Over ruis en rust

Hoofdtelefoons met Active Noise Cancelling

Het begrip 'Active Noise Cancelling' (ANC) wekt de indruk dat een hoofdtelefoon met dat systeem het omgevingsgeluid daadwerkelijk laat verdwijnen. Dat lukt niet helemaal en eigenlijk zou een term als 'Active Noise Control' of 'Active Noise Reduction' de lading beter dekken. Het omgevingsgeluid wordt namelijk wel behoorlijk beperkt.

Hiervoor nemen de koptelefoons het omgevingsgeluid op met microfoontjes en spelen ze het bijpassende antigeluid af om zo de herrie van buiten op te heffen. Of dat ook echt lukt, is afhankelijk van de toonhoogte van het geluid. Lagere frequenties zijn het makkelijkst weg te filteren. Hoogfrequente geluiden compenseren is lastiger, met name omdat de waarneming daarvan al snel verandert bij een kleine beweging van je hoofd.

Het basisprincipe van active noise cancelling is al heel oud: het eerste patent werd in 1936 gepubliceerd. De eerste praktische toepassing was een hoofdtelefoon voor piloten die ervoor zorgde dat de bemanning met elkaar kon communiceren zonder te hoeven schreeuwen. Pogingen om ANC-technologie toe te passen in auto's en vliegtuigen waren best succesvol, maar economisch niet rendabel. Hoe

Koptelefoon op je hoofd, schakelaar omzetten en al het geluid om je heen is verdwenen. Helaas, ook met de beste Active Noise Cancelling (ANC) werkt het niet helemaal zo, maar een goede hoofdtelefoon met ANC kan meer dan voldoende omgevingsgeluid laten verdwijnen om ervoor te zorgen dat je van je muziek kunt genieten zonder dat je het volume meteen flink open moet zetten.

groter de ruimte die stiller moet worden, hoe meer werk het is om te zorgen dat het antigeluid geen storende artefacten produceert. Het systeem werkt dan ook het beste in een kleine ruimte. Gelukkig is de oorschelp van een hoofdtelefoon een behoorlijk kleine ruimte.

Tot zover de theorie. Tijdens de voorbereiding van onze serie 'Goedkoop of duur' [1] vroegen verschillende collega's zich af of er bij ANC-hoofdtelefoons niet meer alternatieven zijn voor de nogal kostbare modellen van Bose en consorten. Op onze zoektocht naar goedkope modellen met noise cancelling kwamen we tientallen online recensies tegen en we besloten om de interessantste modellen te bestellen en te vergelijken met de gevestigde namen. Niet veel later hadden we tien grote afsluitende ANC-hoofdtelefoons in huis, met prijskaartjes variërend van 40 tot 400 euro. We hebben ze allemaal getest op kantoor en in onze serverruimte.

Voor een eerdere grote vergelijking van koptelefoons is een van onze redacteuren in het vliegtuig gestapt. Achteraf ontdekten we dat we in onze serverruimte eigenlijk hetzelfde soort herrie hebben als in een vliegtuig. De ventilatoren zorgen voor een hoogfrequent geruis en in het middentonengebied hoor je het geratel van de vele harde schijven. Lage tonen worden veroorzaakt door het koelsysteem, waarvan het gebulder tot diep in het sub-laag zakt. Die serverruimte heeft een paar belangrijke voordelen. We hebben steeds dezelfde testomgeving die we ook zonder veiligheidschecks gewoon kunnen gebruiken, wanneer en hoe lang we maar willen.

Met uitzondering van twee modellen op AAA-batterijtjes hebben alle hoofdtelefoons vast ingebouwde accu's die je kunt opladen met een micro-usb-kabel. De goedkopere modellen sluit je met een kabel aan op je mediaspeler of telefoon en de duurdere versies werken draadloos. Bij die modellen wordt ook een audiokabel meegeleverd, zodat je hem bijvoorbeeld kunt aansluiten op het audiosysteem in een vliegtuig.

Budgetmodellen vanaf 40 euro

De Active Noise Cancelling Headphone van Insermore wordt ook verkocht als 'Airline Aviation Headset'. Hierbij maakte de prijs ons al wantrouwig. Bij diverse Chinese webshops vind je hem voor ongeveer 40 dollar en ten tijde van de test hebben wij hem voor slechts 26 dollar kunnen scoren. Het enige pluspunt dat we konden bedenken was het draagcomfort. De kunststof headset maakt echter geen al te degelijke indruk. De klank is dof en de bas is matig. De noise cancelling werkt alleen bij middentonen in een vrij smal frequentiebereik. Hoge en lage tonen komen bijna ongehinderd door.

De op AAA-batterijtjes werkende

H501 van het merk 233621 – wij hebben het ook niet bedacht, dat is echt een merknaam – belooft op de verpakking "ninetytwo percent noise reduction". We vonden hem bij een Chinese webshop voor 95 dollar. Uiterlijk doet hij niet geheel toevallig denken aan de oudere modellen van de Bose QuietComfort-serie. De klank is echter wat dunnetjes en ook de ANC haalt het bij lange na niet bij de klassiekers van Bose. Bij bassen en middentonen werkt de geluidsonderdrukking op zijn best middelmatig en in het hoog merk je dat er te weinig passieve demping is. Online lazen we erg goede reviews door consumenten, maar we vragen ons echt af wat deze amateurs gerookt hebben.

Eenzelfde teleurstelling hadden we bij de Auna BNC-10, die na de test van een tijd geleden [1] nog in ons redactiearchief lag. In eerste instantie lijkt de hoofdtelefoon prima te klinken, maar na een poosje gingen we ons ergeren aan de overdreven hoge tonen en het ongedifferentieerde en rommelige basgeluid. De noise cancelling ruist erg sterk, maar werkt nauwelijks.

Middenklasse vanaf 120 euro

Met bovenstaande in het achterhoofd zou je hopen dat een serieus merk toch wel beter presteert. Voor ongeveer 120 euro kom je dan bijvoorbeeld uit bij de

Creative Aurvana ANC. Die lijkt echter als twee druppels water op de eerdergenoemde 233621 H501. Ook de noise cancelling was net zo teleurstellend en het geluid bleek zelfs een tikje slechter met opnieuw een dunne klank. Toegegeven, de Creative is niet erg duur, maar eigenlijk koop je voor dat geld gewoon een simpel Chinees product met een ander logo. Wel krijg je betere garantie en service dan bij een gemiddelde Chinese webshop.

De Sony MDR-ZX770BN is maar iets duurder dan de Creative Aurvana ANC, maar biedt duidelijk meer waar voor zijn geld. De klank is behoorlijk evenwichtig, al is de bas wat zwak. De ANC ruist vrij zachtjes, maar werkt slechts middelmatig. Vooral in het hoog komt er nog veel van de buitenwereld binnen, omdat er niet genoeg passieve demping is. Het is leuk dat de hoofdtelefoon met een druk op de