Tijd voor een alleskunner
Bouwvoorstel voor een stille allrounder
We hebben de feedback op onze vorige bouwvoorstellen verzameld. Er blijkt weer veel interesse te zijn voor een stille en zuinige alleskunner. We hebben daarbij niet geprobeerd om het wiel opnieuw uit te vinden, maar de oudere zuinige pc voorzien van wat updates. De pc verbruikt weinig stroom: hij heeft idle genoeg aan 11 watt. We hebben hem bewust zo minimaal mogelijk uitgerust om de prijs en het verbruik laag te houden.
Toch kan de basisversie met een quadcore, 500 GB SSD en 16 GB RAM prima uit de voeten met veeleisende taken als raw-foto-ontwikkeling en videobewerking. We hebben ook nog bouwvoorstellen voor het geval je meer geheugen wilt, een extra schijf of een dvd-brander. Met een van de twee aanbevolen grafische kaarten tover je de pc om in een gaming-pc.
Bij het selecteren van de onderdelen hebben we naast eisen van onze lezers ook gelet op een lage geluidsproductie, stabiele werking en praktische afstemming van de onderdelen.
Bij dit bouwvoorstel gaat het om veelzijdigheid. We gaan voor stil en zuinig, maar met toch voldoende performance voor veeleisende taken dankzij een ssd en quadcoreprocessor. In tegenstelling tot de standaard verkrijgbare desktops kun je hem naar eigen smaak en wensen aanpassen tot een kantoorpc of gamemachine.
Hardware upgraden
Zoals gezegd hebben we de vorige zuinige pc hier en daar wat aangepast. De quadcore Core i5-6400 is vervangen door een slechts iets duurdere, maar wel 500 MHz snellere Core i5-6500. De voeding en ssd zijn vervangen door nieuwere modellen. Bij de ssd kreeg de Samsung SSD 750 de voorkeur boven de vrijwel net zo dure Crucial BX200 omdat de Samsung sneller is bij het schrijven.
We hebben het werkgeheugen verdubbeld van 8 naar 16 GB, omdat de eisen van 3D-games en videobewerkingssoftware steeds hoger komen te liggen. Er kwamen hier en daar meldingen binnen over crashes die werden veroorzaakt door bepaalde incompatibele batches geheugenchips. Om dat te voorkomen zijn we overgestapt naar geheugenmodules van een andere fabrikant en hebben we het geheugen langere tijd getest met memtest86.
De overige onderdelen hebben we hetzelfde gelaten. De MSI Z170-A Pro heeft een Z17-chipset en is daarmee net zo goed uitgerust als de huidige chipsetfamilie van Intel. Bij het kiezen van het moederbord waren een laag energieverbruik, goede ventilatorregeling en DisplayPort 1.2-poort de belangrijkste eisen. Via de DisplayPort 1.2-poort kun je 4K-schermen op 60 Hz aansturen. De huidige BIOSversie 1.F zorgt ervoor dat de MZI Z170-A Pro geschikt is voor de aankomende Core i-processors van de zevende generatie (Kaby Lake).
Naar eigen smaak
De basisversie van de allrounder is een snelle office-pc. Maar hij is ook prima te gebruiken voor foto- en videobewerking. Met 16 GB werkgeheugen kan hij meerdere virtuele machines tegelijk draaien. De in de processor geïntegreerde gpu ontlast de cpu-kernen bij het afspelen van 4K-films in het H.264- en H.265/HEVCformaat. Voor 3D-games is hij echter veel te traag.
Voor gamers hebben we twee opties voor een grafische kaart: een AMD Radeon RX 470 of en Nvidia GeForce GTX 1060. Die twee kaarten kunnen recente spellen als Battlefield 1 en Deus Ex: Mankind Divided vloeiend weergeven op Full HD met maximaal detailniveau. We hebben bij het selecteren van de kaarten gelet op de hoeveelheid grafisch geheugen (minimaal 4 GB), zodat er genoeg ruimte is voor de textures van moderne games. Ze hebben ieder twee DisplayPort 1.4-poorten en met HDMI 2.0 zijn ze ook voorbereid op 4K- en 5K-schermen. Ze zijn ook geschikt voor de huidige generatie VR-brillen als de HTC Vive en Oculus Rift. Meer grafische kaarten vind je overigens in het vorige artikel. Beide kaarten zijn efficiënt, zodat je met een voeding van 300 watt alsnog genoeg reserve hebt voor een krachtigere cpu, meer werkgeheugen of een extra schijf. Mocht je niet genoeg hebben aan de 500 GB SSD, dan kun je nog een schijf van 4 TB inbouwen. Die zetten we vaak in een anti-vibratiekit, zodat we geen last hebben van hinderlijke trillingen en geluiden.
