New Era

Ovanigeria va palamena ovalandifi vovanhu moSicily

-

MOSHILANDO sheemhunda daSicily shaItaly omukainhu Omunigeria ota lu novalandif­i vovanhu opo a hupife ovakainhu vakwao ovo va taalela onghalo omo a li eli hanga omido daka pita.

Osas Egbon okwa patulula eumbo omo ha nangeke ovakainhu Ovaningeri­a, ovo va ninga oihakanwa yoku landifwa po moixulo.

Mongaha oku li novakainhu vane ve na eedula omilongomb­ali-nasha, oo umwe womuvo eli nokaana kaye –noku na eteelelo kutya ovakainhu vakwao vali vavali veli konhele yonhumba, va ningwa ovapika voixulo navo ota dulu oku va mangulula.

Omaumbo omoSicily omaumbo lela a fa omomukunda oo e na omapata manene, e na omikala. Ovakainhu ava keshe umwe oku na onduda yaye, ashike oven a okalikoshe­lo kamwe, naaveshe ohava telekele opepata limwe. Egbon, eumbo eli okwali eli pewa a kale teli longifa kukahewa kaye umwe Omuitaly. Ovaitaly vahapu ova hala oku kwafela, ashike paife ovanhu vahapu oveli omhinge novanailon­go naasho otashi eta opo Ovalitali ovo va hala oku kwafela hava kwafele. Omadipao taa halula

Egbon okwa tota po ehangano laye loku kwafela ovakainhu m2018. Hano omido nhatu da kapita eshi omukwashin­a waNigeria ou a tota po ehangano laye ledina Women of Benin City. Otali yambidida ovakainhu ovo va ningwa oihakanwa yoku landifwa po unene moSicily –unene oyo ili ovakwashiw­ana vaNigeria, moslinadil­ando pangelo Benin City. Egbon ye mwene okwa li a landifwa po moixulo omido 18 omo a kala ta longifwa moixulo keenghono.

Okwe shi podola oku futila ovo vali vemu landifa po, nopaife oha kala nofamili yaye e na ombili moPalermo, ashike ota longo nelitulo mo opo a amene vakwao opo vaha taalele oudjuu ngaashi oo e li muo.

Ye nookaume kaye ova li va tokola oku dula ko eenghaku noku li kufa monghalo omo veli konima eshi ovakainhu Ovanigeria vavali va dipawa momadipao a nghinangen­da momudo 2012. Ovali ashik eve na omido 202 no 22.

Omadipao oo okwali a halula vahapu moSilicy nokwa li yoo a eta pouyelele nghee ovakainhu Ovanigeria tava hepekwa.

Omalandifo oo kamape, ashike okwa hapupala luvali okudja eshi Ovanigeria vahapu va tameka oku tauka koshilongo shavo omolwa oluhepo lwopomido 2015.

Sheli kolelela kouyelele wehangano loInternat­ional Organizati­on for Migration (IOM), eepelesend­a 80 dovakainhu 11 000 ovo veuya moSicily momudo 2016, ovovo va kondjifilw­a moixulo.

Ngee omukainhu a fiki, oku na oku tameka ta futu oimaliwa kwaap emu landifa po, noshimaliw­a osho oha shi kala shihapu sha fika fiyo opo $35 000 (N$550 000) osho ha lombwelwa kutya oku na oku shi longela noku shi futa ngeenge okwa hala a manguluke. ‘Omatilifo nondjongo’ MoPalermo ovakainhu luhapu ohave li hange mokadoolop­a kaBallaro, omo mu na ovanhu voiwana ya yooloka. Ohava kala nee tava landifwa momaumbo haa ifanwa omaumbo ‘omakwatafa­no’ nohaakala metonatelo ‘loomeme, ile mamas’ nefimbo limwe oh ava longele momapandaa­nda.

Omanga inava fika moItaly, oihakanwa ei ohai twalwa tete keendudu oko hava pulwa op ova ninge eano kutya otave ke liufa ‘keemhango’ voo vali otava ka futa oimaliwa oyo tava pulwa va fute ovalandifi vavo, ‘noomamas’ vavo ohava koshwa opo vaha kwatwe kopolifi. Ovakainhu ava ohava mbadapalek­wa kutya ngeenge ova popi otava ningwa sha pandjongo, eefamili davo otadi tikilwa onghene ohava kala ashike va mwena itava popi sha nande nava

Egbon okwa ti, okwaana oko haku ningwa kovakainhu oko oshinima shinene osho hashi va imbi oku manguluka mo momake ovalandifi novahepeki vavo.

Ta ti, omido mbali da pita po, ye navakwao ovali va kwafewelwa kehangano kuOba moBenin City, oo eli omuleli wopamifyuu­lulwakalo wOmunigeri­a moBernin, oo a ya mokashoko kovalandif­i vovanhu. Okwali e va yambulula mokati kovanhu noku nateka eembapila komakuma nokeepala, noku dja opo osha kala shipu oku longa novakainhu ovo va ninga oihakanwa shaashi ova mona kutya oven a eamen.

Okudjaopoo­ilongayaEg­bonokumang­ulula ovakainhu oya kala ya pupalelwa.

‘Ondjodi ya ninga oshili’

Ovakainhu vahapu paife ohava poti pendiki olo ledina Women of Benin City opo hava ka yandja omayele avo vo tava yandje exungomwen­yo koihakanwa.

Ovakainhu ovo have li yambe oveshishi yoo kutya luhapu ovalandifi vovanhu ohava kala mekwatafan­o lomilele novalandif­wa vavo, naashi ohashi djuupalele oihakanwa iha dule oku lopota ovalandifi vayo.

Onghene ovakainhu ovo ohava pewa ehongo, opo ve li longe oku li nyangela itava landifa omalutu avo. Egbon oo paife a tali ka ko kkoihakanw­a ei onga omukwanedi­mo, omuyandji mayele, mumwaina nomuxungim­wenyo ota ti oha efa ovakainhu va kale monhele yaye oule wodula fiyo opefimbo opo tava dulu oku li longela voovene. Ovakainhu Ovanigeria ohava tula yoo oukuni kumwe, tava ongele oshimaliwa opo va yambidide oihakanwa oyo. –BBC

 ??  ??
 ??  ?? Endiki loWomen of Benin City moBallarò
Osas Egbon okwali a landifwa po eshi e na omido 18
Endiki loWomen of Benin City moBallarò Osas Egbon okwali a landifwa po eshi e na omido 18
 ??  ?? Ovakainhu va landifwa poo have li hange molukanda eli
Ovakainhu va landifwa poo have li hange molukanda eli

Newspapers in English

Newspapers from Namibia