Propagandist en president

Carles

Puigdemont (54) zal hoe dan ook de geschiedenis ingaan als het gezicht van het moderne Catalaanse separatisme. Sinds anderhalf jaar koerst hij als regiopresident af op het uitroepen van een nieuwe republiek. Dezer dagen moet blijken of hij werkelijk zó dicht bij zijn droom zal komen of dat de landelijke autoriteiten hem de pas afsnijden en mogelijk zelfs oppakken. Puigdemont was tot zijn aantreden als hoogste bestuurder van Catalonië, begin 2016, een lokale bekendheid in de provincie Girona. Hij wordt er op 29 december 1962 geboren als banketbakkerszoon in Amer – een dorpje dat eerder presidenten van Catalonië voortbracht. Hier, in het hart van separatistisch Catalonië, raakt hij er op jonge leeftijd van overtuigd dat Catalonië alleen écht toekomst heeft als het zich losmaakt van Spanje. Lange tijd behoort hij daarmee tot een kleine, harde kern die in stilte achter een strategie staat om het Catalaanse nationalisme te doen herleven. Hij begint als regionaal journalist en wordt later een propagandist voor een ‘vrij Catalonië’. Puigdemont wordt burgemeester van Girona en presenteert zich dan al graag als een man van de wereld. Naast Catalaans en Spaans spreekt hij Frans, Engels en Roemeens; de taal van zijn echtgenote Marcela Topor, die als journalist in dienst treedt bij het Engelstalige dagblad Catalonia Today. Puigdemont acht contact met media van groot belang om internationaal aandacht te vragen voor ‘de Catalaanse zaak’. Voor het bedienen van de buitenlandse pers heeft hij een speciale woordvoerder in dienst. Op verzoek regelt die interviews met Puigdemont, zo ook voor NRC afgelopen zomer. In het regeringspaleis aan de Plaça Sant Jaume gedraagt Puigdemont zich als een staatsman. Als de 130ste president van la Generalitat de Catalunya zijn Nederlandse bezoek ontvangt, verloopt alles volgens protocol. In de statige wachtkamer liggen dikke boeken over de geschiedenis van Catalonië op tafel. Met een vriendelijke glimlach en een uitgestoken hand nodigt hij zijn gast uit binnen te komen in een brandschone, statige zaal. Een speciale fotograaf legt alles vast. Puigdemont stelt zich voor als een collega: „Journalist ben je nu eenmaal voor het leven.” Puigdemont is voorkomend, vastberaden en scherp op elk detail. Een perfectionist. Hij is lid van PDeCat, doorstart van Convergència, de liberale partij die van oudsher alleen voor meer autonomie streed. Pas recent is dit politieke vehikel van de Catalaanse bourgeoisie opgeschoven richting separatisme. Door de opkomst van linksere, radicale nationalistische partij- en in de regiopolitiek. Maar ook door Puigdemont zelf. Op weg naar het referendum over afscheiding van Spanje bestaan voor hem geen compromissen. Als zijn ‘minister’ Jordi Baiget van Bedrijven en Kennis begin juli zijn twijfels toont over de volkspeiling, wordt hij direct vervangen. En ondanks een verbod van het Constitutionele Hof zet Puigdemont het referendum op 1 oktober door. Zeker 90 procent van de stemmen is vóór afscheiding. Puigdemont viert zijn succes, acht de uitslag ondanks de chaos en het politiegeweld bindend en blijft vasthouden aan zijn voornemen de republiek uit te roepen. Geliefd bij de separatisten, verafschuwd door zijn tegenstanders.