MINSINGILO BOROS KADAZANDUSUN APASI BOROS, APASI TINARU
Nulud di Tatak Barambang BOROS
Kadazandusun (KD) atampasi nung gunoon do sanganu moboros, nga nung au gunoon, opunso om au no milo posion kawagu. Tulun topurak moboros do “Language is spoken” ka, om tulun mantad pogun Malaya moboros do “Bahasa Jiwa Bangsa” ka om tulun KD di pogulu moboros do “Boros miagal ralan, iri noh tu nung wayaan alagad, nga nung au wayaan tumalup,” ka. Nga timpu baino tulun KD nokooling do tinaru sondiri om uhang do rumuhang om moyo dilo tinaru tangagayo miampai au moboros boros tinaru sondiri. Haro nogi tulun KD ih mogolim do tinaru miampai mada ointutunan do tinaru KD isio. Onuu mah sabap koulalaho tulun KD miagal di? Sabap oikuman do ointutunan tulun isio KD. Tulun KD tandasan dilo tinaru suwai do ‘magagawuk, basug, oribau tutok, tulun mongugumo om mogigiyon id labus kakadaian.’ Ondomon do tinaru suwai mongungumo nopo nga poimpasi id kosompitan tusin. Otopot manaku totondos diti kumaa toinsanan tulun KD? Timpu baino tulun KD au apatut tumumboyo ponondos miagal dilo. Nung otopot basug oh tulun KD, nokuro tu haro songulun tulun KD naramit sumikul id Harvard University? Om ogumu nogi kusai om tondu KD nokorikot sinikulan id kasawaton taang Ph.D. Ponontudukan (education) om kotumbayaan wagu (new faith) mantad paganism tulun KD miloh tumopong do koirikohonon tulun mantad tinaru tangapantang (intellectual people) id pomogunan diti. Boros KD miloh pinopodolin do soginumu 66 buuk kotumbayaan wagu mantad boros English. Iti komoyon do apasi oh tulun KD id pomogunan diti do indai noopo mongilo om koilo moboros boros KD om boros topurak. Boros topurak nontodonon om nokountunon do toilalaan id pomogunan diti miagal rinalom om ginayo dilo rahat. Boros KD minog gunoon do toinsanan tulun mamamasok sandad (native people) id pogun diti do misompuru pomusarahan, pomuandaman, pokimamaan om sunduwan do mongupus tinaru, boros tinaru om pogun. Kopomogunaan do boros KD moyo pibarasan osonong kopio karangahan miagal diti pinibarasan di Jimi om ih Rina sumusuhut diti. Kopisanangan do mambasa. Rina: Oi Jimi, poingkuro no abar nu? Hi Jimi, how are you? Jimi: Osonong oku ih.Poingkuro ko iya? I am fine. How are you? Rina: Osonong oku ih. Pounsikou. I’m fine. Thank you Rina: Nokoumbal ko nosianan do songulun? Have you ever felt a compassion to someone? Jimi: Au. Yoku ih apatut kaanu kosianan mantad tulun No. It should be me who deserve people’s sympathy Rina: Nokuro tu miagal di tosorou nu? Why do you think it that way? Jimi: ih koginawaan ku tuminongkiad mantad doho. My loved one deserted me Rina: Nokuro tu maigal di? Why is it so? Jimi: Nagayat iyau do songulun kusai ih atagap ko mantad doho. She was attracted to a guy who is more handsome than me. Rina: Hinonggo nodi iyau do baino diti? Where is she now? Jimi: Minitanggoi no dikusai kuminaa id pogun Malaya She eloped with the man to Malaya Rina: Poilo oku poingkuro nokotutun ko dino tondu do timpuun ih? Tell me how did you become acquainted with her in the beginning? Jimi: Okon ko nokotutun noopo. Sontoun koi no do miambalut. We are not acquainted. We have been friends for a year. Rina: Nokuro tu adalaan ko do orubatan dau? Why do you miss her so much? Jimi: Olulundusan oku kopio dau She is so beautiful Rina: Sunudan ku ika kada intong do linundus noopo turos dau. Intangan nu id ginawo dau. I tell you please do not look at her facial beauty. You should look into her heart. Jimi: Ogumu no tusin nakatahak ku dau. I have given her a lot of money. Rina: Au oku koilo poingkuro do osianan dika. I just don’t know how to sympathize you. Jimi: Nokuro? Why? Rina: basug ko You are a fool Jimi: Poingkuro do basug oku? In what way I am a fool? Rina: Oruhai ko nobuyukan di tondu You were easily cheated by the woman. Jimi: Batos dau doho “Guminawo oku dika sogigisom” ka om gapus no doho. She promised me “I will love you forever” and then she hugged me. Rina: Heheee ih tusin nu togumu oh koginawaan dau okon ko ika. Heheee it is your money which she loves not you. Jimi: Aiso simbar nga haro romou lumuyung id mato dau No answer but tears dropped from his eyes.