DRIE GENERATIES XJ
Hoe verleidelijk de V12 ook is, op termijn is de zescilinder een veel betere aankoop.
De XJ Series III werd geleverd met drie verschillende motoren. Naast de tot 1992 gebouwde 5,3-liter V12 kon de klant kiezen uit twee zescilinder lijnmotoren, met een cilinderinhoud van 3,4 of 4,2 liter. Daarvan levert de kleinste 162 pk, terwijl de grootste er 205 in de aanbieding heeft. Als je niet alleen waarde hecht aan de klassieke lijnen en de tijdloze uitstraling van de XJ, maar af en toe ook graag een stevig tussensprintje trekt, concentreer je dan op de 4.2. Die is duidelijk de vlotste van de twee. Om het benzineverbruik hoef je het niet te laten, want dat ligt bij beide zescilinders op hetzelfde niveau. Reken op een gemiddelde van zo’n 1 op 7.
Mocht je een interessante auto hebben gevonden, dan is het bij de bezichtiging zaak om oren en ogen, maar eigenlijk al je zintuigen goed de kost te geven. “Dat begint al met een blik op de aanwezige sleutels”, aldus Harald. “Is de set compleet en netjes, of is er sprake van een bij elkaar geraapt zooitje van versleten sleutels? Een en ander geeft vaak een goede indicatie van de manier waarop eerdere eigenaren met de auto zijn omgesprongen.” Volgende stap is het testen van de centrale vergrendeling. Ontgrendelen alle sloten netjes mee wanneer je het bestuurdersportier van het slot doet? Zo ja, dan is dat doorgaans een goede indicatie voor de algehele staat van de boordelektra. Als alleen het bestuurdersportier van het slot springt, is sowieso de centrale vergrendeling kaduuk, maar vaak blijft het daar niet bij.
Vergeet de tank niet
Haal bij het betreden van het interieur diep adem door je neus. Als de XJ vanbinnen muf ruikt, is er zeer waarschijnlijk sprake van ondichte portier- en schuifdakrubbers. Dit veroorzaakt waterlekkage, met vochtschade en schimmelvorming in de vloerbedekking tot gevolg. Ook kan het houtfineer kromtrekken of dof uitslaan. Verder moet het interieur een nette indruk maken. Leer met patina kan heel mooi zijn, maar scheuren en loslatende stiknaden bieden een armoedige aanblik, en dat wil niemand bij zo’n edele Brit.
Mocht je de indruk hebben dat de auto al een tijdje niet heeft gereden, werp dan een blik in beide tankopeningen. Schijn met een zaklamp naar binnen en check of er sprake is van corrosie. Als de tanks ook maar het geringste spoor van roest vertonen, mag je de motor niet starten. Er bestaat een grote kans dat de benzine sterk verouderd is en dus niet meer geschikt voor consumptie. Als je de motor toch met verouderde benzine start, loop je het risico dat de injectoren verstopt of zelfs defect raken, met hoge vervangingskosten tot gevolg. Benzine die de houdbaarheidsdatum gepasseerd is, moet worden afgetapt, waarna de tank dient te worden gereinigd.
Check alvorens je een proefrit maakt de DOT-code van de banden. Staat de auto op sterk verouderd, uitgedroogd en hard ge- worden rubber? Laat hem dan maar staan. Sowieso heeft een proefrit op oude banden weinig zin omdat het rijgedrag er sterk negatief door wordt beïnvloed, bovendien duiden stokoude banden op langdurige stilstand. “Daar wordt geen enkele auto beter van, en zeker een XJ niet. Auto’s die regelmatig zijn gebruikt, vertonen doorgaans veel minder problemen”, aldus onze Jaguar-specialist.
Probleemloos
Let tijdens de eerste meters van de proefrit goed op het stuur- en rijgedrag. Door het hoge wagengewicht wordt de lagering van de voorwielophanging vrij zwaar belast. Als de diverse lagers te veel speling vertonen, merk je dat aan vroegtijdig optredend onderstuur en een zeer vaag aanvoelende besturing. Ook de achterwielophanging verdient de nodige aandacht. Door de afwezigheid van dwarsdraagarmen aan de bovenzijde van de achteras, krijgen de overige lagers het stevig voor hun kiezen. Mocht je na het nemen van een bocht nog moeten nacorrigeren doordat de achteras zijn eigen richting lijkt te kiezen, dan is het tijd voor een revisie. Spits tevens je oren om gezang vanuit het differentieel te kunnen ontdekken. Is er inderdaad sprake van een
zingende tandwielkast, dan zijn de lagers en keerringen waarschijnlijk aan vervanging toe.
Voor wie nu dreigt af te haken, hebben we gelukkig ook goed nieuws: als de zescilinder lijnmotoren volgens voorschrift worden onderhouden, zijn ze vrijwel probleemloos. Mettertijd kan er natuurlijk wel eens een verouderde koelwaterslang scheuren of een waterpomp stukgaan, maar dat zijn normale verouderingsverschijnselen. Als de motor met zijn L-Jetronic-inspuiting moeizaam start en niet mooi loopt, is er waarschijnlijk sprake van achterstallig onderhoud. Gaat dit ook nog eens vergezeld van tikgeluiden, dan zijn de klepstotergeleiders waarschijnlijk aan vervanging toe.
Is het bovenstaande allemaal in orde en hebt u tijdens de proefrit in alle comfort genoten van de prachtige zescilindersound, dan is het tijd voor een inspectie van het statige koetswerk. Hierbij verdient vooral de sponning van het schuifdak bijzondere aandacht, maar vergeet ook niet het voorruit- en achterruitframe uitgebreid te checken. Helaas beperkt de roestgevoeligheid van de XJ zich niet tot deze plekken. Ook de dorpels, de wielkasten, het voorste deel van de wagenbodem en de felsranden vallen vaak ten prooi aan het bruine monster.
Om de staat van een XJ echt goed te kunnen beoordelen, moet je hem op een hefbrug zetten. Alleen dan kun je ontdekken of de lagering van de wielophanging in goede staat is, bovendien komen eventueel lekkende pakkingen en leidingen hier aan het licht. Maak van de gelegenheid gebruik om tevens het remsysteem aan een inspectie te onderwerpen.
Relatief zuinig
We noemden het al eerder, nog meer dan bij andere auto’s betekent stilstand achteruitgang voor de XJ. Het loont dan ook de moeite om op zoek te gaan naar een auto die met enige regelmaat is ingezet. Hoewel de prijzen voor de oer-XJ inmiddels uit het dal zijn gekropen, hoef je niet leeg te lopen op de aanschaf van deze klassieke Jaguar. Vergeleken met de Series I en II kun je een goede Series III voor verhoudingsgewijs gunstige prijzen op de kop tikken. En kies je dan voor de 205 pk sterke zescilinder, dan kún je er ook regelmatig mee rijden, zoals eigenlijk vereist is, wil je de XJ in goede staat houden. Niet alleen zal deze motor je niet zo snel in de steek laten, ten opzichte van de 5.3 V12 is de 4.2 ook relatief zuinig. Met de nadruk op relatief, want al is de XJ een heer van stand, ook met zescilindermotor vertoont hij de drinkgewoonten van een Britse voetbalhooligan. De V12 zuipt op zijn beurt evenveel als twee Britse voetbalhooligans.