Tuntutan harta sepencarian

 Anak bimbang rumah arwah ibu jatuh ke tangan orang lain

Adakah anak-anak berhak menuntut harta sepencarian? Contohnya, anak ingin menuntut harta iaitu sebuah rumah daripada bapa mereka selepas ibu meninggal dunia.

Bagaimanapun, rumah berkenaan adalah di atas nama bapa. Anak-anak bimbang sekiranya bapa berkahwin lain, harta itu akan jatuh ke tangan isterinya.

Qashiful Amri Melaka

Tafsiran undangundang berkenaan harta sepencarian adalah seperti diperuntukkan di dalam Seksyen 2 (1) Enakmen Undang-Undang Keluarga

Islam negeri-negeri yang mentafsirkan bahawa: ‘harta sepencarian’ bermaksud harta yang diperoleh bersama suami isteri ketika perkahwinan berkuat kuasa mengikut syarat yang ditentukan hukum syarak.

Jika tuntutan harta sepencarian diteruskan di mahkamah, ia perlu memenuhi kehendak di bawah Seksyen 122 Enakmen sama iaitu:

1. Mahkamah mempunyai kuasa apabila membenarkan lafaz talak atau apabila membuat perintah perceraian untuk memerintahkan supaya apa-apa aset diperoleh pihak-pihak itu pada masa perkahwinan dengan usaha bersama mereka dibahagi antara mereka atau supaya mana-mana aset diperoleh pihak-pihak itu pada masa perkahwinan dengan usaha bersama mereka dibahagi antara mereka atau supaya mana-mana aset itu dijual dan hasil jualan itu dibahagi antara pihak-pihak itu.

2. Dalam menjalankan kuasa diberi oleh Subseksyen (1), mahkamah hendaklah mengambil perhatian:

a. Takat sumbangansumbangan dibuat tiaptiap satu pihak dalam bentuk wang, harta atau kerja bagi memperoleh aset-aset itu.

b. Apa-apa hutang yang terhutang oleh salah satu pihak yang dilakukan bagi manfaat bersama mereka.

c. Keperluan-keperluan anak-anak yang belum dewasa daripada perkahwinan itu jika ada dan tertakluk kepada pertimbangan-pertimbangan itu, mahkamah hendaklah membuat pembahagian yang sama banyak.

3. Mahkamah mempunyai kuasa apabila membenarkan lafaz talak atau apabila membuat perintah perceraian, memerintahkan supaya apa-apa aset yang diperoleh pada masa perkahwinan dengan usaha tunggal satu pihak kepada perkahwinan itu dibahagi antara mereka atau supaya aset itu dijual dan hasil jualan itu dibahagi antara mereka atau supaya mana-mana aset itu dijual dan hasil jualan itu dibahagi antara pihak-pihak itu.

4. Dalam menjalankan kuasa yang diberi oleh Subseksyen (3), mahkamah hendaklah memberi perhatian kepada:

a. Takat sumbangansumbangan dibuat oleh pihak yang tidak memperoleh aset itu, kepada kebajikan keluarga dengan memelihara rumah tangga atau menjaga keluarga.

b. Keperluan anak-anak yang belum dewasa daripada perkahwinan itu, jika ada dan tertakluk kepada pertimbanganpertimbangan itu, mahkamah boleh membahagikan aset-aset itu atau hasil jualan itu mengikut apa-apa kadar yang difikirkannya munasabah, tetapi walau bagaimanapun, pihak yang memperoleh aset-aset itu dengan usahanya hendaklah menerima suatu kadar yang lebih besar.

5. Bagi maksud seksyen ini, rujukan mengenai aset diperoleh pada masa perkahwinan termasuklah aset-aset yang dipunyai satu pihak sebelum perkahwinan itu yang dimajukan pada sebahagian besarnya pada masa perkahwinan itu pihak yang satu lagi itu atau dengan usaha bersama mereka.

Namun, peruntukan secara khusus tuntutan harta sepencarian selepas kematian tidak termaktub secara jelas dalam manamana Undang-Undang Keluarga Islam di Malaysia.

Dalam persoalan minggu ini, jika berlaku bercerai hidup adakah si ibu pernah menuntut haknya dalam harta sepencarian daripada suaminya dan ia tidak dapat diselesaikan berikutan kematiannya.

Atau isteri tidak pernah membuat sebarang tuntutan haknya ke atas rumah yang diperoleh ketika perkahwinan dengan suaminya seolah-olah isteri itu reda dan menghalalkannya.

Dalam situasi pertama, jika tuntutan itu tidak dapat diselesaikan maka anak-anak boleh membuat tuntutan bagi pihak ibu mereka kerana ia membabitkan hak mereka sebagai anak dalam pusaka ibu mereka.

Justeru, dalam mengemukakan tuntutan bagi pihak ibu, anak-anak perlu memenuhi kehendak yang diperuntukkan seperti petikan daripada Seksyen 122 di atas.

Namun, jika ibu tidak pernah membuat tuntutan haknya, anak-anak tidak boleh menuntut bagi pihak ibunya.

Ini kerana dalam hak eksklusif harta sepencarian adalah antara suami dan isteri.

Seterusnya, dalam membuktikan dakwaan, anak-anak perlu mengemukakan pembuktian sumbangan ibu mereka, sedangkan pihak yang mengetahui sumbangan itu adalah pasangan suami isteri itu sendiri.

Anak-anak tidak layak menuntut harta sepencarian bagi pihak ibu mereka.

Isu berkaitan rumah dinamakan di atas nama bapa, ia hanya akan memberi kesan kepada bahagian atau kadar yang layak dituntut oleh ibu berdasarkan kepada sumbangannya.

Pendaftaran nama di atas nama bapa tidak boleh menafikan hak ibu dalam harta sepencarian.