K’jaan digesa proaktif buat penyelesaian komprehensif melibatkan kes NCR

KUCHING: Gabungan sembilan pertubuhan bukan kerajaan (NGO) Dayak semalam menggesa kerajaan negeri untuk lebih proaktif dalam membuat penyelesaian komprehensif melibatkan semua kes Hak Adat Bumiputera (NCR).

Presiden Persatuan Graduan Dayak Sarawak (SDGA) Dr Dusit Jaul yang merupakan jurucakap kepada gabungan NGO ini berkata langkah pertama yang harus diambil kerajaan adalah mengeluarkan arahan untuk menangguhkan semua kes NCR yang masih belum selesai di mahkamah sehingga pindaan undangundang Kanun Tanah dibuat.

“Janji yang dibuat oleh kerajaan untuk meminda undang-undang sebelum hujung tahun ini tidak dapat menenangkan situasi di lapangan.

“Masyarakat Bumiputera yang mempun yaikes NCR yang sebelum selesai di mahkamah masih memperjuangkan kes mereka bagi melindungi hak mereka.

“Jadi, terdapat kebimbangan di kalangan mereka bahawa kerajaan seolah-olah tidak serius dalam permasalahan ini,” katanya pada sidang media bersama di salah sebuah hotel di sini, pada Ahad.

Sembilan NGO ini terdiri daripada SDGA, Kongres Kebangsaan Dayak (DNC), Persatuan Dayak Iban Sarawak (SADIA), Persatuan Dayak Sarawak (PEDAS), Gempuru Besai Kristian Jaku Iban Malaysia, Dayak Right Action Force (DRAF), Persatuan Iban Remun Serian (SIRA), Sarawak Society for the Right of Indigenous People (SCRIPS) dan Dayak ThinkTank Group. Tambah Dusit, dengan

‘ruling’ terkini berhubung kes Bill Kayong, di mana tiada tindakan daripada kerajaan negeri dan dalang pembunuhan masih bebas, ia hanya menambahkan kemarahan Bumiputera kerana pemilik Bumiputera tidak mendapat keadilan di mahkamah.

“Berdasarkan apa yang berlaku, kami NGO Dayak Sarawak meminta maklum balas dan penyelesaian komprehensif segera daripada kerajaan negeri dengan mengambil langkah-langkah segera seperti berikut.

“Pertama, kerajaan negeri harus mengarahkan kes tanah NCR ditangguhkan sehingga kerajaan memuktamadkan penyelesaian komprehensif bagi menyelesaikan pertikaian tanah NCR.

“Kerajaan negeri harus mengeluarkan arahan kepada Ketua Peguam Negeri untuk menasihati mahkamah yang mengendalikan semua kes NCR supaya menangguhkan semua prosiding kes sehingga kerajaan memperkenalkan penyelesaian.

“Rakyat Bumiputera risau jika prosiding kes mereka diteruskan seperti biasa, mereka akan menerima nasib yang sama dengan Tuai Rumah Sandah yang telah kehilangan Pemakai Menoa dan Pulau Galau melalui keputusan mahkamah.

“Jika perkara ini berlaku, usaha kerajaan untuk menyelesaikan masalah mereka adalah tidak bermakna langsung,” tambah Dusit.

Pada sidang media itu, Dusit mewakili sembilan NGO Dayak turut mengingatkan pihak berkuasa terutama kerajaan negeri supaya mengiktiraf sepenuhnya terma Pemakai Menoa dan Pulau Galau.

Kegagalan kerajaan berbuat demikian akan menyebabkan lebih banyak masalah berbanding menyelesaikan masalah.

“Adat Pemakai Menoa dan Pulau Galau telah diamalkan sejak dahulu lagi sehingga hari ini.

“Kebanyakan daripada Pemakai Menoa ini telah didaftarkan di seluruh negeri dan rekod boleh didapati di Pejabat Daerah di seluruh Sarawak.

“Sebarang usaha kerajaan untuk mengurangkan kawasan Pemakai Menoa akan menyebabkan lebih banyak masalah kerana setiap kampung yang dikurangkan Pemakai Menoa perlu menyaman kerajaan untuk mempertahankan hak mereka,” katanya.

Kerajaan menurut Dusit tidak perlu takut untuk mengiktiraf Pemakai Menoa kerana Dayak atau masyarakat Bumiputera tidak menentang pembangunan.

“Apa yang kami mahu adalah sebarang pembangunan yang menjejaskan tanah kami haruslah mematuhi standard antarabangsa iaitu UNDRIP (UN Declaration of Rights of Indigenous People),” katanya.