سندرومحقانیت
فدراســـیون مبـــدأ بـــه فدراســـیون مقصـــد رســیده باشـــد.» قوانیـــن فیفـــا دربـــاره نقـــل و انتقـــاالت بازیکنـــان امـــا تنهـــا بـــه همیـــن مـــوارد خالصـــه نمیشـــود. بنـــد 5 4، و 6 از مـــاده یـــک از پیوســـت 3 قانـــون میگویـــد: 4« - در ایـــن موضـــوع، تـــیاماس (سیســـتم هماهنگـــی نقـــل و انتقـــاالت) بـــا درخواســـت و رســـیدن آیتیســـی (مجـــوز حرفـــهای بـــازی) معنـــی پیـــدا میکنـــد. -5 اســـتفاده از تـــیاماس، یـــک قـــدم اجبـــاری بـــرای کلیـــه نقـــل و انتقـــاالت حرفـــهای بازیکنـــان مـــرد در فوتبـــال یـــازده نفـــره اســـت. هرگونـــه ثبـــت قـــرارداد بازیکـــن بـــدون اســـتفاده از تـــیاماس، نامعتبـــر تلقـــی میشـــود. -6 نقـــل و انتقـــاالت بینالمللـــی بایـــد در تـــیاماس وارد شـــود. هـــر زمـــان کـــه بازیکنـــی بـــا فدراســـیون فوتبـــال قـــرارداد میبنـــدد.» همچنیــن در بنــد یــک از مــاده 8 .1 در پیوســت ســوم آییننامــه نقــل و انتقــاالت فیفــا ذکــر شــده: «هــر بازیکــن حرفــهای کــه بــا باشــگاهی قــرارداد بســته اســت کــه بــه یــک فدراســیون وابســته اســت و از باشــگاهی میآیــد کــه بــه فدراســیون دیگــری وابســته اســت، بایــد بــرای انتقالــش آیتیســی از فدراســیون فوتبــال مبــدأ صــادر شــود و فدراســیون فوتبــال مقصــد دریافـــت آیتیســـی را تأییـــد کنـــد. فرآینــد صــدور و دریافــت آیتیســی بایــد بــه طــور اختصاصــی در تــیاماس انجــام شــود. هــر شــکل دیگــری از آیتیســی، جــز نمونــهای کــه در تــیاماس ســاخته شــده باشــد، قابــل قبــول نیســت.» در نهایــت در بنــد یــک از مــاده 8 .2 بیــان شــده: «تــا زمانــی کــه آیتیســی (مجــوز حرفــهای بـــازی) یـــک بازیکـــن حرفـــهای نرســـیده و در سیســـتم تـــیاماس (سیســـتم هماهنگـــی نقـــل و انتقـــاالت بینالمللـــی)، مـــورد تأییـــد فدراســـیون فوتبـــال مقصـــد قـــرار نگرفتـــه باشـــد، واجــد شــرایط بــازی بــرای فدراســیون فوتبــال جدیــد خــود نیســت.» فدراســـیون جهانـــی فوتبـــال بعـــد از اشـــاره بـــه ایـــن مـــواد قانونـــی، ثبـــت قـــرارداد ایگـــور ویتــزر را تخلــف از همــه ایــن مــواد قانونــی دانســته اســت و بــه همیــن ترتیــب تأکیــد کــرده اســـت کـــه پرونـــدهای در همیـــن رابطـــه در کمیتـــه انضباطـــی فیفـــا تشـــکیل خواهـــد شـــد. پیـــرو همیـــن موضـــوع بـــه فدراســـیون فوتبـــال ایـــران فرصـــت داده شـــد تـــا 10 آگوســـت 10(2018 مـــرداد )97 توضیحـــات خـــود را دربـــاره ایـــن موضـــوع مطـــرح کنـــد تـــا در جلســـه بعـــدی کمیتـــه انضباطـــی فدراســـیون فوتبـــال مـــورد بررســـی دقیـــق قرار بگیرد.
