Boek: East by West
Wat je eet, bepaalt hoe je je voelt; dat is ayurveda in de notendop. In East by West vertaalt Hemsley-zusje Jasmine deze eeuwenoude Indiase geneeswijze naar een hedendaagse leefstijl, met als doel onze innerlijke wereld in evenwicht te brengen met de huid
Niet Hippocrates maar de Indiërs ontdekten dat voeding het beste medicijn is. In dit kookboek vertelt Jasmine Hemsley over deze ayurvedische manier van leven
De kurkuma lattes en raw energy balls die modern Nederland vandaag de dag massaal verslindt, vinden hun oorsprong in de authentieke Indiase geneeskrachtige keuken. Golden milk (warme melk met kurkuma, peper, kaneel en kardemom, p. 67) drinkt men daar sinds jaar en dag vanwege zijn heilzame werking – de kurkuma zou de bloedsomloop en de spijsvertering verbeteren. Snacks van noten en gedroogd fruit kennen de Indiërs als ladoos en werden van oudsher aan pelgrims uitgedeeld bij hun aankomst op heilige plaatsen, om energie te geven en hun geest te versterken. Van de traditionele Oosterse denkwijzen die achter deze gerechten schuilgaan, weten wij doorgaans maar weinig. De smaak vinden we vaak afdoende genoeg om iets wel of niet te eten. Een gemiste kans, weet Jasmine Hemsley na jarenlange verdieping in de ayurvedische keuken: “Het lezen van mijn eerste boek over ayurveda was als het lezen over ruimtevaarttechnologie in het Russisch; een compleet nieuwe taal en een nieuw concept.” Toch worstelde ze zich door de stof heen, met resultaat. “Dankzij ayurveda heb ik mijn geest en lichaam opnieuw leren begrijpen. Het heeft me een kader gegeven waarbinnen ik vrijuit kan genieten en experimenteren in het leven, maar ook de tools heb om in balans te komen als het even niet zo lekker gaat.”
Eten volgens dosha’s
Want dat is waar ayurveda, de inmiddels 5000 jaar oude geneeswijze, om draait: in contact komen met je lichaam en het geven wat het nodig heeft. Om dat goed te kunnen doen, werkt ayurveda met drie dosha’s; lichaams- en geesttypes die
je vertellen wat voor persoon je bent (zie kader). Aan de hand van die types bepaal je dagelijks wat je doet en eet. Jasmine: “Iedereen heeft vanaf zijn of haar geboorte een unieke mix van deze types, het is aan jou de taak om ze in balans te houden. Ik ben zelf voornamelijk vata; haastig en vol energie. Daarom doe ik veel aan yoga en meditatie om het stukje
kapha in mij te stimuleren en in evenwicht te komen.” De juiste voeding maakt het af, zo legt Jasmine uit. “De basis van ayurveda is biologisch vers eten uit het seizoen, dat je nuttigt met aandacht en rust. Lunch is de belangrijkste maaltijd van de dag, omdat je spijsvertering rond die tijd het beste werkt. Verder bekijk je per maaltijd wat je nodig hebt. De meeste gerechten in mijn boek zijn tridosisch; geschikt voor alle dosha’s. Met kleine aanpassingen maak je ze geschikt voor hoe je je op dat moment voelt. Voel je je pitta? Voeg dan wat munt of koriander aan je gerecht toe. Voel je je kapha en heb je juist wat pit nodig? Gebruik wat chili.” De basis van iedere maaltijd is dus vrijwel gelijk en met smaakmakers of kleine aanpassingen stem je af. Juist doordat je met een simpele twist een compleet ander gerecht kunt maken, is ayurveda volgens Jasmine ook goed toe te passen bij groepen of in een gezin.
Nieuwe smaken integreren
Door het variëren met verse kruiden en specerijen is ayurveda één grote ontdekkingstocht. Des te meer omdat veel smaak- makers zoals knoflook, ui, azijn en citroen- of limoensap volgens ayurveda stimulerende middelen zijn die beperkt gebruikt moeten worden, omdat ze je afleiden en je gevoel beïnvloeden. Jasmine: “Voor mij was dit een reden om te experimenteren met nieuwe smaken. In plaats van ui gebruik ik nu vaak prei, dat is minder overheersend. Knoflook vervang ik vaak door asafoetida, een hars die qua smaak lijkt op bouillon. Verse of gedroogde chili eet ik nauwelijks meer; daar word ik nog gehaaster van dan ik al ben. Zwarte peper is een goed alternatief; dan heb ik toch pit in mijn gerecht en mijn dosha’s blijven in balans.” Maar niks wordt verboden zolang het goed voelt. Om die reden is er ook plaats voor vlees en suiker in de ayurvedische keuken – alleen met mate. “Zolang het onbewerkt is, kun je best een stukje vlees eten, wel het liefst bij de lunch”, vertelt Jasmine. Ook suiker hoef je niet in de ban te doen: “Zelf gebruik ik jaggery, gemaakt van suikerriet of het sap van de dadelpalm. Omdat deze suiker ongeraffineerd is, kan je lichaam er beter mee omgaan dan met bijvoorbeeld kristalsuiker.” Uit alles in Jasmines verhaal blijkt dat ayurvedisch eten draait om de beste keuzes maken voor jezelf, met als doel de beste versie van jezelf te worden. Dankzij EastbyWest ligt dat binnen handbereik. Start en voltooi jouw eigen zoektocht naar balans en leef net als Jasmine met die ene geruststellende gedachte: ayurveda'sgotyourback.