پایان عصر غافلگیری

والیبال ایران و درسهای مسابقات جهانی 2018

اگر بهکارگیری جوانانی مثل صابر کاظمی، رضا حضرتپور، توخته و البته مرتضی شــریفی و میدان دادن به آنها در مســابقات جــاری قهرمانی جهان در خاک بلغارســتان (و ایتالیا) را دســتاورد بزرگ ایگور کوالکوویچ در این مسابقات بدانیم، باید متذکر شویم دستاورد مهم دیگری از وی دیده نشد.

چهار برد و چهار شکست و کسب رتبه غیررسمی ســیزدهمی در مســابقاتی که ۴۲ تیم در آن شرکت داشــتند، شاید 0۲ یا 5۱ سال پیش که والیبال ایران در آغــاز راه اوجگیریاش بود، یک نتیجه مثبت تلقی میشــد اما برای ورزشی که در 5۱ ســال اخیر اوج چشــمگیری گرفته، نتیجه پیکارهای قهرمانی جهان ۸۱0۲ پیش از آنکه اســباب امیدواری شــود، سبب سرخوردگی شده است.

ایرادات وارده به کوالکوویچ ایرادات زیادی طی دو ســالی که از شــروع زمامداری وی در والیبــال ایران میگذرد، گرفته شــده و ســرآمد آنها منفعل مانــدن وی در لحظات اوج مســابقات بزرگ و نداشتن فن مدیریت بحران در وجودش است. در همین رقابتهای جهانی فعلی که اینک مرحله نهاییاش را در دو گروه سپری میکنــد و قهرمانــش را در روز یکشــنبه هفته بعد معرفی مینماید، ایران در مواقع بروز بحران و بهویژه بازیهای پایاپای خود با کانادا و آمریکا در مرحله دوم هر گاه چشم به لب خط دوخت تا سرمربیاش هنری ویژه را بروز دهد، اثری از این هنر مشاهده نمیکرد.

یک ایراد دیگــر وارده به ســرمربی ایران زمان رویکرد او به چهرههای جوان است. او البته رویکرد به اعضای تیم ملی نوجوانان را که هدایتشــان با محمد وکیلی بوده است، از زمان لیگ جهانی (لیگ ملتها) امســال آغاز کرد امــا اگر رو آمدن آنها که نامشــان در اظهــارات خــود کوالکوویچ آمــده، امتیاز خوبی برای آینده ورزش ایران به شــمار آمده، تضمینی در دســت نبود که آنها بتوانند ترکیب ایدهآل را در کنار مسنترهای تیم ملی مانند معروف، موسوی و مرندی در پیکارهای جهانی امسال دایر سازند.

اگر تعقل در کار نباشد کســی در توانایی این بچهها شــک نمیکند و آنها شاید عزیز معنوینژادهای بعدی نباشند اما امیر غفوریها و ســعید قائمیهای تازهای هستند که نوع و ثمره اســتفاده از آنها به مربیانــی مثل کوالکوویچ برمیگردد.

کوالکوویچ روی اســتفاده از آنها در مســابقات جهانی امسال ریســک کرد و جوابی نگرفت و اگر در موارد بعدی تعقل بیشــتری ضمیمه این ماجرا نشود، باز مشــکالتی در کار خود خواهیم داشــت اما با هر نگاهی به قضیه نیاز ورزش ما در مســابقات امســال والیبال قهرمانــی جهان که به طول مدت 5۲ روز در خاک ایتالیا و بلغارســتان برگزار میشــود، ترکیب و روالی نبود که مشــاهده کردهایــم و برای دیدارهای بزرگ جواب نداد.

