Vertrouwd en vreemd
Christian Mader (1963) is een freelance fotograaf uit Stuttgart. Naast de portretfotografie en reclamefotografie die hij in opdracht uitvoert, bracht hij onlangs The Missing Link uit, een boek met foto’s van Japan. Japan zoals het zich aan hem toont – of
Japan stelt ons westerlingen voor een raadsel. Op het oog is het allemaal zo vertrouwd: we zien een moderne samenleving vol technologie, commercie en andere zaken die we kennen van bij ons thuis. Maar kijk je wat beter of probeer je de Japanners en hun handelen te doorgronden, dan doemt er toch een gigantisch cultuurverschil op. De bekende Japanse auteur Haruki Murakami zei in een interview: “Buitenlanders zien Japan als het oppervlak van een kalm meer. Iedereen die er naar kijkt ziet alleen de reflectie van wat hij denkt al te weten. Maar als je het meer in gaat, wordt dit beeld verstoord en zie je een façade vol leven, tegelijk echt en ondoorgrondelijk.” Die ondoorgrondelijkheid heeft deels te maken met de dubbelheid van een waarneembare, oppervlakkige wereld en een dieper liggende, eeuwige wereld – of met het Japanse onderscheid tussen Tatemae en Honne, het masker van sociaal geaccepteerd gedrag enerzijds en de echte maar verborgen gevoelens en wensen anderzijds. Wij kunnen de verbanden tussen die twee lagen niet doorgronden – voor ons is er een ‘missing link’.
Wat gebeurt er met die man die daar met een plastic zakje met het opschrift ‘Get! Happy!’ voor een gokautomaat staat? Waarom staan die drie stoelen daar precies zo onder die bewegwijzering? De missing link loopt als een rode draad door Christian Maders foto’s van Japan. Het levert een bijzonder soort schoonheid op – een subtiele verwondering.