Gajah id Sabah tumimpuun no do odomon rumikot id koiyonon do tulun
GAJAH
id Borneo kapaampai do Sabah om Kalimantan nopo nga mantad kawo do pigmi.
Ponoriukan mantad Universiti Colombia pinopointalang do Pigmi Borneo nopo nga miagal kawo do gajah ngawi id tindal tagayo do Asia om nogi Sumatera. Gajah Pigmi nopo nga noilaan do iso kawo do gajah di bobos tokoro.
Gajah id Sabah kiwaa piagalan do DNA do gajah id Sri Lanka, India, Bhutan, Bangladesh, Thailand, Laos, Vietnam, Kemboja, Semenanjung Malaysia om nogi Sumatera.
Susuian di au nokosurat pinopointalang do gajah id Sabah nopo nga nowit do tulun topurak di pikiikiro do 100 toun pogulu.
Tinomod kaaka do tulun topurak mogowit oh gajah di bobos tokoro tu orulan no do poporumpos id kapal daat. Om pinotindal oh gajah timpuun ngawi dii id Sabah montok gunoon mamagayat do kayu tagayo tinagad wonsoion do kakamot koburu-buruon.
Susuian di nokosurat pinopointalang do kiwaa pikiikiro do 1,410 tinan gajah id Sabah ih poingiyon id kotolunan poingopi ngawi ponong id Kinabatangan, Kalabakan, Nulu Rara om Sarayo Segama.
Pigmi Gajah Borneo di kiumur do onom wulan nopo nga kilinawoi do 1.5 meter om do naamot gajah di nosukod kiumur do tolu gisom limo toun nopo nga kilinawoi do 2.5 meter. Naamot dilo, pikiikiro do apasi oh gajah poompus 70 toun.
Gajah Pigmi nopo nga orohian mimpanau sontinimungan om kosoruan nopo nga opikito-kito id susui do bawang Kinabatangan montok poposogit do tinan tu gajah nopo nga obinlosuan.
Kowoyo-woyoon do gajah pigmi id Sabah nopo nga odomon om orohian minsomok do kinoiyonon tulun.
Miagal no dilo susui di Abel Gintod, 48, songulun surupu mintamong kotolunan id Maliau Basin, Tawau.
“Gajah id Maliau Basin nopo nga odomon, orohian mongoi id koiyonon do tulun om orohian nogi mimpanau id wawayaan do tulun,” ka di Abel.
Di kawawagu, kiwaa nogi naantakan do songinan gajah minongoi id iso kantin sikul hilo id Telupid.
Montok kinaantakan dilo, minongomih ih Dr Nurzhafarina Othman, songulun tabaal gajah do kaantakan dilo nopo nga iso kowoyo-woyoon tosonong do gajah id Sabah kumaa pogiigiyon do tulun.
“Nung rumikot nopo gajah id koiyonon do tulun om au no do tulun undoronokon nga kopogowit iri do kowoyo-woyoon tosonong do gajah miampai do au mongindaraat pogiigiyon do tulun,” ka dau.
Nokointalang nogi kawagu dau do Gajah Borneo nopo nga mumbal no do mubas poimpasi id koiyonon do tulun.
Poingkuro po ka disio, kowoyo-woyoon tosonong do gajah obuli sumimban nung indaraaton no do tulun miagal ko sunsurahon ontok mangakan-ngakan.
Karait kinorikatan do gajah id kantin, noboros di Dr Nurzhafarina do iri nopo nga nokointonod do ogumu takan-akanon id koiyonon dilo di rikoton do gajah mangakan miagal ko puntih.