De Al Bundy uithangen kan je nu de kop kosten
Seksisme blijft niet langer onbestraft, blijkt uit het opstappen van Uber-topman Travis Kalanick. Langzaam wordt het als roken: een slechte gewoonte waarvan je weet dat die consequenties kan hebben. Peter Zantingh p YouTube staat een filmpje met de ‘beste beledigingen van Al Bundy’ uit de comedyserie Married With Children (1987 tot 1997). Bundy, een rol van acteur Ed O’Neill, was een misogyne verkoper van vrouwenschoenen, die grappen maakte over klanten met overgewicht, de kleine borsten van de buurvrouw en hoe onaantrekkelijk hij zijn echtgenote Peggy vond.
De reacties onder het filmpje zijn bijna nostalgisch. „Een show als deze zou nu niet meer kunnen”, typte iemand deze week nog. „Zoveel groepen zouden zich gekwetst voelen dat ze na één seizoen weer zouden moeten stoppen wegens alle klachten.”
Daar zit wat in. Op de dag dat die Bundy-fan zijn reactie achterliet, moest Ubertopman Travis Kalanick opstappen na een reeks schandalen over de seksistische werkcultuur bij de start-up die een revolutie teweegbracht in de taxibranche. In de afgelopen maanden kwam meer en meer naar buiten over welig tierend seksisme bij Uber.
Kalanicks problemen begonnen toen ex-medewerkster Susan Fowler in februari in een blogpost vertelde over haar jaar bij de start-up. De seksuele intimidatie door een mannelijke leidinggevende, waar ze al na een paar weken mee te maken kreeg, werd licht opgevat door personeelszaken omdat de leidinggevende nu eenmaal een ‘high performer’ was. Dus ze kon kiezen tussen een andere afdeling of blijven en accepteren dat ze waarschijnlijk bij de eerstvolgende gelegenheid een slechte beoordeling zou krijgen van de man met wie ze niet naar bed wilde. Married With Children ‘boys club’ Friends Vergelijk de rol van Ed O’Neill in Married With Children eens met die van dezelfde acteur in Modern Family (2009-heden), waarin hij de nukkige, maar uiteindelijk toch zachtaardige familieman Jay Pritchett speelt. Hij heeft moeite met de homoseksualiteit van zijn zoon en maakt gerust nog wel eens een ongepaste opmerking over zijn mooie, jonge vrouw Gloria, maar hij accepteert dat de tijden veranderd zijn. Als hij nog eens een Al Bundy-achtige opmerking maakt, is híj degene die er zijn zwakte mee toont en bij wie de grap als een boemerang terugkomt.
Hoe moeilijk het nog steeds kan zijn om seksisme in het eigen gedrag te herkennen, vooral voor mannen die decennia onaantastbaar waren, bleek toen Uber begin deze maand een vergadering belegde, over seksisme nota bene, en bestuurslid David Bonderman (74) opmerkte dat een extra vrouw in het bestuur vooral zou betekenen „dat er dan meer gekletst wordt”. Exit Bonderman, ingehaald door de tijdgeest.
Ook op straat lijkt iets te veranderen, zo merkte radiomaakster Andrea Silenzi onlangs. Ze is de maker van podcast Why Oh Why, over de moderne verhoudingen tussen de seksen. Op 21 januari, de dag van de Women’s March en één dag na de inauguratie van president Trump, ging ze een willekeurige kroeg in Manhattan binnen. Tegelijkertijd deden tien andere vrouwen dat in andere Amerikaanse steden. Ze liepen op de eerste de beste man af en vroegen: doe je weleens aan ‘kleedkamerpraat’? En zo ja, hoe klinkt dat dan?
Ze sprak mannen die zeiden dat ze zich onder maten inderdaad soms zo uitlieten als Trump op de beroemde ‘grab em by the pussy’- opname. Ze sprak mannen die volhielden dat ze zich daar nooit toe zouden verlagen. En ze sprak mannen die zeker wisten dat die vorige hadden gelogen, want 99,9 procent van de mannen deed aan kleedkamerpraat. Op de vraag aan mannen of ze vrouwen op straat complimenteerden of vertelden dat ze wat ‘meer moeten lachen’, zei het merendeel ja. Een van hen: „Elke dag. Ik bewonder het vrouwelijke figuur.”
Toch had Silenzi na het terugluisteren van de gesprekken reden voor optimisme. Ze vond dat ze het had kunnen horen in al die mannenstemmen: stiekem wísten ze dat het niet oké was. „Dat klinkt wat mij betreft als veranderende normen.”
Geen van de ondervraagden, lichtte ze deze week per e-mail toe, hield nog vol dat zulk gedrag ongevaarlijk of onschuldig is. „Vooral de jongere mannen spraken erover alsof ze het over roken hadden: een slechte gewoonte waarvan ze weten dat die op lange termijn consequenties kan hebben. Ik denk niet dat cat calling (vrouwen naroepen op straat) en kleedkamerpraat snel zullen verdwijnen, maar het is wel eindelijk duidelijk dat het niet langer sociaal acceptabel is.”
Om daar in een nieuwe e-mail ontnuchterend aan toe te voegen: „Maar onze normen veranderden blijkbaar niet snel genoeg om een ‘pussy grabbing’- president te voorkomen. Het is soms moeilijk om hoopvol te blijven.”