رأی پرونده: جریمه 22 هزار فرانکی برای فدراسیون فوتبال
جلســـه رســـیدگی بـــه ایـــن پرونـــده در تاریـــخ 18 ســـپتامبر 27(2018 شـــهریور )97 برگـــزار ش ـد. فیف ـا در ای ـن جلس ـه فدراس ـیون فوتب ـال ای ـران را ب ـه پرداخ ـت 20 ه ـزار فران ـک س ـوییس ظــرف 30 روز محکــوم کــرد. در حکــم فیفــا دربــاره ایــن پرونــده آمــده اســت کــه عــالوه بــر ایـــن هزینـــه رســـیدگی بـــه ایـــن پرونـــده هـــم 2 هـــزار فرانـــک ســـوییس بـــر عهـــده فدراســـیون فوتبــال ایــران خواهــد بــود. بــر همیــن اســاس فدراســیون فوتبــال ایــران، بــه خاطــر اشــتباه عجیبــی کــه یــک ســر آن باشــگاه ملــوان و صــادق درودگــر بــوده و ســر دیگــرش فدراســیون فوتبـــال محکـــوم بـــه پرداخـــت چنیـــن جریمـــهای میشـــود. هرچنـــد کمـــی بعدتـــر کمیتـــه اخـــالق عامـــل اشـــتباه رخ داده را محکـــوم میکنـــد بـــه یـــک ســـال محرومیـــت امـــا ایـــن محرومیـــت تفاوتـــی در اصـــل ضـــرری کـــه بـــه فوتبـــال ایـــران وارد شـــد، ایجـــاد نمیکنـــد.
درودگر: دنبال نبش قبر نباشید
در حالـــی کـــه ایـــران ورزشـــی صرفـــاً بـــه دنبـــال کشـــف حقیقـــت و اطـــالع از دلیـــل بـــروز چنیــن اشــتباهات عجیبــی اســت امــا صــادق درودگــر بــه عنــوان یکــی از مطلعــان اصلــی ایـــن پرونـــده، نـــه تنهـــا هرگـــز بابـــت دلیـــل ثبـــت قـــرارداد ایـــن بازیکـــن، بـــدون آیتیســـی توضیحـــی نـــداد، بلکـــه حـــاال هـــم در پاســـخ بـــه خبرنـــگار ایـــران ورزشـــی دربـــاره ایگـــور ویتـــزر اینطـــور میگویـــد: «دنبـــال نبـــش قبـــر و بازدیـــد از جنازههـــا نباشـــید. برویـــد هنرتـــان را در ارائـــه راه حلهـــای ســـازنده نشـــان دهیـــد. ســـلمانیهای بیـــکار ســـر همدیگـــر را میتراشـــند، ســـلمانیهای هنرمنـــد وقـــت ندارنـــد غـــذا بخورنـــد. حـــاال کـــی ســـفارش داده، داخلـــی اســـت یـــا خارجـــی؟» درودگـــر امـــا نمیدانـــد نـــگاه بـــه همیـــن مـــوارد اســـت و بررســـی آنهاســـت کـــه بـــه یافتـــن راهحلهـــای ســـازنده خواهـــد انجامیـــد. او حتـــی مســـیر پاســـخگویی را بـــه ســـمت دیگـــری میبـــرد و ایـــران ورزشـــی را متهـــم میکنـــد بـــه انتقامگیـــری بـــرای برگـــزاری لیـــگ از ســـوی ســـازمان لیـــگ!! و میگویـــد: «فکــر کنــم ایــن گ ــزارش انتق ــام پافشــاری بــر برگــزاری لی ــگ اس ــت و اســتقامت و پایـــداری ســازمان لیــگ در برگــزاری بــر اســاس تصمیمــات نهادهــای بــاال دســتی و ســتاد کرونــا شــما را بـــرده بـــه ســـال .1392 بـــا فوتبـــال باشـــید و در برابـــر فوتبـــال نباشـــید. برگـــزاری رقابتهـــای فوتبـــال امـــروزه یـــادآور شـــروع دوبـــاره زندگـــی و بازگشـــت نشـــاط اســـت.» صـــادق درودگـــر امـــا بـــه عنـــوان مدیرعامـــل وقـــت باشـــگاه ملـــوان بندرانزلـــی کـــه بعـــد از آن بـــه عنـــوان رئیـــس ســـازمان اقتصـــادی فوتبـــال در فدراســـیون مشـــغول بـــه کار شـــد، هرگـــز دربـــاره ضـــرر مالـــی کـــه بـــا قـــراردادش بـــا ویتـــزر بـــه فدراســـیون فوتبـــال زده بـــود، پاســـخی ارائـــه نـــداد.
