Bavo Galama:

eerste hulp bij verkeersboetes

Bekeuringen krijgen we allemaal wel eens, zelfs de meest voorzichtige chauffeurs. Het indienen van een bezwaarschrift laten de meeste mensen er maar bij zitten, omdat ze opzien tegen ‘al dat gedoe’ en op voorhand het bezwaar kansloos achten. Volgens mr. Ben Polman van het juridisch steunplatform makkelijkbezwaar.nl is dat een grote misvatting. Hij vindt dat jaarlijks tientallen miljoenen zuurverdiende euro’s ten onrechte worden overgemaakt naar Leeuwarden.

Er zijn meer redenen dan je denkt waarom een boete vernietigd kan en zelfs moet worden. Ben Polman: “Er worden 23.000 verkeersboetes per dag uitgeschreven in ons land. Elk geautomatiseerd systeem heeft een bepaald foutpercentage en in het geval van verkeersboetes ligt dat schrikbarend hoog. Het aantal onterecht opgelegde boetes bedraagt namelijk 33 procent.

Dat komt vooral omdat veel boetes in eerste instantie worden opgelegd aan de kentekenhouder. Maar in het geval van lease- of autoverhuurbedrijven, is de kentekenhouder niet de dader.”

Toch blijft er, als we deze groep aftrekken van het foutpercentage, volgens de cijfers van het Ministerie van Justitie zelf (!) nog altijd een slordige 25 procent over. Het grote punt is dat maar 5 procent van alle burgers bezwaar indient. Dat zijn er overigens nog altijd vierhonderdduizend per jaar. Vanwege de hoge werkdruk, kijkt de overheid alleen niet zo grondig naar die eerste ingediende bezwaren. Met één snelle pennenstreek wordt een bezwaar afgewezen en dan krijg je een standaardbrief thuis. “Dan moet je doorzetten en in beroep gaan, want de strijd tegen het overheidsapparaat is er één van de lange adem. De rest van de bestuurders betaalt helaas

keurig de onterechte boete”, zegt Ben. “Die mensen moeten in onze ogen bezwaar aantekenen en als ze dat een gedoe vinden, doen wij het voor ze. Juristen kunnen dat meestal beter dan burgers. Diezelfde werkdruk bij de overheid maakt een goed en degelijk opgesteld bezwaarschrift ook kansrijk. Als de beoordelende ambtenaar ook maar enigszins het idee krijgt dat het bezwaar hout snijdt, zal hij eerder de boete vernietigen. Een vervolgprocedure of een gang naar de rechter kost de overheid alleen maar tijd en geld.”

Aan welke gevallen moet je denken als het gaat om kansrijke bezwaren? Veel meer dan je denkt, zegt Ben Polman. “Om maar wat te noemen: een flitspaal die een hardrijder vastlegt, moet om de zoveel tijd worden gekeurd en gekalibreerd. Dat gebeurt lang niet altijd. Die apparatuur moet wettelijk volkomen betrouwbaar zijn. Wij vragen die gegevens op om te checken. Maar er zijn talloze situaties die een bezwaar rechtvaardigen, zoals een onduidelijke situatie waarbij verkeersborden elkaar tegenspreken. Bij omleidingen zie je dat veel. Of een verbodsbord dat geheel overwoekerd is geraakt en daardoor niet waarneembaar. En dan is er nog het proces-verbaal.”

“Wat wij bij makkelijkbezwaar.nl ook controleren, is of verbalisanten zich aan de regels hebben gehouden”, vervolgt

Ben. “Als zij een bekeuring uitschrijven op kenteken terwijl ze voldoende gelegenheid hadden om de bestuurder staande te houden, delen de agenten in principe een onterechte boete uit. Bij het opstellen van het proces-verbaal worden ook veel fouten gemaakt. Afgelopen week werd nog iemand die betrapt was bij een alcoholcontrole bij de politierechter vrijgesproken van rijden onder invloed. Niet omdat hij niet gedronken zou hebben, maar omdat hij niet gewezen was op zijn recht op een tegenonderzoek.”

Hoe kun je bewijzen dat je daar níet op bent gewezen? Die agenten beweren misschien dat ze dat wel hebben gedaan. “Misschien is dat ook zo, maar het moet nu eenmaal in het procesverbaal worden vermeld. Ook de apparatuur voor de ademanalyse moet aan een aantal voorwaarden voldoen en om de zoveel tijd gekeurd worden, anders is de uitslag ongeldig. Zo zijn er ongelofelijk veel voorwaarden waaraan de procedure moet voldoen, waarvan de gemiddelde burger nauwelijks op de hoogte is.”

