از جامجهانی روسیه تا فینال لیگ قهرمانان آسیا
شاید در نگاه اول وقتی با واژه «استاندارد» مواجه میشویم ساختار کلی ورزشگاهها در ذهنمان متبادر شــود اما از نگاه کنفدراســیون فوتبال آسیا و فیفا مفهوم استاندارد بسیار عمیقتر از آن چیزی که در تصورات ما گنجانده شده است. ورزشگاههای بسیاری در سراســر ایران بــه جهت برگزاری بازیهای بزرگ مورد اســتفاده قــرار میگیرند؛ اســتادیومهایی که از نمای دور ظاهرا برای برگزاری یک بازی مناسب جلوه میکنند و از امکانات کافی برخوردارند اما وقتی به درون این ورزشگاهها گام میگذاری نقصهای بسیاری را در قیاس با ورزشگاههای حرفهای مییابی.
نمونهاش نحوه ورود تماشاگران به ورزشگاهها از طریق گیتهای الکترونیکی که به تازگی ســختافزار آن برای برگزاری فینال لیگ قهرمانان فراهم شده و قرار است در بازی فینال لیگ قهرمانان آسیا، تماشاگران از این طریق وارد ورزشگاه شوند. چنین مکانیزمی اما سالها است در کشــورهای صاحب فوتبال مورد استفاده قرار میگیرد و اگر متولیان فوتبال ایران سالها پیش به تعبیه چنین معبرهایی تاکید میکردند یقینا امروز نیاز نبود که تنها بر اثر فشار کنفدراسیون فوتبال آســیا گیتهای الکترونیکی ایجاد شود. مزیت اســتفاده از چنین دستگاههایی جدا از تســریع در ورود و خروج، افزایش امنیت و کاهش تنشها میان تماشاگران و ماموران است که توجهی به آن نشده و هیچ یک از ورزشگاههای فوتبال در ایران از چنین امکاناتی سود نمیبرند. بیتوجهی دامنهدار به اســتفاده و بهکارگیری از چنین امکاناتی به واقع این ســوال را به وجود آورده که حضور متولیان فوتبال ایران در رقابتهای جام جهانی فوتبال چه تاثیری در نگاه آنها به این موضوع مهم داشــته است؟ جامهای جهانی گذشــته فرصتی بود تا کاستیهای موجود در ورزشــگاههای کشورمان مورد توجه بیشتری قرار بگیرد اما خیل عظیمی از مسووالن که در سفرهای متعدد تیم ملی به جام جهانی حاضر بودند تنها در این عرصه حضور فیزیکی داشتند و فقط نظارهگر این بازیها بودند و هیچ متد یا الگویی را با خود به کشــورمان نیاورند تا به تاسی از آن ورزشگاههای ایران نیز به سطح ورزشگاههای حرفهای دنیا نزدیک شود.
در همین جامجهانی روســیه که زمان زیادی از پایانش نمیگذرد موارد بســیاری دیده شد، که میتوانست سرمشــق و نمونهای ایدهآل برای ورزشــگاههای ایران هم باشد اما اساسا توجهی به این تفاوتها وجود ندارد و متولیان ورزش ایران بخصوص فوتبال صرفا ایجاد یکسری امکانــات کلی را برای برگزاری بازیهای فوتبال کافی میدانند. البته کاســتیها تنها به بخش ورود و خروج تماشــاگران مربوط نمیشود. در ورزشگاه آزادی که به اصطالح بهترین ورزشگاه در ایران محسوب میشود هنوز ورود اصحاب رسانه به ورزشگاهها به طریقی کامال ابتدایی انجام میگیرد، در حالی که آرایش ورود نمایندههای رسانهها به ورزشگاههای بزرگ و حرفهای کامال مکانیزه است و با کمک گرفتن از کارتهای بارکددار و دستگاههای بارکد خوان تمام مشخصات و تصویر شخص روی صفحه مانیتور گیتهای ورودی مخصوص به اصحاب رسانه ظاهر میشود و دیگر نیاز به رویت دســتی یا جر و بحثهای بیهوده بر سر دیدن کارتهای خبرنگاری نیست. طرز تفتیش خبرنگاران نیز پیشتر در ورزشــگاههای ایران با حاشــیههایی همراه بود و شکل زننده و نادرســت این کار باعث شد که انتقادهای بسیاری به این رویه شود درحالی که استفاده از دســتگاههای ایکسری میتوانست به راحتی این کار را تسهیل کند و اصحاب رسانه بیآنکه اصطکاکی با مسووالن امنیت ورزشگاه داشته باشند، مورد ارزیابی قرار بگیرند کما اینکه دیدیم در جام جهانی روســیه به رغم تفتیش گســترده اصحاب رسانه اعزامی از ســوی ایران به این رقابتها حتی یک مورد نارضایتی نیز به وجود نیامد.
یکی دیگر از ایرادهایی که اخیرا کنفدراســیون فوتبال آســیا به ورزشگاه آزادی گرفته مســیر عبوری خبرنگاران به ســالنهای کنفرانس و میکسزونها اســت. در ورزشگاههای استاندارد دنیا اساسا مسیرهای ورودی اصحاب رسانه به سالنهای کنفرانس و میکسزونها با تماشاگران یکی نیست و راه مجزایی برای آنها وجود دارد. در ورزشگاه آزادی اما سالها است مسیر عبور اصحاب رسانه با تماشاگران از یک نقطه نشات میگیرد که مشکالت ریز و درشت بســیاری هم به وجود آورده و حتی باعث تاخیر در ارســال خبر و اطالع رسانی به موقع شده است. این مشکل بدون شــک با اندک توجهی قابل حل بود اما فقدان انگیزههای کافی سبب شــده این نکات نیز مورد بیتوجهی قرار بگیرد. نکاتی که از نگاه کنفدراســیون فوتبال آسیا و فیفا بسیار مهم است و در «اســتاندارد» لقب گرفتن ورزشگاهها نقش پررنگی ایفا میکند. شــاید ما هنوز تصور میکنیم ساختن یک ورزشگاه با سکوهای سیمانی، ایجاد چند سرویش بهداشتی و شیر آب و یک اسکوربورد به معنی داشــتن ورزشگاهی با همه استانداردها است اما این نگاه سالها است ما را از ریزهکاریهای الزم برای داشتن ورزشگاههای کامال حرفهای غافل کرده اســت. نتیجه این بیتوجهی را وقتی میشود ملموستر احساس کرد که در هیچ یک از ورزشگاههای فوتبال ایران حتی ورزشگاه شــیک و مدرن امام رضا(ع) هنوز بلیتها با شماره صندلی به تماشاگران فروخته نمیشود!
جامجهانی روســیه را مثال زدیم به جهت آنکه عرصه آموزش وســیعی بود برای متولیان فوتبال تا تفاوتها را احساس کنند و مجدانه درصدد رفع نواقص ورزشگاههای کشورمان باشند اما انگار دیگر جاذبههای روسیه باعث شده مســافران پرتعداد جام جهانی که دستی بر امورات ورزش دارند، چشــم از این حقایق ببندند. صعود پرســپولیس به فینال لیگ قهرمانان آسیا اما کمترین فایدهاش توجه دوباره به همین نکات مغفول مانده بوده است.