مولر و ماشينهاي آلمان در جام جهاني
شــالكه، نايــب قهرمــان فصل گذشــته بوندسليگا از قلب منطقه روهر آلمان اســت، با تاريخچهاي 114 ساله كه به روزهاي نخستين استقرار آن در گلزنكرشن برميگردد، جايي كه اكثر بازيكنان تيم را معدنچياني شكل ميدادند كه در شهر موسوم به «شهر هزار آتش» زندگي ميكردنــد. هر فصل، آنهــا در ريوردربي مقابل رقيب هماستاني، بوروســيا دورتموند تيمي بــا همين اندازه قدمــت و تاريخچه كه در يك كافه تأسيس شــد و نامش هم برگرفته از يك نوشيدني محبوب در همان كافه است رقابت دارند.
حتي قبل از آغاز قرن بيستم، گلزنكرشن و دورتموند به خاطر صنعتشــان، توليد ذغال، فوالد و نوشــيدني مالت براي آلمان و خارج از اين كشــور، معروف بودند. ســال ،2018 اين منطقــه همچنان به خاطر خطــوط توليد اين محصوالت معروف بود اما بــا جايگزيني انرژي خورشــيدي به جاي ذغال، تمركــز آنها هم به ســمت و ســويي ديگر رفت؛ به سمت پرورش بازيكنان فوتبال.
لئون گورتزكا يكي از آن بازيكنان جوان بااســتعدادي است كه در 18 سالگي شالكه او را از يك تيم محلي ديگر، بوخوم خريد. شالكه او را به يك بازيكن مليپوش باكيفيت تبديل كرد كــه االن در كارنامه افتخاراتش كســب مدال نقره و مدال طالي جام كنفدراســيونها را دارد آن هم در حالي كه فقط 23 سال دارد و حاال با تيم پرمهره و پرســتاره يواخيم لوو به جــام جهاني ميرود و بعــد از آن هم خودش را براي بازي در بايــرن مونيخ آماده ميكند. بــه اين ترتيب بعد از مانوئــل نوير، دروازهبان باوارياييهــا، آنهــا يكي ديگــر از محصوالت آكادمي باشگاه شالكه را جذب كردند.
مهــارت ژرمنهــا بــراي شناســايي و پرورش بازيكنان مســتعد امــا فقط مختص به چند باشــگاه خاص نيســت و در سرتاسر اين كشــور خطــوط توليــد بازيكــن وجود دارد. بايرلوركــوزن (در حــوزه مــواد دارويي و بهداشــتي) و ولفســبورگ (در حوزه توليد خودرو) باشگاههايي هســتند كه بنيانگذاران آنها كارگران كارخانجات بودهاند اما شهرهاي اســتقرار االن آنها همانقدر با فوتبال مترادف شــده كه با توليدات كارخانجات آنها. در جام جهاني ،2014 كريسوف كرامر از باير لوركوزن بهعنوان يكي از پديدههاي جام معرفي شد كه با مصدوميت ســامي خديرا در آستانه شروع رقابتها، در تركيب اصلي تيم ملي آلمان قرار گرفت. از بدشانسياش او به خاطر ضربهاي كه به ســرش وارد آمد، نتوانســت تا پايان فينال در زميــن بماند و تعويض شــد با اين حال او جزو قهرمانان غيرمنتظره جام جهاني بود و او همان بازيكني بود كه در 15 سالگي به خاطر قامــت كوتاهش به او گفته بودنــد نميتواند فوتباليست خوبي شود. 8 سال بعد اما هافبك قرضي وقت بوروســيا مونشنگالدباخ، در صف مليپوشان «ديمانشــافت» در جام جهاني قــرار گرفت آن هم با قامتــي معادل يك متر و 91 ســانتيمتر و در حالــي كه بهعنوان يك بازيكن در طراز بينالمللي شناخته ميشد.
كرامر از دل كورتكوتــن لوركوزن بيرون آمــد، يك مجموعه تمرينــي هنري كه بعد از عملكرد فاجعهآميز ژرمنها در يورو 2000 به يك نرم براي باشگاههاي فوتبال آلمان تبديل شد. در واقع اتحاديه فوتبال آلمان باشگاههاي دو دســته باالي اين كشــور را ملــزم كرد كه آكادميهــاي فوتبال اختصاصي خودشــان را داشته باشند و حتي براي ترغيب آنها به انجام اين كار به آنها ســرمايهاي اوليه داد تا كارشان را شروع كنند و در ادامه خودشان در اين حوزه سرمايهگذاريهاي بيشتري انجام دهند. خيلي زود، ديگر آكادميهاي فوتبال در آلمان شروع به كار كردند و خودشــان را به استانداردهايي كه شــالكه براي توليد بازيكنان بااستعداد در آكادمياش تعييــن كرده بود، رســاندند و با آغاز همكاري با يك مدرســه محلي، آموزش و تحصيالت را هم به پروســه پرورش بازيكنان خود اضافه كردند. تحت هدايت بودو منســه، آنهــا راهي بيعيــب و نقص را بــراي تغذيه بازيكنان كم ســن و ســال خود پيدا كردند، راهي كه به لطف كمكهــاي اتحاديه فوتبال و ليگ فوتبال آلمان، ســاير باشگاههاي كشور هم خيلي سريع آن را در پيش گرفتند. منسه در اين باره به ســايت گل گفت: «سال 2001 به خاطر اتفاقاتي كــه در يورو 2000 رخ داد، اتحاديه فوتبال و ليگ فوتبــال آلمان، به اين نتيجه رســيدند كه وقت تغييرات گســترده در آكادميها فرا رســيده اســت. من احساس ميكــردم راهي كه مــا در پيــش گرفتهايم، الگويي براي آنها ميشــود و همينطور هم شد. در ســال ،2001 ملزم شدن باشگاههاي بزرگ به داشــتن آكادمي، پايه محكمي براي كسب نتايج خوب در جام جهاني 2014 برزيل شد.»