Maar dan heb je het over gevallen waarin de overtreding wel heeft

plaatsgevonden, toch? “Nou ja, dat weet je dus lang niet altijd zeker. Als je ergens bent geflitst, kom je daar vaak pas achter als de bekeuring op je deurmat valt. Vervolgens neemt iedereen maar voetstoots aan dat hij te hard gereden zal hebben. Maar dat hoeft niet per se het geval te zijn als de apparatuur niet deugt. Of de waarneming van de agent. Stel dat je door een agent bent bekeurd omdat je door rood zou zijn gereden, terwijl jij meent dat het nog net oranje was. Wie zegt dan dat de agent het goed heeft gezien en jij niet?”

De kantonrechter. Want die laat de getuigenis van een beëdigd ambtenaar altijd zwaarder wegen. “Inderdaad, en dat is een doorn in het oog van veel juristen. Een waarneming van een politieagent telt dubbel in de rechtszaal. Maar misschien heb je wel passagiers in je auto gehad die allemaal kunnen getuigen dat je nog nét door oranje bent gereden. Dat verandert de zaak voor de rechter. Kijk, agenten zijn ook maar mensen. Neem het bellen met een mobieltje achter het stuur. Dat is alleen strafbaar als de auto beweegt, maar niet als de auto stilstaat. Als je voor een open brug staat te wachten, mag het dus. Dat weten agenten vaak niet eens.”

Dan heb je nog omstandigheden die de overtreding in een heel ander daglicht zetten. Misschien maakte je plaats voor een ambulance achter je, die de kruising wilde oversteken. En daarom heb je stapvoets de elektronische sensoren in het asfalt overschreden en ben je geflitst. Of je reed te hard omdat je een kind met een slagaderlijke bloeding met de allergrootste spoed naar de Eerste Hulp wilde brengen. “Ik had zo’n zaak waarbij een vader eerst een boete kreeg voor te hard rijden en daarna voor parkeren bij de Eerste Hulp. Dat gaat in mijn ogen echt te ver. Dus ook als de overtreding daadwerkelijk is begaan, heb je alle recht om die aan te vechten.

Zelfs als je geen enkel goed excuus hebt. Dan nóg moet je controleren of de overheid wel aan al haar plichten heeft voldaan.”

Vind je dat moreel niet twijfelachtig? Het is toch niet de bedoeling dat iedere overtreder maar makkelijk wegkomt met onverantwoord rijgedrag? Ben Polman: “Het is zeker niet zo dat een vernietigd vonnis een vrijbrief is om voortaan de verkeersregels maar aan je laars te lappen. Kijk, het merendeel van de boetes wordt terecht uitgeschreven. Maar de boetes in ons land zijn niet mals. Die doen vaak een substantiële inbreuk op het leven van burgers. Daarom is het terecht dat de overheid zich daarbij aan strenge regels moet houden. Het is ieders goed recht, plicht misschien wel, om te controleren of de overheid zich daaraan gehouden heeft. Burgers moeten de overheid scherp houden. Er zijn maar liefst 5700 boetes per dag die eigenlijk niet opgelegd hadden mogen worden. Daarom hebben we makkelijkbezwaar.nl opgericht.”

Nou las ik op makkelijkbezwaar.nl iets merkwaardigs. Hulp bij het indienen van een bezwaar na een parkeer- of verkeersboete kost vijf euro, maar als het bezwaar wordt gehonoreerd, is het helemáál gratis. Betekent dit dat jullie dit doen uit idealistische motieven? “Qua motivatie zeker wel, maar niet qua beloning”, zegt Ben. “Als het bezwaar terecht is gebleken, krijgen we namelijk een vergoeding van de overheid. Er is een potje voor juristen die namens andere mensen bezwaar maken. Afhankelijk van de complexiteit van het bezwaar, varieert die van 65 euro tot een paar honderd euro. Die 5 euro die we vragen voor een niet gehonoreerd bezwaar, is een onkostenvergoeding voor het opvragen van het dossier en een postzegel. Maar we verdienen er inderdaad niets aan.” “Belangrijk om te weten is dat we geen advocatenkantoor zijn”, vervolgt Ben. “Onze juristen nemen slechts de communicatie van de burger met de overheid over. En we geven voorlichting op onze website aan wie dat zelf wil doen. Wat veel mensen bijvoorbeeld niet weten, is welke overtredingen nou precies een strafblad opleveren. Een snelheidsovertreding van meer dan 30 km/h wordt vaak snel betaald, zonder dat mensen beseffen dat ze daarmee ook akkoord gaan met het krijgen van een strafblad. Zonder de boete te betwisten, kun je echter heel goed voorkomen dat je een strafblad krijgt. Dat heet officieel ‘in verzet’ gaan. En dat kan voor sommige beroepen van levensbelang zijn. Maar de termijn om dat te doen, is veel korter dan bij verkeersovertredingen, namelijk maar twee weken.”

Wat drijft Ben Polman eigenlijk? “De overheid beschikt over enorme hoeveelheden kennis, specialisten, apparatuur en onderzoeksmogelijkheden, maar de gemiddelde burger heeft niks. En die betaalt geïntimideerd de boete, ook als die onterecht is. Dat is gewoon niet eerlijk.”