در وادی غولکشها و تسخیرناپذیران

نخســتینخصلتوبهرهجامحذفیفوتبالدرکشــورهایمختلف،نمایشقدرتمندانهتیمهایکوچ کترمقابلبزرگاناستو اگرنامدارانبرایاینامرمهیانباشــند،بدجوریدردامغولک شهاخواهندافتاد.بهرغمســابقهداشتنچنینپروسهایدرادوار مختلفجامحذفیفوتب

پرسپولیس هنوز حاضر است اما...

رقابتهای امســال گواهــی میدهد که شاید اینبار سقف آرزوهای تیمهای کوچکتر فقط نیمهنهایی و فینال نباشد و ته ذهنشان حتی قهرمانی هم جای داشته باشد. در همین راستا طی 72 ساعت گذشته داماش گیالنیان دســته دومی با کنار زدن ماشینسازی لیگ برتری به نیمهنهایی رســیده و ســایپا هم در حالی اســتقالل را حذف کــرده که دو هفته پیشتــر در لیگ به همین تیم باخته بود و از تســاوی یک هفته قبلترش با پرسپولیس در مسابقهای پرحرف و حدیث در لیگ هم خسته و فرســوده بود. ســایپا حتی از اخراج مدافع خارجیاش در نیمه اول مســابقه با استقالل نیز ناامید نشــد و با اینکه با احتســاب وقت اضافی حدود 90 دقیقــه 10 نفره بازی کرد، تیمی را در پایان ضربات پنالتی حاشیهنشین ساخت که از برتری عظیم روحی قهرمانیاش در این جام طی فصل گذشته روحیه و انگیزه میگرفت و بازی در زمین هموارتر آزادی در قیاس با دیدار لیگیشــان (در زمین ناهموار تختی) نیز چیزی بود که به سود آبیها عمل میکرد و دست نارنجیهای تسخیرناپذیر را تا حدی میبست.

مســابقه ســنگین دیروز مس کرمان با ســپاهان در شــهر کرمان نیز بهگونهای ادامهدهنده روندهایــی غیرعادی و فضای توام با شگفتیها در جام حذفی امسال بود و ایــن امید را بیشــتر در دلها پروراند که قرار نیســت همان فاتحان همیشگی چهره نشــان بدهند و جام حذفی هم دربســت از آن نامــداران باشــد. البته پرســپولیس هنــوز در صحنه جام حذفی حاضر اســت و بهخاطر اشتغاالت آســیاییاش نتوانسته اســت بازیاش با سپیدرود را که متعلق به مرحله یکهشــتم نهایی است انجام بدهد، ولی تقابل مرحله بعدی سایپا با صنعت نفت میتواند به شگفتیهای جام حذفی استمرار بخشــد و چــون پرســپولیس در جامهای حذفــی اخیر نتایج بدی گرفته، شــاید در آن نیمه جــدول نیز روزهــای خوشتری در انتظار ســپیدرود و سایر باقیماندهها در جام دوم فوتبال کشــور باشد و راه و وادی غولکشها، نورانیتر و پررونقتر شود.

دریای انگیزه

نخســتین فایده و خاصیت جام حذفی در هر کشــور صاحب فوتبالی، ایجاد روحیه رقابتجویــی در تیمهای کوچکتــر و بهره عظیــم جاهطلبی و دریای انگیزهشــان برای رســیدن به سطوحی باالتر اســت. آنها چون میداننــد کــه در طــول فصــل و در قالب لیگهــای کوچکترشــان و در فضایی دور از لیــگ برتر هیچگاه به جایی نمیرســند و مشــهور و معتبر نمیشــوند و دستهایشان بســته اســت، در جام حذفی ســنگ تمام میگذارنــد و بــزرگان را قربانــی میکنند و نامداران به ســبب معروف بــودن به عناوین مهمتــر و منجمله قهرمانی در لیگ و یا هدف گرفتن جامهای قارهای هرگز به همان چشم به جام حذفی نگاه نمیکنند و جدیت الزم را بروز نمیدهند و اگر هم جدیت داشته باشند، جان خود را فدای این جام نمیکنند و ترجیح میدهند که برای جامهای بزرگتر جانفشانی کنند. تقابل این خصلتهــای کامال متفاوت است که طی سالهایی طوالنی نتایج عجیب جامهای حذفی را رقم زده و شگفتیهای آن را بیشتر ساخته و به این جام جذابیت فراوانی را بخشیده است.

معدن شگفتیها

در همین راســتا جام حذفی انگلیس که نهتنها پرســابقهترین جام حذفی دنیا، بلکه قدیمیترین جام مدون در کل فوتبال جهان است؛ تاریخی سرشار از شگفتیهای متعــدد و غریــب دارد که نقــاط اوج آن قهرمانی تیم گمنام ســاندرلند در جامهای حذفــی 1937 و ،1973 مقــام اولی تیم معمولی کاونتری در سال ،1987 پیشتازی تیم درجه دوم ویمبلــدون در جام حذفی 1988 و قهرمانی تیم کمنام و نشان ویگان در ســال 2013 بوده است و البته قهرمانی پورتزماوس هم در سال 2008 در همین م قوله میگنجد.

اگر تعداد غولکشــی تیمهای کوچک و شمار رســیدن آنها به مراحل پایانی این جــام را محاســبه و جمعبنــدی کنیم، به ارقامی بســیار باال و غیرقابل باور میرسیم و به همین ســبب اســت که جــام حذفی انگلیس و به قول خودشــان »FA. Cup« همواره زندهترین، پرشــورترین و غیرقابل پیشبینیترین جام فوتبال جهان و معدن شــگفتیها بوده و هیچ چیز روی دست آن نیامده است.

از ملوان تا فجر سپاسی

باالتریــن حــد شگفتیســازی در جام حذفی ما قهرمان شــدن ملوان در ســه دوره مســابقات و تکقهرمانیهــای امثــال فجر سپاســی و برق شیراز بوده، اما این تیمها نیز از نامداران فوتبال کشــور بوده و در سالهای افتخارآفرینیشان هم نه به لیگهای پایینتر و لیگ یــک و دو، بلکه لیــگ برتر و یا لیگ دسته اول (در ســالهای وجود نداشتن لیگ برتــر) تعلق داشــتهاند. رســیدن داماش به نیمهنهایی امســال و کار مهم ســایپا مقابل استقالل و نشــانهها و اتفاقاتی دیگر میگوید جام حذفی ایــران هم میخواهد (و میتواند) محلــی برای خودنمایی گســتردهتر تیمهای کوچکتر و بازیکنــان غیرمعروف (مانند اکبر منــادی، دروازهبان موفق ســایپا در دیدار با اســتقالل) باشــد؛ واقعهای که اگر هم به کل فوتبال کشور گرما نبخشد، الاقل جام حذفی را از زیر ســایه لیگ خارج و ارزشهای ویژه آن را گوشــزد میکند؛ جامــی که بدون این عناصر هم به سبب داشتن یک سهمیه قطعی آسیایی باید بسیار جدیتر از این مورد توجه تیمهــا قرار گیرد و یک مقصد و ایســتگاه به غایت مهم باشد.