Covid: Ombuto ya lundulula olupe moSouth Africa paife otai dana nghandangala moZimbabwe
ZIMBABWE okwa lopota kutya ombuto oyo idjuu ya shendja olupe noya monika tete moSouth Africa, paife oyo ili meepelesenda konyala 60 dovanhu va monika oCovid-19 moZimbabwe.
Zimbabwe oye oshilongo shotete shili kondje yaSouth Africa omo mwa lopotwa ombuto ei ya lundulula olupe yedina “501.YV2” oyo ina eenghono idulife yotete.
Botswana, Zambia, Ghana naGambia navo ova lopota yoo ombuto yoludi eli, ashike omovanhu vanini.
Epangelo laZimbabwe ola shivifila oshiwana kombinga yoshinima eshi konima eshi la tokola oku lelepeka epato noivike ya konda puivali.
MOmaandaxa oshilongo osho osha yakula oukende 200,000 womuti wetunhilo woSinopharm osha pewa omaano kuChina netunhilo moZimbabwe okwa teelelwa li tameke mEtivali. Oshilongo osho osha mbestela yoo oukende veli 600 000 vomuti wetunhilo.
Nonande ongaho, ope na ouyelele munini neenghono oo tau ulike kutya omuti oo wa longwa moChina ouna tuu eenghono tau dulu okulwifwa ombuto yakolonda yomoSouth Africa.
Omapekaapeko a ningwa kuSinopharm otaa ulike kutya omuti ou kau na naanaa eenghono udulife ombuto oyo ya kolonda noya lundulula olupe.
Omutoolinghundana waBBC moHarareShingaiNyokamoHarare okwa ti omuvalu wovanhu tava kwatwa kombuto owa shuna pedu, ashike omuvalu womafyo taa etifwa kombuto oyo tuu oyo, eli peepelesenta nhee, okwa limbilika ovanambelewa vouhaku
Zimbabwe fiyo onena okwa lopota ovanhu 35,000 va kwatwa koCovid-19, ovo va kwatela mo omafyo 1,410.
South Africa, paife ota yandje po omiti daye adishe doOxfordAstraZeneca koAfrican Union opo di ka tunhile ovanhu koilongo imwe ilili menenedu, konima eshi kwa monika kutya omuti wetunilo oo itau kwafa sha, ashike otau tunhuna ombuto oyo ili moSouth Africa.
Ashike ominista youhaku Zweli Mkhize okwa ti nonande otava yandje po omiti odo ve na, oshilongo shaye oshi na elitulo mo oku tameka netunhilo muFebuliali omo tuu omu, eshi taku monika omiti tau dulu okutunhila ombuto oyo ili moshilongo shaye.
South Africa paife okwa mbestela oukende vomiti doJohnson & Johnson oo inaku kolekwa natango kutya oo tau ka longifwa. Ngeenge owa kolekwa, omiti dotete otadi fiki oshivike eshi moSA.