I Çementeri
A semana che vegne « Drentu tüt’i paisi e paisoti, tüt’u mundu, utan sai che maroti, portu l’atività, port’u pensieri, versu i cari çementeri. Ciacün piya u so caminetu, e se ne và ciancianinetu, cun’n’emuçiun prufunda, pregà sciü d’a so’tumba . »
Ün qantu a i Munegaschi, se n’anderàn per sciurì ë tumbe d’i soi cari sparii a u çementeri de Mùnegu. Despoei l’anu , ucüpa ciü o menu çinqe per çentu d’u territori naçiunale, da u cursu Carlu III a l’avegnüa Pasteur, a u qartiè d’ë Sarine. De fati, qandu a pupülaçiùn de Mùnegu è deventà ciü ümpurtanta e che è nasciüu u prugëtu de cunstrüçiùn d’a Catedrala, à fusciüu truvà ün postu ciü grande per ünterrà i nostri morti. Ma prima unde s’i suterrava ? A sepültüra principala d’i Munegaschi era u çementeri parruchiale da vijìn d’a gèija San- Niculau sci’a Roca. Ma, de sepültüre purëvun se fà tambèn ünt’ë capele laterale d’achësta gèija cuma, ünt’a capela de San-Sebastiàn per i Suvrai e ünt’a capela de San-Rocu o d’a Cunceçiùn per i batü negri. Fò savè che, a u cuntrari d’i batü gianchi che gh’avëvun u dritu de se fà suterrà ünt’u so uratori « a casassa », i batü negri an mai avüu achëstu dritu ünt’a so’ noeva capela d’a Misericòrdia. E püra, sun ë cunfrerie d’i batü che gh’avëvun ün carga de se piyà cüra d’i morti, d’i purtà a i fünerali e d’i suterrà. S’ünterrava tambèn i morti sci’a Roca ünt’u picìn çementeri de SanMartìn a cantu â capela d’u stëssu nume che se truvava a l’üncruju de l’avegnüa d’i Pìn e de l’avegnüa San-Martìn. È ailì che sun stae suterrae ë vìtime d’a pesta d’u . Foera d’a Roca, â Cundamina, gh’era ün çementeri vijìn d’a gèija Santa-Devota unde erun ünterrai suvra tütu i marinai. A capela A Madona d’u Portu ciamà Santa Maria a Gluriusa pustà a u pen d’a Roca, d’arrente a u virage AntonyNoguès, gh’avëva tambèn ün picìn çementeri.
Ünfìn, gh’erun a u sèculu XIX, capele privae sitüae ünte de predi che erun a pruprietà d’ë grande famiye munegasche cuma, a capela Santa-Cruje ünsciü d’u valùn de Santa-Devota che assustava a tumba d’a famiya Rey o ancura, a capela San-Giuane-Batista a u Larvotu che servëva de sepültüra â famiya Laforest de Minotty.