیگ ما خبری از استمرار حضور تیمها نیســت و اگر امثال پیکان و ساپیا را نادیده بگیریم، فراواناند تیمهایی که حداکثر یکی دو سال فعالیت کرده و سپس برای همیشه رفتهاند.
اين هم بــه عملكرد خود آنهــا برمیگردد و البته به عدم استفاده صحيح از حاميان مالی و مسائل مالی. مســاله اين است كه وقتی پای حاميان مالی به ميان میآيد، روال كار بايد به گونهای باشد كه به آنها هم بهرهای برســد و چيزی هم نصيب آنها شــود ولی در واليبال كشــور ما فقــط از حاميان مالی پول طلب میشــود و برای آنها چيزی باقی نمیماند تا به ادامه حضور در صحنه ورزش دلگرم شــوند. در همين حال پولهای اهدايی به واليباليستهای شاغل ما در ليگ نيز چشمگير و در مواردی بسيار زياد است و با فوتبال هم برابری میكند و شايد هم فراتر نيز برود.
مثال چقدر رد و بدل میشود؟
بــرای زبدهها و ملیپوشــان ارشــد از 1/2 تا 2 ميليــارد تومان. ضرر اين قضيه اين اســت كه كمر باشــگاه پرداختكننده و حاميان مالــی بعد از مدتی كوتاه میشــكند و پا به فرار میگذارند و بانك سرمايه نمونه روشن و جديدی در اين زمينه است.
آیا توصیهای هم به بانک سرمایه کردید و راهی برای ماندن، نشانشان دادید؟
بله، بــه آنها گفتــم آن پرداختهای نجومی را قطــع كننــد و يك تيم خوب و موثر بســازند و به شــركت در ليگ ادامه بدهند و هدفشان لزوما كسب قهرمانی نباشــد تا مجبور به خرجهای نجومی نشوند. ايراد كار امثال ســرمايه اين اســت كه حتی اضافه بر نيــاز خريد میكنند و مثال فالنــی را میخرند و روی نيمكت مینشــانند تا اگر برای خودشــان بازی نكرد برای تيمهای رقيب هم بازی نكند و ســد راه قهرمانی آنها هم نشود.
آیا واقعا از باخت و شــکل هیات رییســه فدراسیون راضی هستید و به نظر شما آدمهایی کارآمد در آن حضور دارند؟ دبیر فدراسیونتان (افشاردوست) هم که گذاشت و رفت.
از هيات رييســه كامال راضیام و همان دبيری كــه میگوييد، به رغم جدايی از آن ســمت هنوز در عضويت هيات رييســه هســت و در هر حال جانشين او را هم در دو ســه روز آينــده معرفی میكنيم و به جمعبندی نهايی در اين زمينه رسيدهايم.
اما بیشــتر منتخبین شما شهرستانیاند و تعداد تهرانیها کم است و به نظر میرسد جای یک اتاق فکر با حضور پیشکسوتان و متخصصان قدیمی و درجه اول در این ورزش خالی است.
- ما در تدارك يك كميته فنی جديد با شــركت حدود 15 كارشــناس هســتيم اما بحث پيشكسوتان يك بحث حســاس اســت و فقط به سبب سن باالی آنها نبايد كارشــناس حاذق تلقی شوند زيرا بعضی از آنها به اندازه كافی «به روز» نيســتند و در گذشــته متوقف ماندهاند و از اطالعات جديد به دور هســتند. در نتيجه الزمه به كارگيری آنها اين است كه بروند و خودشان را كامل كنند. امكانات فدراسيون هم به رغم رشد عالی اين ورزش و ورود ما به جمع ۸ قدرت برتر واليبال دنيا اصال به حد كفايت نمیرسد.
منظورتان از امکانات چیست؟
- مثال مــا اتاق و مــكان به انــدازه كافی برای تشكيل كميتههای مختلف و هياتهای فنی در محل فدراســيون نداريم تا هر هفته افراد حاذق و منتخب بيايند و بنشينند و جلسهای داشته باشند و طرحهايی برای آينده بريزند. با اين حال تكرار میكنم كه باخت هيات رييســه كنونی ما از منظر تنــوع در موضوع و كاربلد بودن بسيار خوب است.
این کارشناسان برای به روز شدن از منظر شما چکار باید بکنند؟
- همين كالسهايی كه كوالكوويچ مدتی پيش گذاشت بهترين راهنما برای آنها و ما بود و به اعتراف همگان آموزشها و اطالعاتی كه وی درباره روشهای دفــاع و حمله در يك زمين واليبــال به حاضران داد، فوقالعــاده بود. من به واحد آموزش فدراســيون هم گفتهام اين موارد را جدی بگيرند و اهالی واليبال را به روز كنند و خوبترها را معرفی نمايند.
آیا بچههای خودتان را به ســمت والیبال سوق دادهاید؟
- به طور خاص خير و شايد به اين خاطر كه هر ۳ فرزند من دختر هستند و به سمت تشكيل خانواده رفتنــد و من و حاج خانم را تنها گذاشــتهاند. البته تا زمانی كه جوانتر و نزد ما بودند، ورزش میكردند و از آن غافل نبودند اما در پی رسيدن به سطح حرفهای و اعالی ورزش نبودند.
ســختیهای کار را گفتید اما فکر میکنید در پایان سال پر مسابقه و پر رنج 1397 در کجا خواهیم بود؟
- جدا از مقامهای كســب شــده و نشده مساله ايــدهآل از نظــر من همانطور كه پيشتــر هم گفتم، فراهم كردن شــرايط تمرين و رشد همه متقاضيان و شايســتهها اســت به طوری كه همگان بتوانند تست بدهند و به سطح باالتری برسند. از اين طريق میتوان افراد و تيمهای برتری را سرند كرد و به واليبال كشور خدمت كــرد. بايد منابع را حفظ و به درســتی خرج كرد و از هدر رفتن نيروها دوری جســت. در سالهای نوجوانی و جوانیام خيل آدمهای مستعدی را میديدم كه به ســبب كمبود امكانات بررســی و فقدان سرند نيروهــا و عدم رســيدگی به وضعشــان پخش و پال میشدند و پی كار و زندگی خود میرفتند و بعضیها حتی پول رفت و بازگشت به تمرينات را هم نداشتند. اگر من بتوانم كاری كنم كه امثال آنها از امكان تست و ارزيابی و حضور در ميدانها بهرهمند شــوند و همه چيزشــان رو شــود و در صورت توانا بودن در صحنه بمانند، خودم را در پست فعلیام يك فرد موفق تلقی میكنــم و در غيــر اين صورت افســوس تلخ كنونی ماندگار خواهد شــد و بازنده ايــن قضيه، كل ورزش كشور خواهد بود.