Tamangan ngaran tosonong paganakan
# Onuan pomitanan di tosonong om kada lihuwai nontodonon diolo - Musa
KENINGAU: Pokionuon di Boyoon Montiri Tan Sri Musa Aman o puru Paganakan Aki Goong tuh toririmo manamong ngaran tosonong paganakan miampai manahak pomitanan di tosonong om au olihuwan nontodonon diolo.
Minoboros isio do iyolo mositi tumungkus do koinsanai kowosian ih nowit di paganakan Goong gulu poh gisom doid sinakagon dau baino.
“Iti kiguno sabap miampai minomonsoi kowosian, pinoposiliu do puru paganakan diti kotilombus ogirot, olumaag, ounsikou, om otoonong poompus timpu,” ka dau ontok minanahak boboroson pinotimpuun do Pinitimungan Tadau Paganakan Aki Goong id Longkod Kakamot Tinunturu Sabah, hiti di tadau Koonom.
Lobi 3,000 puru paganakan dilo kaamung noh Montiri Labus Datuk Seri Anifah Haji Aman nokotindapou nogi id abaabayan dilo. Nokotindapou nogi ih Kumoduo Boyoon Montiri ih ponogi Montiri Kotundaan Infrastruktur Tan Sri Joseph Pairin Kitingan, Montiri id Koupisan Luguan Montiri Tan Sri Joseph Kurup, Montiri Labus Kakadaian Datuk Seri Panglima Radin Malleh om Ponorikohon Komiti Panganjur Abaabayan Jainus Lian.
“Yohu Musa Aman, tina ku ih Paah. Paah nopo nga tanak kumaa di Yahya om Yahya tanak di Goong, om yoho nogi nga koturunan Goong.
“E aki mamangkala. E Odu maya baya. Akai Nopo Mayan O gana. Sayat Intad E Aki Yahya (Si Aki pasang bangkala, si Odu ikut sama, kami adalah orang Gana, asal dari rumpun Aki Yahya).
“Pinirubaan Paganakan diti kumoinsan nogi pinaharo tokou mooi do kaanu tokou mogiintutun-tutun iso om suai id pialatan puru paganakan tokou.
“Mongunsikou oku om ounsikou mongintong sunduan kapaganakan tokou ih kotilombus kogirot, sundung pia paganakan tagayo diti nokoingkawas noh, mantad sinakagom kuma doid sinakagon,” ka dau.
Minoboros ih Musa do pinirubaan dilo nogi kapanahak kosiwatan om liwang kumaa diolo montok mongilo susuyan om korikohonon, om nontodonon ngawi paganakan miampai lobi osomok.
Ka dau ilo nogi kaanu popogirot kagu tiwou piobpinainan, ‘silaturrahim’ oiyo ko puru paganakan.
Ilo kangaam miampai tulu Tadau Paganakan ilo nopo nga ‘Kesatuan Keluarga Memupuk Perpaduan’, toiko ‘Pountingan Ponsu-Suladan Koingkatan Sinayatan’.
“Sabaagi puru paganakan di tagayo, mositi tumilombus tokou misompuru gumirot om miiso ginawo, om ih kiguno toririmo manamong ngaran tosonong paganakan, hinonggo noopo tokou poingiyon.
“Id abaabayan irad diti nogi kaanu tokou mogiwowoyo momogompi om mamagatang do koubasanan om kaadatadaton tokou mooi do au opunso otolon timpu. Papaharo tokou nogi pomiran pakaian koubasanan kaadat-adaton om taakanan koubasanan paganakan,” ka dau.
Montok Musa, ino kiguno kopio montok pokitonon mooi do sinakagon tomulok, tanak ngawi om manangaki-monongodu ngawi paganakan dilo kaanu mongilo, mamarati, monorimo om mamagatang do kiguno kopio om kigatang kopio om harata kaadaton koubasanan suku tinaru dilo.
Sundung pia sumimban timpu ka dau, nga iyolo mositi toririmo ounsikou miampai koubasanan kobilangan, miampai nansakan di osonong om ‘seni budaya’ paganakan dilo di olumis kopio.
“Nung okon tokou, nung okon paganakan om sinakagon Goong ih minomogompi toinsanan koubasanan di tosonong ngawi diti, isai kagu ih lansanon tokou montok momogompi dilo.
“Haro ih kipomusarahan mooi papaharo tokou nogi Tadau Paganakan Kina. Montok dogo, logoson noh montok timpu diti poguluonon tokou papaharo montok Paganakan Goong. Suai tadau papaharo tokou montok Paganakan Kina. Papaharo tokou doti sontoun toiko duwo toun insan,” ka dau.
Alansan nogi ih Musa mooi do sunduan kapaganakan dilo kotilombus ogompi, pogiroton toririmo.
“Alansan olidas toou toinsanan om ounsikou miampai pinirubaan paganakan diti. Tanak ngawi om sinakagon tokou nogi kinangaian tosonong id suang balajaran om kaganaan sompori-pori. Pounsikou om pamagatangan kumaa toinsanan ih minogisosokodung pinapalantoi do Tadau Paganakan Goong diti,” ka dau.