Bouwvoorstel high-end pc
Luxe systeem zonder compromissen met AMD Ryzen Threadripper 1950X
Volle kracht vooruit luidt het motto bij onze Threadripper-pc. Met 16 cores, veel werkgeheugen en optioneel een zware grafische kaart biedt dit systeem compromisloze prestaties die tot voor kort waren voorbehouden aan workstations en servers.
AMD's high-end platform verscheen in 2018 verrassend en met veel bombarie op het toneel. De Ryzen-Threadripper-processors bieden genoeg performance, hebben veel I/O-lijnen en kosten minder dan Intels Core X-cpu's. Daarom is ons topmodel uitgerust met een AMD-processor.
De prestaties, uitgebreide uitrusting en een fraai design hebben bij deze Threadripper-pc een hogere prioriteit gekregen dan bij de andere bouwvoorstellen. Maar we hebben er wel op gelet dat ook aan onze belangrijkste eisen wordt voldaan: stabiel draaien, beperkte geluidsproductie en een uitgebalanceerde keuze van componenten.
In de basisuitvoering beschikt de Threadripper-pc over 16 cores, 32 GB DDR4-RAM en een 1TB-ssd. Hij excelleert in toepassingen die profiteren van extreem veel cores of threads, zoals het renderen van beelden of video's met Blender. Dankzij het ruime werkgeheugen kan hij meerdere veeleisende programma's tegelijk uitvoeren, bijvoorbeeld om software te testen in verschillende virtuele machines en op de achtergrond het volgende project te compileren. Als gewone thuis- of werk-pc is dit systeem overkill. Daarvoor kun je beter een van de allround-pc's op pagina 44 en 47 kiezen. Die kosten bovendien minder dan de helft.
Als je ter ontspanning een potje wilt gamen, kun je een van de aanbevolen grafische kaarten kiezen om het systeem als krachtige game-pc te gebruiken. Met een GeForce GTX 1080 Ti draaien ook veeleisende games vloeiend in 4K-resolutie (3840 x 2160 pixels). Omdat het oog ook wat wil, hebben we een behuizing gekozen met panelen van getint glas.
Compromisloze prestaties
Ondanks de uitgebreide uitrusting kwamen we bij het samenstellen van de Threadripper-pc weinig problemen tegen. Als processor dient AMD's snelste desktop-processor Ryzen Threadripper 1950X met 16 cores en SMT (Symmetric Multi Processing). Die biedt voor toepassingen 32 threads. Hij draait standaard met 3,4 GHz en kan bij zware belasting vier cores opvoeren tot 4,2 GHz met de turbostand Boost en Extended Frequency Range.
Vergeleken met gangbare AM4- en LGA1151-processors lijkt de prijs van 1000 euro voor de TR4-cpu op het eerste gezicht hoog. De Ryzen Threadripper 1950X presteert in render-programma Blender echter twee keer zo goed als de ook niet bepaald trage Ryzen 7 1700 van de Ryzen-allrounder. En de even snelle 16-core van Intel is 70 procent duurder. Kun je met 12 cores toe in plaats van 16, dan bespaar je 300 euro met de Ryzen Threadripper 1920X.
De Ryzen 1900X met acht cores raden we af. In vergelijking daarmee biedt de Ryzenallrounder op pagina 47 betere prestaties als je daar een Ryzen 7 1800X in zet. Dit AM4-topmodel heeft evenveel cores en slechts een iets lagere klokfrequentie en hij kost 400 in plaats van 480 euro. Bovendien zijn het AM4-moederbord, de voeding en de cpu-koeler goedkoper. Het high-end systeem slurpt met 70 watt in idle bijna het dubbele van de AM4-tegenhanger.
De Threadripper 1950X rekent erg snel, maar verstookt ook aardig wat energie. Om de 180 watt aan warmte bij maximale belasting van de chip af te kunnen voeren, is een krachtige koeler voor het TR4-platform nodig. We hebben gekozen voor de Noctua NH-U14S-TR4-SP3. Die is ondanks de 14cmfan vrij gemakkelijk te monteren. Op het Windows-bureaublad zonder activiteit is de pc daarmee fluisterstil (<0,1 sone). Bij maximale cpu-belasting hoor je alleen een laagfrequent geruis dat niet storend is (1,1 sone).
