Efundja moNigeria: ‘Kandi na mpoka tandi vulu okuya’
Sho Ifeanyi Ashley a galukile kegumbo okuza kiilonga, okwa li a yuula mo iinima ye momeya. Shoka sha thigala pehala lyasho ngashiingeyi omafano ashike gaali ga tsilikwa kekuma.
“Omo ndi na okukala muka,” Ashley ta ti omanga e li omutumba mokawato hoka ha longitha okuya kegumbo. “Ngele onda zi mo aafuthi otaya yaka egumbo lyandje. Nenge tamu valelewa kiikokoloki. Itatu vulu wo okuya kofaalama.” Ye omunelago.
Yamwe yomaashiinda she oya tembukile ketala limwe lyi, yamwe omiipangelo, nenge moongeleka oshoka omagumbo gawo oge li kohi yomeya thiluthilu.
moKogi, oshitopolwa shoka sha dhengwa nayi kefundja, egumbo lyaHabeebat Lawal o ly ali ly ayiko hi yomeya no ku tekapo,k ali a vula okukutha mo iinima ye oshoka okwa ka hondama kosikola yi li popepi.
“Nonando omeya oga shuna pevi, katu na mpoka tatu uka,katu na iikulya, kape na iimaliwa yokulanda oosamende niipeleki, kape na iimaliwa yokuhiila egumbo epe,” ta ti ngaaka. Shi ikwatelela kehangano lyi na sha nonkalo yombepo lyaNigeria, omvula ndjika oyo tayi ka kala ya lokwa noonkondo muue woomvula 40 dha pita. Aatseyinawa otaya ti elunduluko lyonkalo yombepo olyo tali eta omvula onene nuumvo, ndjoka ya guma iitopolwa 31 yomiitopolwa 36 moshilongo.
Momumvo 2010, Nigeria okwa li e na oohkita oomiliona 10,9 dholuhwa. Momumvo 2021, oohekita 96 500 dhomakuti ngoka odha halakanithwa po.
Sho oshilongo shika shin a eliko lya kola muAfrica tashi kondjo nefundja, oshishiindalongo Cameroon osha lisha patulula omiyelo dhondama yedhina Lagdo opo omeya ga ye momulonga Benue. -