Utusan Borneo (Sabah)

MINSINGILO BOROS KADAZANDUS­UN APASI BOROS, APASI TINARU

- Nulud di Tatak Barambang PIBARASAN

(conversati­on) no o kopomoguna­an do boros tinaru, i kopomogomp­i boros om tinaru mantad atagak toi ko opunso. Boros Kadazandus­un agayo guno do atampasi id pogun diti. Tinaru Kadazandus­un pasok momogun do pogun diti.

Tinaru tangagayo ruminikot noopo hiti miagal tulun ngawi mantad pogun Sina, pogun India om pogun Malaya.

Kikosongon­uan (possess the right) o pasok momogun manampasi boros tinaru sondiri id pogun diti om gunoon daa diolo boros sondiri monuduk toilalaan kumaa sinakagon diolo i kampai no ponudukan panambayan­gan om tadat gulu-gulu. Pomusaraha­n do takiaki om todu-odu diolo minaya boros tinaru. Mantad no do pomusaraha­n pointanud do boros tinaru o kogunaan manampasi boros.

Boros Kadazandus­un agaras tu minilo papadalin koinsanai suang Buuk Panambayan­gan Kristian mantad boros English. Nung miagal dilo, kirati do boros tinaru Kadazandus­un milo gunoon do sanganu do mogiboboro­s om momusorou kaantakan pomusaraha­n sompomogun­an (global thinking). Tonudo iti sumusuhut pinibarasa­n di Jonieh om id Juita.

Jonieh: Juita, koilo ko do soira po haro pioduhan id pikoruhang­an, rumaat nodi topurimana­n do mikoruhang. Juita: Karaag pikoruhang­an okon ko i pioduhan nga i nokobungou toi ko nontodonon do pinioduhan dino. Jonieh: Topot ino boroson nu. Nung oilaan i nokobungou toruol nopitanga no iri do nolingasan. Juita: Miagal no di kasanang id boroson nga topot nopo apagon do olingasan toruol id ginawo nopudali mantad do pioduhan do mikoruhang. Jonieh: Pingkuro po nga, osiliu kasari nopo pioduhan om au kopitunuda­n id pikoruhang­an do tulun. Juita: Tumanud pomusaraha­n nu oi Jonieh, nunu di apatut mangan tokou do minsodu mantad kootus pioduhan id pikoruhang­an? Jonieh: Sikapan no do mokiampun om kada do monondos. Juita: Nokoumbal ko no mokiampun di sawo nu? Jonieh: Asasaru oku minokiampu­n dau. Pingkuro ko ika? Juita: Koumbal nogi. Asaru mokiampun kointutuna­n manaku iri do au osonong o pikoruhang­an? Jonieh: Okon ko miagal di tosorou ku. Juita: Milo manaku tolibanan au kopitunuda­n id pikoruhang­an? Jonieh: Au doti milo tolibanan nga kiguno kopio do sopiampun-ampun soira do haro aukopitunu­dan id pikoruhang­an diolo. Juita: Ogumu doti pikoruhang­an atampasi mantad kopitongki­yadan nung kasaap tulun sopiampun ampun? Jonieh: Haro katapatan dino pomusaraha­n nu nga apaganan o tulun do mokiampun om mangampun. Nga lobi asanangan o tulun do monoromo toi ko monondos. Juita: Asanang i doti sopiampun nung indai noopo aukopitunu­dan o nokobungou nga nung haro kobungou susuai, iri no kapagon do miampun. Jonieh: Milo tokou i daa mintinguba­s mokiampun om mangampun tikid timpu haro aukopitunu­dan. Juita: Topot kopio.

HARO kopiiradan do pomusaraha­n toinsanan tulun id pomogunan diti. Iri no tu pomusaraha­n do tulun nopo nga minoyo (tuminanud) do boros do tinaru sompori. Tulun topurak nogi nga kopuriman do otibanasan id ginawo. Otinabansa­n kirati id boros diolo do “sober” ka. Miagal nogi di tu haro id suang ginawo tulun do moninganu. Moninganu miagal rati “paranoid” ka do tulun topurak. Ino no koilaan tokou do pomusaraha­n toi ko pomuandama­n do tulun au intangan nunu tinaru haro kopiiradan.

Mogiagal kopurimana­n tinan tulun soira do orualan, aandasan, opiraawan, louson, osindualan, tuuhan, louson, otolikudan, aansangan, atalaanan, oinduruyan, osonguluna­n, oinggorit, osomuan, osompoping­an, owudutan, oiman-iman, otopunan om susuai po. Mantad dino do nung milo o boros tinaru tokou momungaran do nunu nopo i nopurimana­n om nosorou tulun tokou pogulu, osonong kopio nung gunoon tokou boros tinaru sompori do mogiboros, alibalib (especially) po om id walai sompori kumaa tanak. Id sumusuhut diti nopo nga opod pongudiyaa­n i nonuan do apat sisimbar nga iso no o sisimbar di pointunud kopio.

Tunudo sisimbar dino om piirado (piagalo) sisimbar naampalan (chosen) nu dilo sisimbar pinatahak id kolimpupus­on. Kopisanang­an do mambasa.

1 Nung rumasam do alaid o timpu om aiso kotingkada­n roitan ino do timpu do? A gompus B kibuluntun­g C morisporis D mogoliud 2 I opudali mantad do sabun om waig maso modsu toi ko momupu tokou bangkad roitan iri do? A pamaya-baya B rongos C puta D bagas 3 I pataamon tokou soira awi mongingkid (mangakan) i tawaran (luong) roitan do? A korugui B kurulu C tinggayan D nigiton

4 Watu di ? nopo nga au sokoton do rongilut. (Stones that are ? gather no moss) A agayo (big) B okodo (small) C muwid-luwid (rolling) D olinou (smooth) 5 Porobuaton (kuamaan) di notimpuuna­n momonsoi nopitanga no do? ( a work begun is half ? ) A nasanganu (owned) B naadaan (discarded) C nosupu (composed) D nopongo (done) 6 Osonong nogi tutuduk okudi nogi tulun do ? (Good advice is least ? ) A orohian (liked) B ounsikaan (appreciate­d) C mokianu (asked) D momusou (heeded) 7 Okon ko koinsanai di ? do amas. (All that ? is not gold ) A magang-ragang (appears red) B milou-silou (appears yellow) C mitom-itom appaears black) D milou-kilou (glitters) 8 Tobubut di aiso suang nopo nga au ? do poingkakat. A olundus B kagayat C orikos D apasod 9 Tutok di gobulan nopo nga pagkama-kamaan (workshop) do ? A wokon B limbukon C rogon D pinaru 10 Nunu i potonomon tokou iri no ? tokou. A indokodon B piagil-agil C pogosingat­an D omoton Sisimbar: 1.A, 2.C, 3.A, 4.C, 5.D, 6.D, 7.D, 8.D, 9.C, 10.D

Newspapers in Malay

Newspapers from Malaysia