سالهای ناب والیبال ایران بهترین و نابترین سالهای خود را بین ۲005 تا ۴۱0۲ ســپری کرد؛ زمانی که هم برای رقبا ناشــناخته بود و هم فن و شهامتی را در کارش داشــت که فقط در کار بزرگان درجه اول این ورزش میتــوان یافت. امروز و به واقع در چهار ســال اخیر مشــکل والیبال ایران این است که خط و ربط کارش توسط رقبا شناخته شده و روی آن کار و برنامهریزی کردهانــد و به تبــع آن دیگر نمیتوانیــم حریفان را غافلگیر کنیم و به بردهایی برســیم که در درجه اول از ناآگاهــی رقبای ما از روش کار مــا برمیخیزد. با اینکــه نفرات جوانتر تیم ملی ما در مســابقات مهم امسال به طور فردی نتیجه قبولی گرفتند و به سبب ناشناخته بودن برای رقبا، تیم ملی را به سوی نتایجی خوب ســوق دادند اما والیبــال جهان و تیمهای ملی کشــورهای مختلف برخالف ما برنامه دارند و اگر در ســال ۲005 در شــوک رویارویی با تیمهای جوان و پرانگیــزه ما نــاکام میماندند و خولیو والســکو آن نتایــج را میگرفت، امروز جای جای بازی ایران برای حریفان شــناخته شده اســت و میدانند که چه باید کرد تا آتش مردان ارشــد ما خاموش شود. ما بیشتر در بند پیروزیها و مشــغول دادن شعاریم اما رقبای ما برخوردی با آگاهی و انصاف بیشتر دارند و هر یک از آنها حرکات و زوایای کار ما را میســنجد و همین روند سبب شــده بازی ایران و نحوه کار ما برای رقبا همانقدر شــگفتانگیز و بیمهار نباشد که در گذشته بــود و نتایج بــد پیکارهای امســال قهرمانی جهان محصول مستقیم این مسأله است.

غرامتهای یک فسخ احتمالی کسی نمیداند ســران فدراسیون تا چه حد پای قــراردادی میمانند که تا ســال 0۲0۲ با کوالکوویچ بســتهاند اما شــاید به این نتیجه برســند که حتی پرداخت غرامت فســخ زودهنگام قرارداد وی بهتر از تحمل عواقب ادامه حضور اوســت. تحت هر شرایطی مدیریت این ورزش هم باید مورد ترمیم و تقویت قرار گیرد. اگر در ماههــای اول بهکارگیری احمد ضیایی در صندلی ریاست فدراسیون این شایعه ولو نادرست شــنیده میشــد که دلیل حضور او ادامه یافتن خط کاری محمدرضــا داورزنی (که به وزارت ورزش رفته) توســط یک فرد مورد وثوق وی است، امروز همه به این نتیجه رســیدهاند که انتصابهای ضیایی و تغییر بافت ارشــد فدراســیون نهادی را ساخته است که نه دنبالــهرو داورزنی بلکه مجری خواســتههای ضیایی است و مشکل از آنجا ناشی میشود که شاید روشها و وســایل کاری رییس فعلی چیزی نباشد که والیبال به آن نیاز دارد.

دفاعیههای بیتأثیر ادامه ایــن رونــد را میتوان به مســووالن امر ســپرد اما تا چنان زمانی بد نیست تذکر مجدد داده شــود که برای کشــوری که در ســالهای اخیر، هم تیم چهارم لیگ جهانی شــده است و هم حایز رتبه ششم مســابقههای قهرمانی جهان، بیالن کارش در دو ســال اخیر و دو بار دهم شــدن در لیگ جهانی و سیزدهم شــدن در رقابتهای جهانی قطعا و طبعا یک شکست اســت و دفاعیه دوستان از مسببان این قضیــه و بخصوص این حرف طعنهآمیز از جانب خود کوالکوویچ (که انتظار دارند ما قهرمان جهان شــویم) فقط نوعی پوشــش دادن ماجراها بــه قصد جان به ســالمت بردن از اتهامات وارده اســت. مسألهای که البته کارگشای مشکالت نیست و فقط بر حساسیتها میافزاید.

... و حرف آخر قرعهکشــی مرحله نهایی مســابقههای جهانی ۸۱0۲ شــش تیم صعود کننده را به دو گروه ۳ تیمی تقسیم کرده و حتی خواندن نام تیمهای حاضر در این گروهها و تشخیص و لمس شدت و حدت رقابتشان در عین ایجاد جذابیت، به گونهای برای ســایر تیمها ترسآفرین است. آمریکا، روسیه و برزیل در یک گروه مجتمع شدهاند و ایتالیا، لهستان و صربستان در گروه دیگر رقابت میکنند. آیا براساس آنچه از تیم خودمان در خاک بلغارســتان دیدیم و آنچه در بازیهای این تیمها در ســه هفته اخیر مشــاهده کردیم، باورمان این اســت که جای ما در این جمع خالی است و اگر پاسخمان این است که خالی نیست و واقعا بهترینها به مرحله نهایی رســیدهاند، کاری کنیم که در مرتبه بعدی یا به این جمع برسیم و یا به گونهای باشیم که دیگران افســوس غیبت ما را در این جمع بخورند که در حال حاضر چنین افسوســی را نمیخورند. کاری که با توجه به ششــم شدن ما در دوره قبلی (۴۱0۲) رقابتهای قهرمانی جهان شــاید آنقدرها هم ناممکن نباشد.