Voor het moederbord hadden we de Asus X399-A Prime in gedachten. Maar bij belasting van de cpu stoorden we ons aan het hoogfrequente geluid van de fans op de spanningsregelaars. Daarom kozen we de MSI X399 SLI Plus. Die lijkt op de MSI X399 Gaming Pro Carbon AC uit onze test van TR4-moederborden [1], maar wordt geleverd met een extra wifi-uitbreidingskaart. De X399 SLI Plus is met een prijs van 325 euro circa 50 euro goedkoper.
Je komt in deze prijsklasse nauwelijks iets tekort. Voor grafische kaarten biedt de MSI X399 SLI Plus vier PEG-slots, twee daarvan zijn aangesloten met elk 16 PCIe-3.0-lanes. Harde schijven en ssd's sluit je aan via acht SATA-6G-poorten. Het moederbord biedt bovendien plaats aan drie ssd's in M.2-formaat met SATA-6G- of PCIe-3.0-x4-verbinding. Aan de achterzijde biedt het moederbord USB 3.1 Gen 2 met SuperSpeedPlus (10 Gbit/s) via een typeAen type-C-poort.
Veel geheugen en opslagruimte
Vanwege de hoge TDP van de processor heeft het moederbord twee 8-polige ATX 12V-stekkers nodig. We hebben dan ook een voeding uitgezocht die twee van die stekkers biedt en met 750 watt genoeg reserves heeft om het systeem te kunnen uitbreiden of overklokken. Om te zorgen dat de cpu optimaal kan presteren, moet het systeem zijn uitgerust met voldoende werkgeheugen. Hoewel de RAM-prijzen momenteel helaas hoog liggen, hebben we toch gekozen voor 32 GB voor de Threadripper-pc. Daarvoor gebruiken we dezelfde 8GB-DIMM's als bij de Intel- en Ryzen-allrounder. Ook Threadripper ondersteunt volgens de specificaties met een module per kanaal maximaal DDR4-2666. Hogere snelheden gelden als overklokken.
Als je geld bespaart door slechts 16 GB in de vorm van vier 4GB-modules in te bouwen, krijg je mindere prestaties bij latere geheugenuitbreiding. Als alle acht geheugenslots worden bezet, daalt de geheugensnelheid tot DDR4-2133 (single rank) of zelfs DDR4-1866 (dual rank). Gezien het hoge aantal cores bij het TR4-platform raden we ook af om slechts twee van de vier kanalen te benutten. De Threadrippercpu bestaat intern uit twee dies, die elk twee kanalen aanspreken. Bij toegang tot het RAM van de andere chip heb je meer last van latency [2].
Als systeemschijf kiezen we voor een SATA-6G-ssd in het gangbare 2,5"-formaat met 1 TB capaciteit. Zelfs de snelste M.2ssd's met PCIe-x4-3.0-interface bieden alleen in enkele speciale gevallen een merkbaar snelheidsvoordeel [3], wat de veel hogere prijs niet rechtvaardigt.
Omdat AMD's TR4-processors geen geïntegreerde gpu hebben, is het bouwvoorstel uitgerust met een passief gekoelde GeForce GT 1030. Die is niet geschikt om te gamen, maar kan via HDMI 2.0b en DisplayPort 1.4 wel twee 4K-displays aansturen met 60 Hz. Bovendien ondersteunt hij (met de juiste browser en player) de weergave van moderne videoformaten zoals H.265/HEVC en VP9.
Voor gamers hebben we de highend grafische kaart GeForce GTX 1080 Ti van Asus uitgekozen. Die biedt met 3584 shader cores en 11 GB GDDR5X-RAM genoeg power om recente 3D-games vlotjes te spelen in Ultra HD (3840 x 2160 pixels) met hoge detailinstellingen. Hij kan vier 4K-schermen tegelijk aansturen en via DisplayPort 1.4 zelfs 5K-schermen. Ondanks de fantastische prestaties blijft hij behoorlijk stil en verbruikt hij in idle niet veel meer dan de GT 1030 (zie pagina 58).
