Column

De geest.

Fotografie is veel meer dan ‘op het knopje drukken’. Het mag immers ook een creatieve weergave van de werkelijkheid zijn. Juist de natuurfotografie lijkt erg vast te zitten aan allerlei ongeschreven regeltjes van wat wel en niet kan en mag. Maar tijden veranderen en smaken veranderen mee. Ik sta aan de rand van een veld om naderende damherten te fotograferen, die ik al een tijdje in de smiezen heb. Het is vroeg in de ochtend. Weinig licht, weinig sfeer. Wanneer één van de herten plots begint te rennen, neem ik de beslissing om de camera mee te gaan trekken met een lange sluitertijd. Veel gelegenheid om de camera nauwkeurig in te stellen is er niet. Ik laat het diafragma daarom onveranderd, en draai alleen de hoge iso snel terug naar 400. Terwijl ik de camera tijdens het afdrukken meebeweeg, hoor ik aan de klikken dat ik ongeveer goed moet zitten met de resulterende sluitertijd. In een paar seconden is het moment alweer voorbij.

Het ‘pannen’ of ‘meetrekken’ van de camera met een bewegend onderwerp is een oude techniek, die ook al in het analoge tijdperk werd toegepast. Het gemak van de digitale fotografie heeft deze techniek natuurlijk wel veel dichterbij gebracht. Er is geen vaste sluitertijd op te geven die nodig is voor dergelijke beelden. De mate van vervaging in de achtergrond wordt namelijk medebepaald door de eigen snelheid van het voorbijtrekkende onderwerp. Een kwestie van proberen en geluk hebben dus.

Toen ik deze opname inmiddels vijf jaar geleden maakte, riep die nog wel wat discussie op. Volgens sommigen bood het te weinig scherpte en herkenning. De gouden regel was: het oog van het dier moet altijd zichtbaar en scherp in beeld zijn gebracht. Dit soort vervaagde beelden worden nu echter volop gemaakt. Zelfs van stilstaande onderwerpen, zoals bomen. Tijden veranderen dus.

Ik herinner me nog steeds goed hoe tevreden ik was met het resultaat, toen ik dit direct op het schermpje van mijn camera beoordeelde. Het meetrekken had de kleurloze en sfeerloze omstandigheden namelijk omgetoverd in een fraai lijnenspel van licht en donker. Met als bonus het onderwerp precies op de juiste plaats, zwevend als een soort geestverschijning in een andere wereld. Mijn eigen creatieve weergave van plaats en moment!