Monaco-Matin

De r’aiga douça sout’a marina

- REVIRADA SOLANGE MONGONDRY-BARBERIS

Ra prima mencian d’un’aiga souterrana que circula despuhi Castelà fint à ra riba de marina taliana, dapé ra frountiera, se counoushe souta ra fourma d’una legenda qu’esiste despuhi ra fen dou sécoulou XVIII e qu’ese stacha trascricha da Jules Pierre Lorenzi ent ou n° dou Païs Mentounasc : « La légende du berger et le Gourg de l’Ora ». Se parla d’un pastre que menava ou sen strop dou coustà da Graglia en sus dou Gourg de l’Ora, una cascada que se trova dapé ou camen da Coundamina sus’a coumuna de Castelà au counfen de Castilhan. Aquestou pastre i aurìa perdù ou sen bastan, au poum scultà en testa de can, ent’ una squiapahur­a. Pran de temp pu tardi, elou ha scountrà à Ventemilha un campagnolo­u que tenìa un bastan qu’elou ha recounoush­ù sùbitou. Ha enterrougà r’ome e ha saupù qu’ou sen bastan era stach trovà en riba da marina, ente roque dou Cab Mòrtola. Aquestou massif de tuc que coustituìs­he ou counfen franco-talian press da riba da marina e que va fint à  metre d’altitùdine à ra Pena dou Restaud desséca toute re rescourìe que poaran reapareish­e souta ra fourma de sourgente. Souta ra surfaça baussousa esiste una zona de surbiença courrespou­ndenta dame re frature douna r’aiga filtra. Pù proufounda­ment en souta-terra i es una zona de trasfert drech douna r’aiga circula ente de counduche karstique.

Anfen, aquestu d’aquì alimentan un counduch souterrano­u en desbiejh qu’arriba ent un pounch bass dou massif de calcari sout’a fourma d’un sourgent. Se trova qu’aquestou sourgent d’aiga bevìbile es atualament situà à  metre souta ou livelou da marina e à un kiloumètre da coustiera, entra ra pouncha Garavano e ou Cab Mòrtola que san tout u dou sus ou territòrio­u da coumuna de Ventemilha. S’agishe dou sourgent da Mòrtola que sguita dou found de aigue taliane.

A r’envirou de , ra « Société Française-Nymphea Water » ha fach parlà pran d’ela au sujet d’un proujet de chapage de r’aiga bevìbile da Mòrtola. Ent ou més da Madarena , un sistema de chapage ese stach stabilì dame ou pousicioun­ament d’una « scòfia » dever soubre ou sourgent e d’una « foant oundejenta » en surfaça, u dou équipamènt­e essent religà dame un canà ìmourou. R’aiga bevìbile ese ben arribàia fint a foant oundejenta douna ese stacha salhàia da u respounsàb­ili de r’ouperacian. S’ese parlà aloura de tirà proufitou d’aquesta aiga bevìbile d’una façan que dura sempre en fasent un patou franco-talian. Aquelou proujet noun ese pancara councretis­à ma sabema que,se ’n avema da mestìe, r’aiga da Mòrtola serà dispounìbi­le.

 ?? (Crédit_Photo DR) ?? La pointe Garavano et au fond Cap Mortola.
(Crédit_Photo DR) La pointe Garavano et au fond Cap Mortola.

Newspapers in French

Newspapers from Monaco