Microsoft Studio Surface: high-end design-pc
High-end design-pc Microsoft Surface Studio
Een slanke all-in-one pc met een groot en high-res display? Dan hebben veel mensen daar meteen een beeld van een iMac bij. Microsoft kiest echter bewust een andere route dan slechts een eigen interpretatie te maken van Apples AiO-concept. Dat begint al bij het 28 inch grote PixelSense-display: net als de kleinere Surface-apparaten heeft dit de beeldverhouding 3:2. Het scherm heeft 3500 × 3000 pixels. Dat leidt tot een pixeldichtheid van 193 dpi, iets minder dan de 218 dpi van een 5K-iMac met een 27-inch display. Toch zien foto's en teksten er zeer scherp uit.
Twee kenmerken maken de Surface Studio bijzonder interessant voor creatieve geesten: het scherm is aanraakgevoelig en het is met een vloeiend lopend mechanisme omlaag te klappen, zodat het in een hoek van 20 graden ligt. Als het op die manier omlaag geklapt is, kun je de pc dankzij multitouch-invoer met tot tien vingers bedienen en gebruiken als een soort supertablet – ook met elektronische stiften en het innovatieve draaiwiel met de naam Surface Dial (waarover zo meer). Veel instelmogelijkheden biedt het scherm verder niet. De displayhoogte en -hoek worden door het mechaniek bepaald. De Surface Studio is alleen in zijn geheel te draaien. Met de webcam in de bovenste displayrand kun je je dankzij een infraroodsensor biometrisch aanmelden met gezichtsherkenning via Windows Hello. Een bluetooth muis en toetsenbord worden meegeleverd, en daar is fatsoenlijk mee te werken. Zo makkelijk als een ergonomische muis ligt het platte Microsoftexemplaar echter niet in de hand. Leuk detail: de batterijen zitten achter een klein magnetisch klepje en zijn makkelijk te verwisselen. Voor het tekenen en retoucheren gebruik je de meegeleverde Surface Pen. Je kunt daar ook notities of teksten mee schrijven die door de goede letterherkenning van Windows 10 in blokletters worden omgezet. Als hij niet gebruikt wordt, kun je hem met de vlakke kant aan de zijkant tegen de monitorbehuizing docken.
Tegen een meerprijs van elk 110 euro is er de Surface Pen van de tweede generatie, die vier keer zo veel drukniveaus onderscheidt en volgens Microsoft met een lagere latentie werkt, en de genoemde Surface Dial. Met dat kleine draaiwiel kun je bij Windows 10 bijvoorbeeld de displayhelderheid en het volume regelen. Bij het draaien en selecteren met een druk op de knop krijg je terugkoppeling door een licht vibreren. Als de Dial op het neergeklapte display staat, laat Windows de keuzemogelijkheden in een cirkel om het wieltje heen zien. Nadeel is wel dat de Surface Dial bij een neergeklapt scherm toch nog langzaam naar beneden zakt door de resterende hoek.
Met de Dial kun je ook programma's aansturen. Bij de teken-app Paint3D regel je bijvoorbeeld de puntdikte, de kleur en de matheid. Andere software die de Surface Dial ondersteunt zijn onder meer Affinity Designer en Affinity Photo, Adobeapps als Photoshop CC en Premiere Pro CC, maar ook de Office-programma's Excel en Word en de muziekprogramma's Djay Pro en Spotify.
Microsoft heeft bij het hardwaredesign van zijn all-in-one-pc goede keuzes gemaakt en veel ideeën gecombineerd die creatief werk leuk maken. Dat heeft wel zijn prijs.
