Gewoon mooie foto's

Beeldbewerking met Gimp voor beginners

Gimp heeft een vaste plek op de toplijsten van populaire downloads. Het opensource beeldbewerkingsprogramma is gratis en net zo veelzijdig als geavanceerd. In dit artikel behandelen we eerst de belangrijkste dingen die je moet doen voor het corrigeren van de kleur, helderheid en contrast. Vervolgens kijken we naar de werking van lagen, maskers, selectietools en penselen.

Als je Gimp nog niet gebruikt, kun je bij www.gimp.org/downloads de installer van versie 2.8 voor Windows en macOS downloaden. In Linux-distributies is dit beeldwerkingsprogramma meestal al standaard aanwezig. Gimp staat overigens voor GNU Image Manipulation Program. De installer installeert automatisch de goede versie (32- of 64-bit) in het Nederlands. Op de downloadpagina kun je de Nederlandstalige handleiding downloaden bij GIMP User Manual, maar je kunt ook de online versie gebruiken. Bij Gimp zelf krijg je met een druk op F1 of via de optie Hulp in het Hulp-menu dezelfde keuze. Als je de voorkeur geeft aan de online hulp, kun je dat aangeven bij de instellingen ('Bewerken / Voorkeuren') bij Hulpsysteem.

Menu's en paletten

Na het starten van het programma verschijnen er drie vensters op je computerscherm: het hoofdvenster met de menu's, links daarvan een dokbaar venster (zo noemt Gimp een venster dat bij het programma hoort) met gereedschappen en rechts een ander dok met lagen, penselen et cetera. Met de menubalk (menu Vensters) kun je nog meer dokbare vensters zoals Histogram, Navigatie of Paletten openen. Een handige optie onderaan in het menu Vensters is 'Modus Enkel Venster'. Die plakt de vensters van de huidige configuratie aan elkaar tot één programmavenster, zoals je van de meeste software gewend bent. Wij gebruiken die modus ook voor alle afbeeldingen in dit artikel.

Afgezien van de vast geïnstalleerde Gereedschapskist kun je alle doks naar believen aanpassen. Via een uitklapmenu achter het kleine driehoekje in een vierkantje rechts naast de titelbalk kun je tabbladen toevoegen of verwijderen. In totaal kun je kiezen uit 26 tabbladen. Naast de standaard getoonde tabbladen zijn Histogram, Navigatie en Kleuren ook handig.

Het werkvlak in het midden laat boven de geopende afbeelding de thumbnails zien van alle geopende bestanden. Op de balk onderaan het werkvlak staat de naam en de grootte van het geopende document en het zoomniveau. Met een dropdownmenuutje links daarnaast stelt je de eenheid van de liniaal in op pixels, inches, millimeters of iets anders.

Gimp heeft in totaal elf menu's, die de volgende functies hebben:

documenten aanmaken, openen, opslaan en exporteren

elementen knippen, kopiëren en plakken; selectie vullen met kleur, programma-instellingen

Het beeldbewerkingsprogramma Gimp is helemaal gratis, en mede daardoor erg populair. De interface is niet meteen intuïtief, maar als je eerst even de tijd neemt om er stap voor stap vertrouwd mee te raken en te zien hoe het lagenconcept en de gereedschappen werken, kun je je foto's al vrij snel makkelijk en goed corrigeren.

selectie ongedaan maken, inverteren, vergroten, verkleinen, naar pad omzetten of opslaan naar kanaal

linialen, hulplijnen, raster en zoomen

kleurmodus, canvas- en afbeeldingsgrootte aanpassen, draaien en spiegelen

lagen, maskers en alfakanalen toevoegen, samenvoegen of verwijderen

dialoogvensters voor het bewerken van helderheid, contrast en kleur

gereedschap kiezen, net als op het gereedschapspalet

effectfilters zoals converteren naar olieverfschilderij, fractalgenerator, vervagen en verscherpen

geopende documenten, weergegeven dokbare vensters, Modus Enkel Venster

gebruikershandleiding, contexthulp, programmaversie

Openen, opslaan, exporteren

Gimp ondersteunt een groot aantal bestandsformaten, waaronder de populaire typen JPEG, PNG en TIFF. Gimp kan ook Photoshop-bestanden importeren, maar enkele door PSD-bestanden ondersteunde functies worden alleen als samengevoegde afbeeldingen weergegeven, zoals niet-destructieve aanpassingslagen en ingebedde 3D-elementen. Gimp kan van huis uit geen raw-bestanden importeren. Er zijn wel plug-ins voor het importeren van raw, maar je kunt beter een gratis raw-ontwikkelaar gebruiken zoals het platformonafhankelijke RawTherapee of DarkTable voor Linux en macOS.

Fotobestanden die met Gimp gemaakt zijn, kunnen lagen, maskers, tekstlagen en paden bevatten. In het venster 'Bestand / Opslaan als' slaat het programma docu-