Opgepoetst
Ubuntu 17.04: frisse software
De nieuwste versie van Ubuntu is de laatste die de Unity gebruikersinterface aan boord heeft. Er is betere hardware- en gameondersteuning en het softwarebeheer met Snap is opgepoetst.
Het Ubuntu-project heeft versie 17.04 van zijn reeks Linux-distributies uitgebracht. Het is de laatste keer dat Unity als interface wordt gebruikt. Vanaf 17.10 wordt er weer Gnome ingezet. En de versie van Ubuntu voor smartphones en tablets houdt ook op te bestaan.
De oude Unity ziet er bij 17.04 net zo uit als bij 16.10. De grootste vernieuwing van de Ubuntu Desktop is een frisse verzameling software, bijvoorbeeld LibreOffice 5.3. Ook bij het pakketbeheer via Snap is er wat gewijzigd, maar deze verbeteringen waren ook aanwezig in 16.04 en zelfs 14.04.
Versies
Bij de andere versies van Ubuntu zie je meer veranderingen. Zo is Ubuntu Gnome 17.04 grotendeels op Gnome 3.24 gebaseerd. Deze kan bijvoorbeeld de kleurtemperatuur van je scherminhoud aanpassen aan de tijd van de dag, wat een positief effect op je nachtrust moet hebben.
De met Ubuntu Desktop versmolten Ubuntu Gnome installeert zelfs automatisch de binnen het Gnome-project gepromote Flatpak, een concurrent van Canonicals Snap. Ook de ondersteuning voor de display-architectuur Wayland werkt, maar is nog niet de standaard zoals bij Fedora. De desktopversie van Ubuntu gaat deze stap uiteindelijk ook zetten. Wayland is veiliger dan X-server en ook een stuk moderner. Zo kun je Snaps volledig afgeschermd gebruiken. Dit wilde Canonical eigenlijk regelen via Mir, waar de nieuwe Unitygeneratie op verder borduurde. Dit plan is door de Ubuntu-sponsor in de prullenbak geknikkerd.
Kubuntu werd ook bijgewerkt qua software. Deze heeft als interface Plasma 4.8 met KDE Applications 16.12.3. Lubuntu gebruikt nog geen Lxqt, maar blijft bij LXDE. De tot nu toe onafhankelijk van het Ubuntu-project ontwikkelde versie met Budgie-desktop is nu officieel lid van de familie.
Snaps
Net als eerder kun je niet duidelijk zien of software via de Snap Store of de klassieke pakketrepository is geïnstalleerd. Voor inhoud die door meerdere Snaps wordt gebruikt biedt Snap 'Framework Snaps'. Dit biedt vergelijkbare opties als de runtimes van Flatpak: de door KDE-programma's gebruikte runtime environment hoeft niet in elke Snap te zitten, maar kan één keer worden geïnstalleerd, waarna alle programma's er gebruik van kunnen maken. Bij het updaten worden alleen gewijzigde data (verschil tussen oude en nieuwe Snap) binnengehaald. Alleen binnen Ubuntu draaien Snaps los van het besturingssysteem en andere Snaps.
Swapfile en performance
De grafische installer stelt niet meer standaard een swap-partitie in. Zodra de hoeveelheid geheugen krap begint te worden, belandt de inhoud van het werkgeheugen in een bestand in de rootmap. Dat is ook wat kleiner dan de swap-partitie. Mocht je toch wat last hebben van ruimtegebrek: zo'n bestand is veel makkelijker te vergroten dan een partitie.
Dankzij het gebruik van Cups 2.2. kun je nu driverloos printen met printers die IPP Everywhere of Apple Airprint ondersteunen. Bij dit soort apparaten stelt Ubuntu de wachtrij volledig automatisch in zodra hij een lokaal of via het netwerk verbonden printer ziet. Je kunt zo direct vanuit programma's printen, zonder te hoeven prutsen met het installeren van drivers.
De kernel is gebaseerd op Linux-versie 4.10, die allerlei nieuwe en verbeterde drivers bevat. Dankzij de 3D-drivers Mesa 17.0 heb je een hele rits performancetweaks. Daardoor draaien er meer games met de standaard ingestelde drivers. En met een commando in de terminal kun je eenvoudig de Vulkan-driver voor moderne gpu's installeren. Nvidia's propriëtaire drivers zijn makkelijk toe te voegen via de Additional drivers-functie. AMD's propriëtaire drivers zijn op geen enkele manier te installeren: deze werken niet samen met de kernel van de nieuwe Ubuntu.
Conclusie
Eigenlijk is Ubuntu 17.04 een wat moderner ogende Ubuntu 16.10. Ook die versie bevat weinig nieuws en verschilt nauwelijks van 16.04 (die langer wordt ondersteund). Voor een aantal gebruikers blijft 16.04 en de verbeterde 16.10 een betere keus. Over een aantal maanden volgt de derde overhaul, waardoor je een van de grootste voordelen binnenhaalt van 17.04, de betere hardwaresupport. (avs)