Zo klinkt active noise cancelling

knop de optimale ANC-modus kan kiezen, maar dat voegt dan niet zo heel veel toe.

Voor net iets meer geld vind je de bekabelde Jabra Vega en de draadloze Plantronics Backbeat Pro [2], die allebei stevig ruisen en de bas te zwaar benadrukken. De nieuwe BackBeat Pro 2 schijnt daarin beter te zijn, maar die hebben we nog niet kunnen testen. De bluetooth-hoofdtelefoon JBL Everest Elite 700 kost zo'n 250 euro, maar voor dat geld ruist hij behoorlijk hard en valt de ANC vooral in het lagere frequentiebereik tegen. Hoge en lage tonen worden bij de muziekweergave duidelijk benadrukt, maar komen toch onvervormd door.

Voor zo'n 280 euro koop je de draadloze Sony MDR-100ABN. Die klinkt net zo zuiver als de JBL Elite Everest, alleen net wat natuurlijker. De noise cancelling ruist nog minder dan bij de Sony MDRZX770BN, is een stuk effectiever en werkt ook bij lagere frequenties. Er zijn maar twee minpunten: heb je grotere oren, dan worden ze in de krappe oorschelpen van de Sony snel warm. Daarnaast hoorden we bij het testexemplaar een constante zoemtoon in het rechter kanaal bij het afspelen via bluetooth.

Topklasse vanaf 300 euro

Vanaf hier wordt het allemaal serieus duur. De Bose QuietComfort 35 kost ongeveer 380 euro, maar is over de grens voor zeker vijftig euro minder verkrijgbaar. Desalniettemin is dat nog steeds veel geld. De ANC van Bose wordt vaak beschouwd als de absolute top en als referentie. Tot voor kort slaagden concurrenten er niet in om het diepe gebrom van een vliegtuigmotor te onderdrukken. Inmiddels is Bose niet meer de enige die dat kan. Door bij het ontwerp van de hoofdtelefoon consequent op ANC te focussen is de geluidskwaliteit duidelijk wat achtergebleven. Bassen zijn wat ongedifferentieerd en het afgezwakte midden laat strijkers verbleken. Als bluetooth-hoofdtelefoon moet hij het doen zonder de AptX-codec, waardoor het voor Android-gebruikers slimmer is om de bedrade QuietComfort 25 te gebruiken en tientallen euro's op zak te houden. Met een iOS-apparaat kun je de AAC-codec gebruiken en krijg je wel hoogwaardig geluid.

De lichte bouw en de manier waarop ANC werkt bij Bose hebben samen een belangrijke achilleshiel: storende hoogfrequente geluiden worden door de koptelefoon zowel passief als actief geen strobreed in de weg gelegd. Bij de QC 25 zorgde dat in onze test voor de irritante situatie dat onze testpersoon tijdens het vliegen inderdaad helemaal geen last had van het motorgeluid, maar wel woord voor woord een gesprek kon volgen tussen twee mensen die vier rijen verderop zaten. Zonder ANC werd dat gesprek verstomd door het motorgeluid. En voor sommigen nog veel erger: babygehuil wordt eerder versterkt dan gedempt. Volgens Bose is dat juist een belangrijke feature. Zo kun je nog met anderen – zoals het cabinepersoneel – praten zonder dat je het apparaat van je hoofd hoeft te nemen.

De concurrentie heeft een mooiere oplossing voor dit 'probleem'. Als je bij de Sony MDR-1000X je handpalm over de rechter oorschelp houdt, schakelt de elektronica van de hoofdtelefoon de muziek even uit en geven de microfoons het geluid van de buitenwereld door. Dan kun je de stewardess gewoon verstaan, maar ook je buurman die meent dat die hand op je oor er wel heel vreemd uitziet. Dankzij AAC en AptX zorgt de Sony voor goed geluid in combinatie met zowel Androidals iOS-toestellen. Je bedient de weergave met een touchpad in de rechter oorschelp, waarbij je de noise cancelling met de speciale 'optimizer' aan het omgevingsgeluid kunt aanpassen. In de meeste situaties levert deze optimizer geen enorme verbetering op. Alleen in onze serverruimte werd het diepe brommen van de koeling ineens veel sterker gedempt.

Over het geluid hebben we niets te klagen. De hoofdtelefoon benadrukt de bassen wel een beetje, maar verder heb- alleen door de beste hoofdtelefoons goed gereduceerd.

Stemmen komen vaak relatief sterk door, waarbij helaas de lagere mannenstemmen sterker worden gedempt dan schetterende vrouwen. Gaat het stemgeluid dwars door het hele frequentiespectrum, dan klinkt de stem door een ANC-koptelefoon in het beste geval wat afgevlakt. In het ergste geval klinkt het als een bijzonder slechte mobiele telefoonverbinding.

Je mag dus niet verwachten dat al het omgevingsgeluid compleet wordt opgeheven, maar wel dat het min of meer wordt gereduceerd. Door de selectieve demping worden de geluiden die resteren wel net wat storender. Blijft er van alle herrie op een bouwplaats alleen maar een cirkelzaag over, dan gaat die zaag wel figuurlijk door merg en been. En als je in het vliegtuig het gebulder van de motoren wegfiltert, lijkt het alsof de huilende baby vijftien rijen verderop ineens naast je zit.

Ook zorgt de noise cancelling af en toe voor onaangename artefacten. Zo hoor je bijvoorbeeld een doffe klap wanneer een hogesnelheidstrein een tunnel in- of uitrijdt. Het is niet heel hard en je krijgt er geen gehoorbeschadiging van, maar het verstoort wel je relatieve rust. De eerste keer dat je een hoofdtelefoon met Active Noise Cancelling (ANC) uitprobeert, is even gek. Alle gewone dagelijkse geluiden waar je helemaal aan gewend bent, verdwijnen. Ook geluiden die je helemaal niet meer bewust registreert, zoals het gezoem van de ventilator in je computer of het geratel van de harde schijf. Voor sommige mensen is het wegvallen van dat bekende omgevingsgeluid zo vreemd dat ze even uit balans zijn.

Ben je aan die verandering gewend, dan registreer je de eigen ruis van de hoofdtelefoon. Per model en afhankelijk van je eigen gehoor kan dat meer of minder storend zijn. Omdat het direct op je oor zit, hoor je het ook in luide omgevingen nog.

Na de eerste aha-erlebnis valt steeds duidelijker op wat er niet wordt tegengehouden. Korte geluidspieken, zoals het slaan van hamers, slijpgeluiden op spoorrails of aanslagen op een toetsenbord worden maar ten dele gefilterd. Hogere frequenties, zoals de luchtstroom uit de ventilatieroosters in het vliegtuig of een cirkelzaag op een bouwplaats, worden vooral tegengegaan door het passieve dempingsmateriaal in de oorschelp. De lagere frequenties, zoals het brommen van een automotor of van een trein, worden