Wisseltruc
Grafische kaart upgraden
Zodra je een moderne grafische kaart in een wat oudere pc stopt, draaien ineens ook recente games lekker vlot en zien ze er ook nog eens prima uit. Maar niet alleen gamers profiteren van een nieuwe grafische kaart. Nieuwe modellen kunnen via hdmi en DisplayPort ook 4kschermen aansturen, geluid doorsturen, maximaal zes monitoren tegelijk van beeld voorzien en hevc 4k-content afspelen zonder haperingen. Het upgraden is een koud kunstje: schroef de kast open, haal de oude grafische kaart eruit (maak indien nodig eerst de vergrendeling los), zet de nieuwe kaart erin en schroef hem vast. Je hoeft niet bang te zijn om iets kapot te maken, tenzij je uitschiet met de schroevendraaier of grof geweld toepast. De meeste grafische kaarten van tegenwoordig blokkeren door het flinke koelsysteem ook het naastgelegen PCIe-slot. Is dat niet het geval, dan moet je naast de grafische kaart toch een slot vrij houden, zodat de warme lucht goed weg kan. Grafische kaarten vanaf zo'n 100 euro verbruiken onder belasting normaal gesproken meer dan 75 watt. Hierdoor moet je hem via een zes- (+75 watt) of achtpolige (+150 watt) stekker met de voeding verbinden.
Voordat je een kaart koopt, moet je controleren of die via extra voedingsstekkers moet worden aangesloten en of aan je voeding ook zo'n kabel zit. Er zijn ook adapters (molex naar 6pins) verkrijgbaar, die soms ook bij de grafische kaart worden meegeleverd. Daarnaast moet je voeding de extra belasting aankunnen. Een globaal advies staat meestal op de website van de fabrikant of op de doos van de kaart. Ook gpu-fabrikanten (amd.com en nvidia.com) kunnen je daarmee helpen.
De juiste keuze
Er zijn zo'n 1200 verschillende modellen grafische kaarten. Hierdoor lijkt het een hele klus om juist die kaart te kiezen die voor jou het gewenste resultaat oplevert. Toch valt dat reuze mee. Heb je namelijk een pc van drie tot vijf jaar oud, dan moet je goedkope kaarten tot honderd euro links laten liggen. Vanaf honderd euro krijg je kaarten met DisplayPort die 4k-monitors met 60 Hz kunnen aansturen. Handig zijn de compactere modellen met vaak mini-DisplayPort. Dat compacte formaat is namelijk ideaal voor een niet zo grote behuizing (bijvoorbeeld een htpc). Daarnaast zijn ze vaak net wat goedkoper dan de variant met fullsize-DisplayPort. Als je je 4k-scherm liever door een kaart van Nvidia wilt laten aansturen maar geen zin hebt in het geruis van een extra ventilator, kun je voor 125 euro de Zotac GeForce GTX 750 Zone met DisplayPort overwegen. Zorg wel dat je een goede airflow in je behuizing hebt.
Vanaf 170 euro heb je een grafische kaart die dankzij een moderne videoprocessor ook 4k-films vloeiend weergeeft, zelfs in het veeleisende hevc-formaat. De goedkoopste variant is Nvidia's GeForce GTX 950 die ook VP9-video's op YouTube decodeert en dankzij hdmi 2.0 ook 4k-tv's met 60 Hz aanstuurt. De grafische kaarten uit deze klasse kunnen zelfs moderne games vloeiend weergeven – maar dan wel met maximaal full hd en met minder details en anti-aliasing. Wel zien de games er beter uit dan op een PS4 of Xbox One.
Speel je liever de recente DirectX 12of Vulkan-games, dan heb je een kaart met minstens 4 GB geheugen en meer dan 1000 shaderkernen nodig. Zulke kaarten kosten ruim 200 euro. De Radeon RX 480 (zie c't 9/2016, pagina 82) kan een aanrader zijn als je gaat voor een goede prijskwaliteitverhouding. De Polaris 10-gpu biedt genoeg performance om recente games in full hd en met maximaal detailniveau weer te geven, vaak zelfs met 60 fps. Ook bij 2560 × 1440 haalt hij nog vloeiende waardes van 30 à 40 fps. De
Een grafische kaart van zo'n honderd euro maakt zelfs van een oude pc een allround multimediaspecialist die films in 4k en DirectX-games schokvrij weergeeft. Wil je echter vloeiend gamen in 4k, dan moet je wat meer geld uitgeven. Het upgraden zelf is zo gebeurd, maar om de juiste kaart te vinden moet je je wat meer verdiepen in de materie.