Met het oog op de hoogwaardige componenten hebben we bij dit bouwvoorstel meer budget uitgetrokken voor een luxere behuizing. De zijkanten en het voorpaneel van de Anidees AI-Crystal Lite bestaan uit 5 mm dik gehard en donker getint glas. De leds op het moederbord schijnen zacht door naar buiten. Wil je het systeem verder optuigen, dan kun je altijd nog led-strips toevoegen.
Om de maximaal 465 watt warmte uit de behuizing af te voeren, monteren we bovenin aan de achterzijde en onder het bovenpaneel een 14cm-fan van Noctua. We kregen bij oudere bouwvoorstellen
vaak de vraag of een fan aan de voorzijde die koele lucht aanzuigt niet zinvoller is. Dat hebben we in deze configuratie getest met een derde Noctua-fan. De temperaturen van cpu en gpu daalden daarmee echter niet en de fans op de componenten draaiden ook niet langzamer.
Montage en instellingen
Bij de opbouw moet je op een paar dingen letten. Het monteren van de TR4-processor met 4094 contacten werkt wat omslachtiger dan bij goedkopere platforms. De cpu schuift met een plastic frame in de beugel en de klembeugel wordt met de meegeleverde momentsleutel vastgezet [2].
Voordat je de cpu-koeler monteert, moet je deze bovendien drie millimeter verstellen naar de middelste stand. Het PEG-slot voor de grafische kaart zit namelijk zo dicht op de cpu-socket dat anders de cpu-koeler en grafische kaart elkaar in de weg zitten. MSI raadt bij een enkele grafische kaart aan deze in het bovenste slot te plaatsen (PCI_E1) voor optimale performance.
In afwijking van de algemene tips op pagina 54 monteer je de achterste fan in de behuizing pas nadat je het moederbord ingebouwd hebt. Anders krijg je die laatste niet meer op zijn plek. De ventilatoren aan de achterkant en bovenin sluit je niet aan op de 3-traps fancontroller van de behuizing maar op SYS_FAN1 en PUMP_FAN1 op het moederbord. Alleen dan worden de fan-instellingen uit het BIOS toegepast (zie link op het einde). Bij het plaatsen van de GeForce GTX1080 Ti moet je voorzichtig te werk gaan. Laat eerst de slotplaat in de opening achterin de behuizing zakken en duw dan de kaart met lichte druk in het uitbreidingsslot.
De instellingen voor het BIOS en de belangrijkste drivers vind je via de link op het einde.
Nog beter!
Wie niet genoeg heeft aan de basisuitvoering, kan de Threadripper-pc nog verder aanpassen. Zo kun je tot 128 GB RAM inbouwen. Bij volledige bezetting met acht dual-rank modules garandeert AMD een stabiele werking echter tot een maximale geheugensnelheid van DDR4-1866. Het is dan ook zinloos om duur overklokgeheugen te kopen.
De behuizing heeft geen 5,25"-bay, dus als eventuele brander bevelen we een extern usb-model aan. Die kun je ook op andere apparaten aansluiten en neemt weinig ruimte in. Hetzelfde geldt voor de USB-3.0-kaartlezer, die ook snelle kaarten met UHS-II-interface ondersteunt. Voor een extra harde schijf is geen trillingsdempend frame nodig, want de bays zijn hiervoor al voorzien van flexibel materiaal. Een actieve schijf is met 0,2 sone ook in een rustige omgeving nauwelijks hoorbaar.
De allerhoogste doorvoersnelheden voor specifieke professionele toepassingen bereikt deze pc met een M.2-ssd. De snelste NVMe-ssd's met PCIe 3.0 x4 komen van Samsung. De SSD 960 Evo en SSD 960 Pro kosten 440 dan wel 525 euro, maar leveren gegevens met een snelheid die zelfs boven de 3 GB/s kan uitstijgen.