Krachtigere foto’s met complementaire kleuren
Met een beetje kennis van complementaire kleuren kun je de uitstraling van een foto compleet veranderen.
Professionele ontwerpers en filmmakers hebben een geheim voor hun succes: ze gebruiken hun kennis uit de kleurenleer. En dat doen ze niet zomaar, want onze kleurwaarneming wordt niet alleen door fysieke eigenschappen bepaald, maar ook door culturele. Koele kleuren, zoals blauw, worden bijvoorbeeld over het algemeen ervaren als rustgevend. Warme kleuren, zoals rood en oranje, vallen daarentegen op en zijn opzwepend. Als je je foto’s wilt verbeteren, moet je dus weten welke combinatie van kleuren het gewenste effect sorteert.
De bijbehorende theorie vind je terug in het zogenaamde kleurenwiel. Het laat in een oogopslag zien welke kleuren elkaar goed aanvullen, omdat deze zogeheten ‘comple
mentaire kleuren’ tegenover elkaar staan in de cirkel. Complementaire kleuren zorgen voor opvallende, krachtige foto’s die de aandacht trekken. Gelukkig gaat het niet om heel veel kleuren: ten eerste zijn er de primaire kleuren rood, groen en blauw, met als tegenhangers cyaan (turkoois), magenta (paars) en geel. Digitale camera’s nemen meer dan 16 miljoen kleuren op, maar als fotograaf hoef je er maar zes te kennen.
Een ideale introductie tot de kleurentheorie is het maken van je eigen kleurenwiel. Met de kennis die je hiermee opdoet, leer je je foto’s beter te maken. En voor de al bestaande foto’s is het net zo belangrijk, omdat je ook achteraf in de beeldbewerking nog heel wat kunt verbeteren.
01 Het eigen kleurenwiel
Ga in Photoshop naar Bestand>Nieuw en maak een bestand aan van 100 pixels breed en hoog en een resolutie van 300 dpi. Zet de Kleurmodus op RGB-kleur en de Achtergrondinhoud op Zwart. Klik dan op OK. Met Ctrl+Shift+N maak je een nieuwe lege laag. Zet de overvloeimodus hiervan op Bleken. Activeer het Penseel met een ronde, harde punt van 400 pixels groot. Klik op de voorgrondkleur om puur rood te kiezen (R: 255, G: 0, B: 0) en klik vervolgens in de afbeelding om een rode cirkel te maken.
02 Meng rood en groen
Maak nog twee lege nieuwe lagen en zet ook die op de overvloeimodus Bleken. Klik weer op het vakje voor de voorgrondkleur en stel puur groen in (R: 0, G: 255, B: 0). Zorg dat de tweede laag actief is en klik dan in de afbeelding. Zorg dat de cirkel de rode een stukje overlapt. Je ziet dat er in het overlappingsgebied een heel nieuwe kleur ontstaat, namelijk geel. Open het Info-palet (Venster>Info) en beweeg de muisaanwijzer boven het gele gebied. Je ziet dan de waarden R: 255, G: 255, B: 0 verschijnen. Puur geel bevat dus de maximale waarden rood en groen, maar geen blauw.
03 Nu komt de primaire kleur
Activeer de volgende laag om de blauwe cirkel toe te voegen. Inmiddels heb je vast door dat puur blauw bestaat uit R:0, G: 0 en B: 255. Klik hiermee in de afbeelding en zorg dat de cirkel de rode en groene een stukje overlappen. Door de overlapping van groen en blauw ontstaat cyaan en blauw-rood levert magenta op. Een blik op het Info-palet laat zien dat cyaan geen rood bevat en magenta geen groen. Het witte middenstuk heeft de maximale waarden voor rood, groen en blauw, terwijl het zwart van de achtergrond helemaal geen kleur bevat.
04 Delen selecteren die je wilt omkleuren
Nu kun je je nieuwe kleurenkennis in de praktijk te brengen. Onze foto bevat wel heel veel blauw. We willen de kleur van de boot veranderen en daarom het effect versterken, dus kiezen we een complementaire kleur. En de complementaire kleur van blauw is geel. Daarmee vergroot je het kleurcontrast en komt het hoofdonderwerp duidelijker uit de verf. Maar eerst moet je dan andere delen van de afbeelding beschermen tegen ongewenste kleurverandering. Activeer dus de Lasso (druk op L) en selecteer grofweg de blauwe delen van de romp. Je hoeft niet heel nauwkeurig te werken, want je kan de selectie later gemakkelijk bijwerken.
05 Kleurverandering voorbereiden
Ga naar Laag>Nieuwe aanpassingslaag>Kleurtoon/ verzadiging en klik op OK. Klik dan onder Standaard op het tweede uitklapmenu en kies Blauwe tinten. Tussen de kleurenbalken onderin sleep je de buitenste regelaars naar binnen. Met het +-pipetje klik je de kleur aan die je wilt veranderen, hier dus blauw. Sleep Verzadiging helemaal naar links. De gekozen kleur wordt daardoor grijs.
06 Nieuwe kleur op maat
Als er nog stukjes blauw op de boot overblijven, klik ook die dan aan met het +-pipetjes om ze eveneens grijs te maken. Nu de selectie is gemaakt, sleep je de Verzadiging weer terug naar de oorspronkelijke waarde 0. Nu passen we de kleuren van de romp aan. De Kleurtoon slepen we naar -160 en de Verzadiging naar +58. Helderheid laten we op 0 staan.
07 Masker bijwerken
Onnauwkeurige selectieranden kun je nu eenvoudig bijwerken. Dat doe je door in het Lagenpalet op de maskerminiatuur (het zwart-witte bootje) te klikken. Schilder met een zacht, zwart Penseel over de stukjes die per ongeluk geel geworden zijn, maar blauw hadden moeten blijven. De originele kleur wordt nu hersteld. Wil je stukken juist geel maken, zet dan de voorgrondkleur op wit.
08 Sterkere kleuren instellen
Versterk nu de hoofdkleuren van de gehele afbeelding. De bovenste laag moet geactiveerd zijn, waarna je weer een nieuwe aanpassingslaag Kleurtoon/verzadiging toevoegt. Versterk echter niet slechts de Verzadiging om de kleuren te versterken. Klik weer in het uitklapmenu om een doelkleur te kiezen. Wij hebben hier de Gele tinten en Blauwe tinten op +30 ingesteld, de Rode tinten zwakten we af naar -30.
09 Op de juiste manier opslaan
Het mooie aan deze techniek is dat je dankzij de aanpassingslagen en maskers flexibel blijft. Zolang je de lagen behoudt, kun je de veranderingen steeds weer verfijnen of ongedaan maken. Dubbelklik gewoon op de miniatuur van een aanpassingslaag om de bijbehorende eigenschappen te openen. Je kan dan de schuifjes weer naar wens verslepen. Om alle lagen te behouden, moet je bij het opslaan kiezen voor het psd-formaat van Photoshop. Dat kost wel meer ruimte op de harde schijf dan een gewoon jpg-bestand, maar het is de moeite waard op het moment dat je later ontdekt dat je ergens een klein foutje hebt gemaakt, of wanneer je de kleur van de boot toch wilt veranderen.