Nieuwe inzichten Jupiter dankzij Juno
De Juno-ruimtesonde is in 2011 gelanceerd en is sinds 4 juli 2016 gearriveerd bij zijn onderzoeksdoel: de planeet Jupiter. Nu zijn de eerste onderzoeksresultaten naar buiten gebracht. De onderzoekers zijn enorm onder de indruk van deze eerste resultaten. Volgens Juno's hoofdonderzoeker Scott Bolton is de nieuwe informatie zelfs 'verbazingwekkend'.
De sonde heeft onder andere de taak te meten hoeveel water er in de atmosfeer van Jupiter zit, en het magnetisch en zwaartekrachtsveld van Jupiter in kaart te brengen. De onderzoekers zijn al enorm veel te weten gekomen over de kern, compositie, magnetosfeer en de polen van de planeet. Op de polen van Jupiter zijn heldere, ovale structuren te zien. Na het bestuderen van timelapsebeelden bleken de ovale structuren cyclonen te zijn. En het zijn niet zomaar cyclonen, een aantal hebben een diameter van maar liefst 1400 kilometer. Het is niet bekend hoe deze cyclonen aan de polen worden 'aangedreven' en of ze langere tijd blijven bestaan. De onderzoekers hopen daar achter te komen door de polen in de gaten te blijven houden.
De ruimtesonde heeft de atmosfeer dichtbij de evenaar onder de loep genomen, terwijl hij over de toppen van wolken vloog. Ammoniak welt op uit de diepe atmosfeer en vormt gigantische weersystemen. De hoeveelheid ammoniak in de atmosfeer varieert echter per locatie, iets wat de onderzoekers niet hadden verwacht. De meeste metingen worden gedaan tijdens fly by's elke 53,5 dagen waarbij Juno de planeet dicht nadert (5000 kilometer van de polen). Het was eigenlijk de bedoeling dat de sonde een minder elliptische baan ging maken en elke 14 dagen deze fly by's uitvoerde, maar door een probleem met twee heliumkleppen in het aandrijvingssysteem gaat dat helaas niet door.
Een ander opmerkelijk resultaat is dat het magnetische veld van Jupiter twee keer zo sterk is als verwacht. De zwaartekrachtdata wekken de suggestie dat er afwijkende, flinke bewegingen gaande zijn binnen in de planeet. Volgens de onderzoekers laten de resultaten vooral zien dat dit soort grote planeten veel complexer zijn dan werd gedacht.
Juno gaat onder andere de aurora's op de planeet nog goed bestuderen. Deze spectaculaire lichtshows worden op een andere manier 'opgewekt' dan op aarde. Er zijn nog veel theorieën die de onderzoekers graag bevestigd willen zien en er vallen nog veel nieuwe zaken te ontdekken. En daar hebben ze gelukkig nog genoeg tijd voor. De sonde blijft zijn primaire missie in elk geval tot februari 2018 uitvoeren. (avs)