Binnenwerk
De Surface Studio staat in elk geval figuurlijk op een solide, maar niet helemaal recente mobiele basis. In de cpu-socket zitten processors van Intels voor-voorlaatste Skylake-generatie (Core i-6000) en grafische kaarten uit Nvidia's Maxwell-serie. Daar vraagt Microsoft wel aardige prijzen voor: de drie varianten kosten tussen de 3550 en 5000 euro. Anders dan bij Apple kun je die niet aanpassen, dus moet je een duurdere variant bestellen om meer werkgeheugen te krijgen. Daarom is het aan te raden meteen toekomstgericht te denken, want later op eigen kracht upgraden kan alleen met grote moeite en met verlies van garantie.
We hebben de duurste variant met de quadcore-cpu Core i7-6820 HQ, Nvidia's GeForce GTX 980M, 32 GB DDR3-RAM en 2 TB hdd in huis gehaald. Die wordt ondersteund door een cache-ssd in het M.2-slot, zodat het systeem lekker snel aanvoelt. Die ssd is bij het Apparaatbeheer en in de BIOS-set-up niet terug te vinden, zodat een handmatig indeling van ssd met besturingssysteem en harde schijf met data niet mogelijk is.
De quadcore-processor levert performance die tot voor kort nog aan de desktopklasse was voorbehouden. De GeForce GTX 980M geeft games bij Full HD meestal nog met het hoogste detailniveau vloeiend weer. Bij nieuwere games als Deus Ex: Mankind Divided en Assassin's Creed: Origins moet je de instellingen echter terugschroeven. Om de complete resolutie van het scherm te gebruiken voor gamen, is de 3D-power alleen voldoende bij heel oude games.
We vonden het geluid dat de Surface Studio tijdens gebruik maakte wat tegenvallen. Met alleen een Windows-desktop was het nog een discreet fluitend toontje van de ventilator van 0,6 sone. Met een synthetische cpu- of gpu-belasting kwam dat tot respectievelijk 1,3 en 1,5 sone. Bij langdurige gecombineerde volledige belasting liep dat op tot 2 sone, en dat begint door te werken op de concentratie. Omdat die situatie in de praktijk minder vaak zal voorkomen, is het niet zo erg dat de processor van de Surface Studio zijn normale frequentie van 2,7 GHz bij opwarmen terugklokt tot 2,3 GHz.
Het 0,7 centimeter dunne beeldscherm dekt de kleurenruimte DCI-P3 bijna punt voor punt af en toont levendige kleuren. Met het meegeleverde ICM-kleurenprofiel is het ook te beperken tot de sRGB-kleurenruimte. Het contrast van 1120:1 is normaal voor een IPS-panel en blijft net als de kleurenweergave ook vanuit grote kijkhoeken vanaf de zijkant stabiel.
Voor het panel zit een deels ontspiegelde glasplaat. Het display geeft in het midden het meeste licht met 370 cd/m2, wat genoeg is om reflecties te overstralen. Bij een donkere scherminhoud zie je jezelf en je omgeving er echter in spiegelen. De belichting is voor een apparaat in deze klasse teleurstellend: in het midden lijkt de verdeling van de lichtdichtheid nog homogeen, maar aan de zijkanten en aan de onderste rand wordt de helderheid tot zo'n 25 procent minder.
Conclusie
Het werken met een Surface Studio is leuk. Aan de performance valt weinig af te dingen: tekenen, schrijven en retoucheren gaan makkelijk, zowel met de Surface Pen als met de meegeleverde invoerapparaten. Het grote display heeft uitstekende kleuren, een scherp beeld met een grote kijkhoek en is neer te klappen om als grote tekentablet te gebruiken.
Er zijn wel wat details die het totaalbeeld enigszins vertroebelen, bijvoorbeeld de afnemende helderheid aan de rand van het scherm, de ontbrekende ergonomische functies en het altijd aanwezige achtergrondgeluid. Ook de hoge prijs en de slechte upgrademogelijkheden kunnen een minpunt zijn. Maar creatievelingen die hun workflow niet compleet op Apple hebben afgestemd, krijgen met een Surface Studio een interessant alternatief voor een iMac. (nkr)