Dui çentu çinqantèsimu aniversari d’a nàscita d’u scultù Bosio

Dopu ani ün Itàlia, François-Joseph Bosio è turna a Parìs ün . U scültù italiàn Bartolini l’à presentau a Vivant Denon, diretù d’u Müseu Napuleùn, ün carga d’ë cumande imperiale, che l’à fau participà â decuraçiùn d’a culona d’a Granda Armada sci’a piaça Vendôme. Üncantau da u so travayu, Denon gh’à fau cunusce l’Imperatrice Joséphine che gh’à utegnüu vàrie cumande. È cuscì che ün  à scültau u büstu de Napuleùn. Bosio à riesciüu ün tale capu d’òpera che, segundu tüt’i crìtichi, suvrastava chëlu de Canova. D’aura ünlà, a curte imperiala gh’à fau cunfiança fàndughe ün mügiu de cumande. De fati, tante àutre òpere an fau l’amiraçiùn de tüti : ë stàtüe d’u Rè e d’a Regina de Westphalie, u büstu d’a Regina Hortense, achëli d’a bela Pauline Borghese, de Talleyrand, d’a Düchëssa de Rovigi, e tambèn òpere alegòriche cuma « L’inucença üncantà da l’Amù ». « Se Bosio cuntinüa a prugressà, scrivëva u so prutetù Denon, serà ün d’i ciü fin e d’i ciü briusi scültui de l’Europa. » Dopu a fin de l’Imperu, u noevu guvernu à cunservau a meme fervù per u scültù. De fati ë soe principale obre, achële che sun ancoei ë ciü pupülàrie, sun stae esecütae ün chëla perioda d’a Restauraçiùn : a stàtüa d’u Düca d’Enghien che è a u Müseu de Versailles, a stàtüa de brunzu de Louis XIV a cavalu, ereta sci’a piaça d’ë Vitòrie, Henri IV da fiyoe, u Louis XVI, â Capela Espiatori, u famusu qadrige d’a Pàije sciü de l’Arcu de Triunfu d’u Carrousel, a u Louvre, a « Ninfa Salmacis » per u Müseu d’u Louvre, e qante àutre òpere famuse. È stau tantu e prun unurau da a Guvernu d’a Restauraçiùn e Charles X l’à fau Barùn ün . A revulüçiùn d’u  gh’à fau perde u so postu ufiçiale e « da sügüru à pensau â so’ casa e a u so paise per se stremàghe. L’à scritu meme a so nevu, u dutù Hercule Bosio a Niça, u seze d’a Madalena d’u . Ma u so destìn è stau àutru, s’è mantegnüu ünt’a so’ casa e ünt’u so ateliè de l’Institütu, cunsacrandu a so’ fin de vita a finì ë òpere üntaurae. » È mortu u vinti noeve d’a Madalena d’u  e è stau ünterrau ünt’ u çementeri d’u « Père Lachaise » unde a so’ tumba fà uramai parte d’ë tumbe patrimuniale. « Dutau d’üna stüpefacenta facilità, da sügüru neò-clàssica, a gràçia prevarendu sci’a força, è per sempre üna glòria per u so paise e, per a França, ün d’i maestri d’achësta perioda che s’è stendüa sciü ciü de mezu-sèculu. »

(DR) Inauguration de la placette Bosio, le  avril .