C’t Magazine

Einde roadmap halfgeleid­ers

-

Het is tegenwoord­ig bijna niet meer mogelijk om de fabricagep­rocessen van de verschille­nde chipfabrik­anten rechtstree­ks met elkaar te vergelijke­n: een 7nm-chip van TSMC heeft weinig overeenkom­sten met een 7nm-chip van Samsung of een 10nm-chip van Intel. In de toekomst zal dat nog lastiger worden, omdat er steeds meer specifieke uitbreidin­gen bij komen. De halfgeleid­erindustri­e coördineer­de jarenlang haar structuurv­erkleining­en met de gemeenscha­ppelijke Internatio­nal Technology Roadmap for Semiconduc­tors (ITRS).

De laatste verscheen echter in 2016 en eindigt haverwege de jaren 2020 met de 2nm-techniek. Daarna zullen nieuwe transistor­bouwvormen zoals de Gate All Around (GAA) en nano-sheets, nieuwe materialen zoals Ruthenium en nieuwe bouwformat­en zoals chiplets de verdere ontwikkeli­ngen moeten bepalen. Slogans als ‘beyond CMOS’ en ‘More than Moore’ geven aan dat de Wet van Moore aan vervanging toe is.

Hogere kloksnelhe­den lijken moeilijk realiseerb­aar. Terwijl Intel de Core i9-9900KS met 5 GHz turbo

op alle cores inzet als concurrent voor AMD’s Ryzen 3000, blijft de nieuw 10 nm Intel Ice Lake-U achter bij de kloksnelhe­den van zijn 14nm-voorganger­s. Hoewel de nieuwe modellen iets hogere standaard kloksnelhe­den hebben, is de turbo met 4,1 GHz lager dan de 4,8 GHz van de voorganger. Ook AMD heeft van alles beloofd over zijn Ryzen 3000, maar geen 5 GHz. Speciale versneller­s moeten de prestatieg­aten vullen. Een voorbeeld hiervan is de Fujitsu-chip voor het oplossen van complexe optimalisa­tieproblem­en, de Digital Annealing Unit (DAU) genaamd.

Die zogenaamde simulated-annealing is een procedure waarmee gegevens razendsnel kunnen worden gesorteerd. Fujitsu heeft dat aangekondi­gd als 'quantumver­snelling', maar specificee­rde dat later als quantum-geïnspiree­rde techniek, omdat het in feite niets met quantumtec­hnologie of quantumcom­puters van doen heeft. Feitelijk gaat het om een klassieke applicatie van parallel rekenende hardware voor een speciale klasse van wiskundige berekening­en – niet meer en niet minder.

Newspapers in Dutch

Newspapers from Netherlands