Ebola lya tukuka ishewe noGuinea
AANTU yatatu oya sa komukithi gwEbola, nayatano yalwe oya monika ombuto ndjoka muuzilombugantu waGuinea, osho oshikondo shuundjolowele shepangelo moshilongo sha ti ngaaka, ngiika olwo oshikando shotango shomukithi nguka tagu tukuka ishewe konima sho gwa tukukile gwa hwama muuyuni mo2013-2016. Aamvu oya li taya ehama oshimela, ye na onkungo, taya zi ombinzi konima sho ya li ya yi kefumviko moGoueke. Mboka yatano ye na omwenyo oya ikalekelwa momandiki guuhaku, osho oshikondo shuundjolowele shoANSS sha tseyitha mOmaandaha. Inashi yela mo natango ngele omuntu ngoka a li a fumvikwa mesiku 1 Febuluali, omupangi moshipangelo shomoshitopolwa, ngoka a li a ehama, okwa sa wo koEbola.
Etukuko enene lyahugunina lyoEbola muuninginino wAfrica olya li lya tameke moGuinea. Olya li lya dhipaga aantu ya konda 11 300 moka aantu oyendji ya si moGuinea, Liberia naSierra Leone.
Edhingoloko etiyali lyomakonaakono otali ningwa ku kolekwe epango lyEbola naaniilonga yuuhaku otaya longo nuudhiginini okushiika noku ikalekela mboka ya ya mekwatatahano naamboka, ANSS ta ti ngaaka. Olya ti Guinea ota ka ninga ekwatathano nehangano lyuundjolowele muuyuni lyoWorld Health Organisation (WHO) nomahangano galwe gopaigwana opo yam one ekwatho lyetuntilo lyEbola. Omiti dhomatuntilo odha kala noku humitha komeho onkalo yaantu moomvula dha za ko.
“WHO okwa tameka omalongekidho nokutula po oonkambadhala dha kola sho pe na omukithi gwEbola gwa tukuka ishewe muuninginino waAfrica, oshitopolwa shoka sha li sha dhengwa nayi momumvo 2014,” omukuluntu gwoshikondo shuuhaku muAfrica Matshidiso Moeti ta ti ngaaka.
Omiti dhetuntilo odha hwepopaleka oonkambadhala opo ku hulithwe po etukuko etiyali ndika, ndyoka lya li lya tameke oomvula mbali dha pita moDemocratic Republic of Congo muJuni omumvo gwa za ko naantu konyala 2 200 ya sa. Congo okwa li a lopota aantu yatatu aape ya kwatwa koEbola omwedhi nguka moshitopolwa shaNorth Kivu. Ombuto yoEbola ohayi etitha omuntu a kunge noonkondo ye e na oshimela nohayi taandele okupitila miikunguluki yolutu
Ohagu dhipaga aantu gu vule oCovid-19, ashike inagu fa ocoronavirusoshokaihaguhumbatwa kaantu yaa na omandhindhiliko.
Angola has officially decriminalised same-sex relationships and prohibited discrimination based on sexual orientation.
According to various media sources, the landmark law decriminalising homosexuality adopted by Angola in 2019 which took effect on Thursday is viewed as a victory for LGBTQ+ rights, not only in the country, but also on a continent where same-sex relationships remain illegal in the majority of states.
The ruling also means that anyone refusing to employ or provide services to individuals based on their sexual orientation may face up to two years in prison.
According to Out.com, the changes originated in the first rewriting of the country’s penal code since gaining independence in 1975.
Proscription of the LGBTQ+ community was included in the country’s penal code in 1888, writes the Guardian.
According to the Guardian, the government at the time said homosexuality was one of many “vices against nature”, which included a provision in its law that could send same-sex couples to prison for at least 14 years.
A former colony of Portugal, Angola’s amended laws were a remnant of the colonial-era rule that encouraged discrimination against the LGBTQ+ community, writes Out.com.
The decriminalisation of LGBTQ+ relations in Angola came a week after US President Joe Biden began a global push for legislation of LGBTQ+ rights, writes the Guardian Nigeria.