SAAB-NOSTALGIE

Het Zweedse Trollhättan is een van de meest onooglijke steden die ik ooit heb gezien. Mooie oude gebouwen vind je er nauwelijks en de sfeer in de stad is smoezelig. Er is voor de autoliefhebber maar één reden om erheen te gaan: Trollhättan is de stad van Saab. En hoewel het merk op jammerlijke wijze ten onder is gegaan, houdt een museum de herinnering aan betere tijden levend. Het Saab-museum is gevestigd in een oude spoorwegloods en is heerlijk kneuterig. Het is een klein museum, in een uurtje ben je er wel doorheen. Van elk type dat Saab ooit produceerde, zie je één exemplaar, aangevuld met wat concept cars en een filmzaaltje. Meer is het niet. Toen ik er deze zomer rondliep, kwamen de paar andere bezoekers grappig genoeg allemaal uit Nederland. Wat het extra memorabel maakte, was het gesprek dat ik voerde met een vrijwilliger. Veel had hij niet te doen en hij zat om een praatje verlegen. Hij had vanaf eind jaren zeventig tot 2008 op de marketingafdeling van Saab gewerkt en was nog altijd erg trots op zijn merk. Ik vroeg hem wat de sluiting van de fabriek voor impact op de stad had gehad. De Saab-fabriek bood ooit werk aan meer dan 5000 mensen en nu nog maar aan 1500, vertelde hij. Ze maken elektrische auto’s op basis van de Saab 9-3 voor voor het ChineesJapanse consortium NEVS. De beste mensen vonden een baan bij Volvo, zei de marketeer minzaam, maar veel mensen zijn nog altijd op zoek naar werk. Onvermijdelijk kwamen we op de vraag hoe het toch zover kon komen met dit liefhebbersmerk. De marketeer vertelde nog eens het bekende verhaal dat de overname door General Motors het begin van het einde was: ineens moes ten Saabs worden gebouwd die technisch eigenlijk burgerlijke Opels waren. Over de grote woorden van Victor Muller wilde hij niet veel meer kwijt. Tot overmaat van ramp begon het – als ware het een filmscenario – hard te regenen aan het einde van ons gesprek. Ik wilde de marketeer het liefst mee naar de kroeg nemen om samen om verdriet te verdrinken. De sfeer in Trollhättan past wel mooi bij de jammerlijke ondergang van Saab. We sloten het gesprek toch nog vrolijk af: de marketeer was blij dat Nederland zo veel Saab- liefhebbers telt … Mocht je ooit bij Trollhättan in de buurt vakantie vieren: ga naar het museum, maar laat de s tad voor wat het is en don’t mention Victor Muller.