قراردادهــای بازیکنــان خارجــی بــه کجــا رســید؟
ضـــرر و زیـــان فوتبـــال ایـــران از قـــرارداد بازیکنـــان خارجـــی همچنـــان ادامـــه دارد. همچنـــان مـــا یـــا در نـــگارش قراردادهـــا دچـــار اشـــتباه میشـــویم یـــا آگاهیمـــان از قوانیـــن فیفـــا دربـــاره عقـــد قراردادهــا کامــل نیســت یــا پــای داللهــا بـــه قراردادهـــای بازیکنـــان خارجـــی بـــاز میشـــود و در نهایـــت چیـــزی جـــز زیـــان انتظـــار فوتبـــال را نمیکشـــد. بــرای حــل ایــن مشــکل کارگــروه نظــارت بــر قــرارداد خارجــی تعریــف شــد امــا آن هـــم تأثیـــری در مقابلـــه بـــا عقـــد چنیـــن قراردادهایـــی نداشـــت. حتـــی حـــاال هـــم کـــه موضـــوع ممنوعیـــت جـــذب بازیکـــن و مربـــی خارجـــی بـــرای باشـــگاههای اســـتقالل و پرســـپولیس مطـــرح میشـــود، بـــاز هـــم نمیتـــوان امیـــدوار بـــود کـــه شـــاهد پایـــان ضررهـــای ناشـــی از ایـــن قراردادهـــا باشـــیم. ایـــن گـــزارش و مســـتندات تـــازهای کـــه ایـــران ورزشـــی منتشـــر کـــرده، یکبـــار دیگـــر نشـــان میدهـــد کـــه معضـــل قـــرارداد بـــا خارجیهـــا در فوتبـــال، بســـیار پیچیدهتـــر از چیـــزی اســـت کـــه تصـــور میشـــود و صرفـــاً بـــه نـــوع عقـــد قـــرارداد محـــدود نمیشـــود. تخلفـــات صـــورت گرفتـــه در ایـــن زمینـــه ماجـــرای پیچیـــدهای اســـت کـــه معلـــوم نیســـت در نهایـــت کـــدام راهـــکار برایـــش کارســـاز باشـــد؟در مجموعـــهای کـــه عزمـــی جـــدی بـــرای مقابلــه بــا چنیــن قراردادهایــی وجــود نــدارد. بــه راســتی بــرای جلوگیــری از ضررهــای ایــن چنینـــی چـــه بایـــد کـــرد؟
فوتبــال ایــران بیمــار اســت و ایــن را هــر خــرد و کالنــی می د ا نــد . نــه یــک بیمــاری، کــه بــه چندیــن بیمــاری دچــار اســت. یکــی از ایــن بیماریهــا و شــاید یکــی از مهمتریــن آنهــا، «ســندروم حقانیــت» اســت. ایــن، یــک عارضــه وخیــم و قدیمــی اســت، کــه البتــه ریشــهای عمیــق، در مناســبات اجتماعــی جــاری و روزمــره ایــن ملــک دارد. «حــق»، واژهای اســت بــه شــدت نســبی. هــر شــخصی میتوانــد در موقعیتهــای گوناگــون و بســته بــه جایــگاه و نیاتــش، مدعــی آن باشــد. مجادلــه بــر ســر حقانیــت، عمــری بــه طــول تاریــخ دارد. و شــاید بــه همیــن علــت اســت کــه بــرای مشــخص کــردن چارچــوب حــق و حقــوق، قانــون و قواعــد اجتماعــی وضــع میشــود، تــا ســر بزنــگاه، جایــی کــه بیــن افــراد بــر ســر احقــاق حــق، توافقــی حاصــل نشــد، فصلالخطابــی وجــود داشــته باشــد. ام ـا ه ـر قانون ـی، ب ـه هرح ـال تفس ـیرپذیر اس ـت و اینجاس ـت کــه ممکــن اســت، مردمــان هــر جامعــهای، حتــی حکــم قانــون را برنتابنــد. هرچنــد ناچــار از پذیــرش آن باشــند. در فوتبـال ایـران، کـه غلـط یـا درسـت، جـای خالـی بسـیاری از بایده ـای ناموج ـود را پ ـر ک ـرده اس ـت، ای ـن مفه ـوم تعبی ـر بارزت ـری دارد. حجــم وســیع جامعــهای کــه خواســته یــا ناخواســته در مســیر رخدادهــای روزانــه فوتبــال قــرار میگیرنــد و متــر و معیــار درســتی بــرای ســنجش درســتی یــا نادرســتی رخدادهــا ندارنــد، جامعــه فوتبــال را؛ کــه بیــش از هــر جامعــه دیگــری، تــوی چشــم اســت، مســتعدتر از دیگــران بــرای ابتــال بــه ســندروم حقانیــت میکنــد. ســندروم حقانیــت چیســت؟ عارضــهای اســت کــه در آن، همــه حــق دارنــد. جایــی کــه عدالــت حکــم میکنــد، در برابــر هــر ناحــق رخ دادهای، حقــی وجــود داشــته، در کمــال شــگفتی، در اینجــا، حــق در برابــر ناحــق نیســت، در برابــر حــق اســت. مدیــر، کارمنــد، مربــی، بازیکــن، هــوادار، داور، پزشــک، تــدارکات، خبرنــگار، رســانه و هــر موجــود زنــدهای در ایــن جامعـه، درآن واحـد و همزمـان، محـق هسـتند. و چنانچـه اندک ـی از حقانی ـت ادعای ـی خ ـود پایی ـن بیاین ـد، کل ب ـازی را با خته ا نــد . مربــی برابــر مدیــر، بازیکــن برابــر مربــی، هــر دو برابــر داور، داور برابــر هــر دو، هــر ســه برابــر رســانه و هــوادار برابــر همگــی آنهــا، احســاس حــق مطلــق میکننــد و در چنیــن فضایـی کـه هیچکـس، بـه خـود اجـازه اعتـراف بـه کمتریـن اشــتباهی را نمیدهــد؛ مبــاد کــه سررشــته کار از دســتش در بــرود، چیــزی کــه فــدا و حــرام میشــود، ذات فوتبــال و لذتــی اســت کــه بایــد از آن بــرد. سـندروم حقانیـت، قاتـل «تمرکـز» اسـت. چـه مثالـی بهتـر از اولیــن بــازی پســا کرونایــی فوتبــال ایــران بیــن اســتقالل و فــوالد؟ و چــه مثــال بارزتــری از دیــدار ایــران برابــر ژاپــن در جــام ملتهایــی کــه گذشــت؟ تمرکــز عامــل اصلــی اجــرای صحیــح اســتراتژیها و تاکتیکهاســت. وقتــی شــما بــه هــر دلیلــی، از جملــه احقــاق حــق ادعایــی، آن را از دســت بدهیــد، بــه بدتریــن شــکل مجــازات خواهیــد شــد. س ـندروم حقانی ـت، ب ـه ش ـدت مس ـری اس ـت. در جامع ـهای کــه صبــر و تحمــل، بــه لبــه ظرفیــت خــود رســیده، هــر حرکــت حقجویانــهای، ورای درســت یــا نادرســت بودنــش، میتوانــد بــه ســرعت میــان افــراد یــک جامعــه منتشــر شــود. آنــگاه، مرتکبــان چنیــن کنشــی، دیگــر بــه عاقبــت کار خویــش و درســتی آن نخواهنــد اندیشــید. ســندروم حقانیــت لبالــب از فرافکنــی اســت. صاحبــان ادعایــی حــق، بــه خــود اجــازه میدهنــد کــه بــرای اثبــات خــود، حقــوق بســیاری را نفــی کننــد. بــا انــواع توجیهــات، دالیــل و ابــزار میکوشــند تــا همــواره در جایــگاه طلبــکار باقــی بماننــد. یــک قــدم عقــب رفتــن، یعنــی ســقوط. سـندروم حقانیـت یـک وسـیله خـودآزاری اسـت. معمـوالً هرکسـی، خـود بهتـر از دیگـران میدانـد کـه حـق بـا اوسـت یــا نــه امــا بــه دالیلــی کــه گفتــم، از ســوی دیگــر میدانــد کــه نبای ـد اعت ـراف کن ـد، مب ـاد ک ـه موقعیت ـش را از دس ـت بده ـد. و ایــن دوگانگــی درونــی، قاتــل درجــه یــک آرامــش در هــر انســان بالغــی اســت. فوتبــال ایــران بــه ســندروم حقانیــت دچ ـار اس ـت. در کنش ـی متض ـاد، ب ـرای احق ـاق ح ـق، ناچ ـار اســت کــه دروغ بگویــد، نمایــش بــازی کنــد، ســند بســازد، جریــان خبــری و فکــری راه بینــدازد و در پیچاپیــچ ایــن فضـای دیوانـهوار، آنچـه زودتـر از هرچیـز از دسـت مـیرود، لــذت فوتبــال اســت و ایــن بــه نفــع هیچکــدام از کنشــگران آن جامعــه نیســت.
بازخوانی این پرونده در روزهایی که بیشترین ضرر را از قراردادهای خارجی متحمل میشویم، مرور مسیر اشتباهی است که فدراسیون فوتبال سالهاست در آن قرار گرفته است