Onverstoorbare Merkel haalt uit naar ‘racisme’ bij AfD
Ruim drie weken voor de verkiezingen onderstreepte de CDU-leider niet te zullen samenwerken met de AfD en Die Linke.
Ongewoon scherp haalde Angela Merkel dinsdag uit naar een van de twee aanvoerders van de anti-immigratiepartij AfD. „Racistisch, dit moet absoluut veroordeeld worden”, zei ze over een recente uitspraak van AfDvoorman Alexander Gauland. „Dit kán niet.”
Gauland had over de Duitse minister van Integratie Aydan Özoguz (SPD) gezegd dat hij blij zou zijn als ze afgevoerd wordt naar Anatolië. Hij bediende zich daarbij van het woord ‘entsorgen’, een term die vooral gebruikt wordt als het gaat om het afvoeren van afval. Özoguz is van Turkse afkomst, maar geboren in Hamburg.
Zonder de naam van Gauland te noemen, verwees Merkel naar de duistere traditie waarin de voormalige CDU’er zich plaatste: „Dit laat zien van welke geest de auteurs van zulke beschimpingen het kind zijn.” Vorig jaar was Gauland ook al in opspraak gekomen, toen hij over de Duitse topvoetballer Jérôme Boateng, die een Ghanese vader heeft, zei dat Duitsers „een Boateng niet als buurman” willen hebben.
Verkiezingen over drie weken
Merkel deed haar uitspraak op haar jaarlijkse persconferentie in de zomer in Berlijn. Ruim drie weken voor de Bondsdagverkiezingen onderstreepte ze dat zij en haar partij (CDU) na de verkiezingen in geen geval zullen samenwerken met de AfD – en trouwens ook niet met Die Linke, helemaal aan de andere kant van het politieke spectrum. „Ik wou dat de sociaal-democraten net zo duidelijk waren”, voegde ze daaraan toe. De SPD sluit samenwerking met de AfD ook uit, maar met Die Linke niet. SPD-leider Martin Schulz had de uitspraak van Gauland eerder dan Merkel al scherp veroordeeld. De AfD zal volgens peilingen voor het eerst in de Bondsdag komen, en wordt mogelijk zelfs de op twee na grootste partij.
In dezelfde zaal waar Merkel twee jaar eerder, midden in de vluchtelingencrisis, haar omstreden woorden ‘Wir schaffen das’ uitsprak, verdedigde ze nu onverstoorbaar haar beleid. Ook haar omstreden aanpak in 2015 en 2016 van de komst van in totaal meer dan een miljoen vluchtelingen en asielzoekers. Dat beleid was „belangrijk en terecht” geweest, zei ze, wichtig und richtig.
Volgens alle peilingen liggen CDU en haar Beierse zusterpartij CSU ruim voor op de SPD (zo’n 37 tegen 24 pro-
Dieselschandaal
Meteen aan het begin maakte Merkel duidelijk welke twee thema’s volgens haar centraal staan: behalve vluchtelingen en migratie is dat het dieselschandaal en de gevolgen daarvan voor Duitse automobilisten en de Duitse auto-industrie. Voor het eerste thema sloot ze aan bij de uitkomst van de vluchtelingentop maandag in Parijs. Ze zei dat Duitsland bereid is meer vluchtelingen op te nemen, als dat nodig is volgens een herplaatsingsplan van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.
Daarnaast probeerde ze automobilisten en autofabrikanten gerust te stellen: voorkomen moet worden dat steden dieselauto’s binnen hun gemeentegrenzen verbieden, zei ze. Tot ongerustheid van autobezitters en de sector overwegen sommige steden dit om de luchtkwaliteit te verbeteren.
Scherp was Merkel over Polen. Hoe belangrijk ze de relatie met het buurland ook vindt, „rechtsstatelijkheid is voorwaarde voor samenwerking in de EU. We kunnen niet zomaar onze mond houden.”
Over geruchten dat ze van plan is een volgende ambtstermijn niet vol te maken, antwoordde Merkel dat ze van de kiezers het vertrouwen voor de volle vier jaar vraagt – een formulering die genoeg ruimte laat voor verdere speculaties.