Natuurlijk kun je de pc helemaal aan je eigen wensen aanpassen. In de FAQ op pagina 60 hebben we een aantal tips en suggesties opgenomen.
Zelfbouwtips
Voor het in elkaar zetten moet je twee tot vier uur de tijd nemen. Voordat je de kleinere onderdelen gaat monteren, verplaats je de casefans van de achterkant naar de bovenkant. Doe dat zodanig dat hij de warme lucht uit de kast trekt en naar boven uitblaast. De frontfan gebruiken we niet. Zelfs met een eventuele grafische kaart hebben we die niet nodig. Sluit hem later niet alsnog op het moederbord aan, want dan haalt de pc de door ons opgegeven hoeveelheid geluid niet.
Vervolgens bouw je de schijven, het I/O-afdekplaatje en de voeding in de behuizing. We hebben de voeding met de ventilator naar beneden ingebouwd, waarbij een afneembaar stoffilter de voeding beschermt. Als je de pc op hoogpolig tapijt zet, kun je de voeding ook met de ventilator naar boven monteren.
Bij de volgende stap zet je de cpu met koeler en het werkgeheugen buiten de behuizing op het moederbord. In de afbeelding hierboven staan de belangrijkste tips voor het plaatsen van de cpu. Die gelden ook voor de mini-pc. Na het plaatsen van de cpu breng je wat koelpasta aan en zet je de cpu-koeler op zijn plek. Schroef de koeler kruisgewijs vast tot hij hoorbaar op zijn plek klikt.
Zet het moederbord dan globaal op de plek waar hij moet komen en sluit de kabels voor SATA, stroom, ventilatoren, frontaansluitingen en knoppen aan. Let erop dat je de casefan op de SYSFAN3aansluiting op het moederbord aansluit. Schroef het moederbord dan pas vast. Het is op sommige plekken namelijk wat krap bemeten. Mocht je een grafische kaart willen inbouwen, vergeet dan niet om de extra PEG-stekker(s) aan te sluiten. Bij de Radeon RX 470 van Sapphire moet je voordat je gaat inbouwen een klein schuifje omzetten, anders wordt er een ander BIOSprofiel geladen en maakt de kaart een boel meer herrie.
Kleinigheidjes
Om ervoor te zorgen dat de pc optimaal draait, moet je nog wat kleine aanpassingen doen. We hebben de BIOS-instellingen voor je genoteerd. Je vindt ze bij de link aan het eind van het artikel.
We raden je aan om Windows 10 of een recente Linux-distributie naar keuze te installeren. Bij Windows 10 komen de meeste drivers binnen via de update-functie of zijn ze al standaard aanwezig. Daarnaast moet je nog de audio- en netwerkdrivers van de chipfabrikanten installeren (zie de link aan het eind).
De energiebesparende functies van Windows 10 werken pas als je een patch voor de AHCI-standaarddriver binnen Windows installeert. Die staat ook bij de link onderaan. In het kader op de vorige pagina staan een paar energiebesparende tips voor Linux.
Als je alles hebt ingesteld en ingebouwd, heb je een stille en zuinige allround-pc. We hebben het verbruik (11 watt) gemeten met een Full HD-scherm en een gedeactiveerde netwerkchip. Het geluid dat de ventilatoren maken is zelfs van dichtbij nauwelijks te horen (0,1 sone). Dat geldt ook voor de grafische kaarten. Die laten hun ventilatoren stilvallen als de temperatuur onder een bepaalde grens blijft. In een aantal scenario's – zoals met meerdere monitoren of het afspelen van video – kan de GeForce GTX 1060 de ventilatoren af en toe even kort laten draaien.
Wil je meer cpu-performance? Dan is een Core i7-cpu met Hyper-Threading en wat meer MHz een optie. Of kijk eens naar onze workstation-pc in het volgende artikel: die is geschikt voor cpu's met zes, acht en tien kernen. (avs)