Vooral de werkgevers zijn tevreden

Het nieuwe kabinet zegt „doorgeschoten” flexwerk te willen aanpakken. Dat gaat voor vakbonden lang niet ver genoeg.

Christiaan Pelgrim

Er worden straks méér vaste contracten uitgedeeld, als het aan het kabinet-Rutte III ligt. Je zou denken: met zo’n boodschap zijn de vakbonden tevreden. Maar nee: de vakbonden reageerden boos en juist de werkgevers waren tevreden.

Het kabinet benoemt weliswaar de „doorgeschoten flexibilisering” op de arbeidsmarkt, zegt FNV-voorzitter Han Busker, „maar er worden eerder pleisters geplakt dan dat er structurele oplossingen komen”.

Eén van die pleisters, zegt hij, is het invoeren van een minimumtarief voor zelfstandigen zonder personeel. Dat tarief wordt iets hoger dan het minimumloon voor werknemers. Zo wil het kabinet verdringing van werknemers door zzp’ers tegengaan, aan de onderkant van de arbeidsmarkt.

Maar die verdringing doet zich veel breder voor, zegt CNV-voorzitter Maurice Limmen. „We zien het ook in middengroepen.” De vakbonden zeggen dat het structurele probleem alleen wordt opgelost als zzp’ers duurder worden voor werkgevers. Dat kan het kabinet doen door zelfstandigen te verplichten om een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten en te sparen voor hun pensioen. Maar VVD-leider Mark Rutte staat journalisten te woord, rechts informateur Gerrit Zalm. het kabinet wil dat zzp’ers daar zelf voor mogen blijven kiezen.

De arbeidsmarktplannen vielen dinsdag vooral goed in de smaak bij het midden- en kleinbedrijf. „Ik denk dat wij tevreden mogen zijn”, zegt MKB Nederland-voorzitter Michaël van Straalen. Hij is er blij mee dat ontslag makkelijker wordt en dat kleine bedrijven (tot 25 werknemers) hun zieke personeel straks niet meer twee, maar één jaar loon hoeven door te betalen. Het tweede jaar wordt dan betaald uit een collectieve verzekering. En dat minimumtarief voor zzp’ers vindt hij geen probleem. „Wij hebben ons daar altijd voorstander van betoond. Extreem lage tarieven zijn ook ongezond voor bedrijven.”

Voorzitter Hans de Boer van werkgeversvereniging VNO-NCW vindt het regeerakkoord „behoorlijk evenwichtig”. Hij is tevreden, maar hij vindt het onzin om te zeggen dat vooral de werkgevers hun zin hebben gekregen. Zo is hij blij met de extra mogelijkheden om werknemers te ontslaan. „Maar daar betaal ik dan ook anderhalf keer zoveel ontslagvergoeding voor.”

De vakbonden vinden het onbegrijpelijk dat er überhaupt getornd wordt aan de ontslagregels. Die regels bestaan nog maar twee jaar en zouden in 2020 geëvalueerd worden. Dat wil het nieuwe kabinet niet afwachten. „Nu worden de regels aangepast op basis van een gevoel”, zegt FNV-voorzitter Busker, „niet op basis van feiten”.

Het kabinet wil de plannen graag uitwerken samen met werkgevers en vakbonden. De werkgeversverenigingen zeggen die uitnodiging graag aan te nemen. De vakbonden zijn terughoudender. Busker: „We gaan de tekst bestuderen. En we gaan alleen aan tafel zitten als we echt iets goeds voor onze leden kunnen afspreken.”