گزارشي كه ســال 2011 از بوندسليگا منتشــر شــد، نشــان ميداد كه در يك دهه پــس از الزامي شــدن داشــتن آكادمي براي باشگاههاي آلماني، تيمها بودجهاي در حدود 500 ميليــون يــورو صرف توســعه و ارتقاي بازيكنان جوان خــود كردهاند. به عالوه، خود اتحاديه فوتبال آلمــان نيز بودجهای كه براي توســعه ردههاي پايه اختصــاص ميداد را به 9/5 ميليون يورو در سال افزايش داد و به اين ترتيب بيش از 350 مركز آموزشي ديگر براي جوانان اين كشور كه شمارشان به حداقل 25 هزار نفر ميرسيد، تأسيس شد.
در ســال ،2012 بيــش از 50 درصــد از بازيكنــان بونــدس ليــگا فارغالتحصيالن آكادميهاي آلمان بودند و يك ســال بعد هر دو فيناليســت ليگ قهرمانــان، آلماني از آب درآمدند. ســال 2014 آلمانيها قهرمان جام جهاني شــدند. در هر دو ســالي كه آلمانيها در رده باشــگاهي و ملي بر فوتبال دنيا سلطه داشــتند، توماس مولر حضور داشــت. ســال 2013 او با بايرن مونيخ قهرمان ليگ قهرمانان شــد و يك سال بعد با آلمان قهرمان جهان. او نه تنهــا جزو 50 درصد بازيكنانــي بود كه از آكادميها به اين دو تيم رســيده بودند، بلكه تحســينبرانگيزتر از آن، جزو آن 20 درصد از بازيكنانــی بود كه از آكادمي باشــگاه خودش بــه چنين جايگاهي ميرســيد. مولر محصول آكادمي بايرن مونيخ اســت، بازيكني كه سال 2000 به اين باشــگاه وارد شــد، درست قبل از آنكــه اتحاديه فوتبال آلمــان و ليگ فوتبال آلمان، براي اجراي اصالحاتش در اين كشــور اقــدام كند. از 10 ســالگي، او از ردههاي پايه فوتبال آلمان پيشــروي كرد و در نهايت سال 2008 نخستين بازياش را در رده بزرگساالن انجام داد زماني كــه بهعنوان بازيكن تعويضي جاي ميروسالو كلوزه را گرفت. كلوزه كه االن ســرمربي تيم زير 17 ســالههاي آلمان است، كسي بود كه هميشه به نظر ميرسد با ورودش به ميدان ميتواند باعث ارتقاي سطح بازي تيم ملي اين كشــور شود. او در جام جهاني 2014 هم دو گل زد تا شــمار گلهايش در جامهاي جهاني را به 16 برساند و االن ركورددار گلزني در اين رقابتها باشــد. كلوزه كســي بود كه ذهنيــت پيروزيطلبي را به تمام بازيكنان تيم ملي آلمان تعميم داد. او در 4 جام جهاني بازي كرد و در هر كدام آنها حداقل تا نيمه نهايي باال رفت و كولهباري از تجربه را در اختيار بازيكنان جوانتر از خودش قرار داد. حاال همان بازيكني كه نخســتين بــازي خود در بايــرن مونيخ را بهعنــوان تعويضــي او انجام داد، قرار اســت كاپيتان آلمان در جام جهاني 2018 باشــد و انتظار ميرود مانند همتيمي قديمياش، پشت ماشــين گلزني ژرمنها بنشــيند و به تيم لوو براي كسب دومين قهرماني متوالياش در جام جهاني كمك كند. تأثير او بر تيم همانقدر كه در داخــل زمين اهميــت دارد در خارج از آن هم مهم است چون انتظار ميرود در شرايطی مانند كلــوزه، او ذهنيــت پيروزيطلبي را به همتيميهاي جوانترش القا كند.
صنعت آلمان در يك قرن گذشته جهشی بزرگ داشته اســت آن هم با وجود آنكه ديگر توليد ذغال و فوالد در اين كشور اهميت گذشته را ندارد. با اين حال هنوز هم مهارت ژرمنها در زمينه اكتشاف نه تنها پابرجاست بلكه صادراتي شده و فقط حوزه آن تغيير كرده است.