Permulaan 2018 nyata berdarah bagi Brazil
RIO DE JANEIRO: Tahun ini baharu berusia beberapa jam apabila satu rusuhan penjara dekat ibu negara Brasilia menyebabkan sembilan banduan maut, dua daripadanya disembelih, sekali gus menetapkan permulaan tahun berdarah di Brazil.
Sejak itu, negara tersebut telah menyaksikan gelombang keganasan yang mendorong Menteri Pertahanan Raul Jungmann mengumumkan minggu lepas bahawa sistem keselamatan sudah rosak.
Sejumlah 688 insiden tembakan dilaporkan di negeri Rio de Janeiro pada Januari, kebanyakannya memfokus kepada kawasan kejiranan miskin yang sama dikenali sebagai ‘favela’ di mana undang- undang sukar untuk dilaksanakan polis.
Kemudian menyusul pembunuhan beramai-ramai 14 mangsa di sebuah kelab malam di bandar timur laut Fortaleza, disusuli sepuluh kematian dalam pertempuran di sebuah penjara berhampiran.
Tatkala Brazil sudah lama mengalami kadar jenayah tinggi dan Rio khususnya terjejas perang sindiket dadah, ramai meluahkan rasa terkejut minggu lepas di ‘Bandar Hebat’ ini apabila rakaman televisyen memaparkan para pemandu di sebatang lebuh raya utama terpaksa berhenti dan bersembunyi di sebalik kereta mereka tatkala anggota polis berbalas tembakan dengan penyeludup dadah berhampiran.
Jungmann memberitahu televisyen Globo bahawa perubahan segera amat diperlukan.
“Kita perlu mengambil langkah penting sebelum segala-galanya terlewat dan kita menjadi sasaran trajektori negara lain,” katanya merujuk khusus kepada Mexico.
Namun tugas menjinakkan kumpulan penjenayah dan melatih pasukan polis secukupnya terus gagal ditangani ahli politik, sebahagiannya kerana akar umbi kekacauan jauh melangkaui keselamatan, sebaliknya berpunca daripada kemiskinan, kadar pendidikan rendah, perkhidmatan perbandaran lemah, perkauman dan ketidaksamaan mendalam.
Kumpulan penyeludupan dadah pula mempunyai persenjataan yang lebih lengkap dan beroperasi berleluasa di ‘favela’, tatkala ketua mereka mengeluarkan arahan dari penjara yang hampir tidak terkawal pihak berkuasa.
Di bahagian lain adalah pasukan polis khususnya di Rio yang terbelenggu masa- lah rasuah, dana rendah dan latihan gaya tentera yang tidak begitu sesuai dengan tugas kepolisan moden.
Jungmann berkata, penembusan jenayah dalam pasukan polis harus dibanteras.
Segelintir percaya masalah jenayah di Brazil yang tidak berkesudahan sebahagiannya berpunca daripada perlembagaan 1988 yang ditulis pada penghujung pemerintahan diktator yang berlarutan lebih dua dekad.
Ia memberikan hampir kesemua tanggungjawab belanjawan dan strategi keselamatan kepada kerajaan negeri masing-masing.
“Keselamatan awam seperti anak tiri, kami baharu keluar daripada pemerintahan diktator dan tiada pihak mahu membincangkan mengenainya,” kata bekas setiausaha keselamatan Rio Jose Mariano Beltrame.
“Mengapa kesihatan dan pendidikan diletakkan di bawah kerajaan persekutuan?
“Disebabkan mereka dianggap penting dan meraih undi, dan hari ini kita membayar akibatnya,” jelas beliau.
Arthur Trinidade, bekas ketua keselamatan Brasilia dan kini mengetuai universitinya, percaya Brazil memerlukan persetujuah persekutuan yang baharu dengan keselamatan awam menjadi tanggungjawab persekutuan.
Trinidade berkata, badan keselamatan negara kekurangan kakitangan, malah polis tidak mempunyai sistem pengumpulan data statistik yang boleh dipercayai.
Pertubuhan seperti Forum Keselamatan Awam Rakyat Brazil mengisi kekosongan dalam pengumpulan data.
Menurut laporan terkini kumpulan bukan kerajaan itu, sejumlah 61,619 kes homisid dilaporkan di seluruh negara pada 2016, atau tujuh kes sejam.
Ini bermakna dalam aspek kiraan mayat, Brazil jauh lebih berdarah daripada Mexico, dengan 29.9 kes homisid bagi setiap 100,000 penduduk, berbanding 21.
Pakar dari universiti kebangsaan Rio Ignacio Cano berkata, trend terbaharu menyaksikan keganasan meningkat di wilayah jauh utara dan timur laut, malah beliau tidak begitu yakin dengan respons pihak berkuasa.
“Kerajaan persekutuan lebih kerap mempertahankan diri dan membuat pengisytiharan besar-besaran berbanding menangani situasi sebagai cara untuk mengelak daripada bertanggungjawab,” katanya. — AFP