Arjen Lubach is nu invloedrijk opiniemaker
Arjen Lubach kreeg donderdag van het tvpubliek de Televizier-Ring. In zijn show bedrijft de satiricus van de VPRO campagnejournalistiek.
Wil je een referendum over de sleepwet organiseren? Bel Arjen Lubach en je hebt de benodigde 300.000 handtekeningen in een week bij elkaar. En zoek je aandacht voor weinig aansprekende kwesties als het handelsverdrag TTIP of schadeprocedures bij Groningse aardbevingen, bel Lubach en hij zorgt ervoor dat iedereen erover praat. Zondag met Lubach (VPRO) werd donderdag bekroond met de tv-publieksprijs de Televizier-Ring, de publieksprijs voor het populairste tv-programma.
Zondag met Lubach begon drie jaar geleden als favoriet van de intelligentsia – in 2016 won hij de Nipkowschijf van de tv-kritiek – en is nu uitgegroeid tot publiekslieveling. Het programma begon in november 2014 met slechts 340.000 kijkers (marktaandeel 4 procent) en heeft er dit jaar gemiddeld 1,2 miljoen (16 procent). Dit is voor het eerst in de geschiedenis van de Televizier-Ring dat de publieksprijs naar een VPRO-programma gaat. Zelfs Van Kooten en De Bie kregen nooit die prijs.
Mede hierdoor is Lubach (Groningen, 1979) een invloedrijk opiniemaker geworden. In zijn programma combineert Lubach satire met politieke opinie en campagnejournalistiek. Lubach agendeert kwesties, fileert politici en roept geregeld op tot actie. Hierbij combineert hij zijn ver-
OUD-PRESENTATOR
Arjen Lubach met de Gouden Televizier-Ring voor het programma Zondag met Lubach, donderdagavond in AFAS Live. mogen om in een zorgvuldig geconstrueerde show ingewikkelde kwesties eenvoudig en aantrekkelijk te maken, met een talent om succesrijk sociale media in te zetten.
Dat laatste kwam donderdagavond ook van pas toen hij zijn fans mobiliseerde om te stemmen voor de Televizier-Ring. Slim vestigde hij in zijn campagne niet de aandacht op zichzelf, maar op de nominatie voor GTSTacteur Erik de Vogel. Die ging op zijn beurt reclame maken voor Lubach.
Zijn grootste hit was in januari de video The Netherlands welcomes Trump in his own words. „Als we ermee op CNN komen, haal ik kroketten”, zei hij vooraf tegen zijn redactie. Het filmpje
Televizier-prijzen
haalde veel Amerikaanse zenders, werd op YouTube 36 miljoen keer bekeken, en kreeg navolgers in andere landen. Onlangs haalde hij wederom de Amerikaanse media met zijn video over de NRA (1,8 miljoen views) na de aanslag in Las Vegas, waarin hij in een goede-doel-achtig filmpje de Amerikaanse wapenliefde neerzette als een ziekelijke verslaving.
Zondag met Lubach heeft een links profiel. Beroemd is het item waarin de presentator het A4-verkiezingsprogramma van de PVV fileerde, waarbij hij liet zien dat partijleider Wilders niet zegt hoe hij zijn plannen wil realiseren. Lubach introduceerde de hashtag #hoedan, die vervolgens overal opdook. Maar zijn aanvallen op salafisten, islamitische scholen en Erdogan-aanhangers zullen ook rechtse kijkers aanspreken. En als hij kan laten zien wat Jesse Klaver van GroenLinks zoal uit de campagnes van president Obama heeft geleend, zal hij dat ook niet laten. Lubach is vooral links-liberaal, met een heilig geloof in de ratio. Een van zijn grote voorgangers, Kees van Kooten, noemde hem in de Volkskrant een ‘humoralist’, „waarbij die stem in verontwaardiging zo mooi omhoog kan schieten”.
Tegen referendum
Lubach en zijn redactie, onder leiding van Janine Abbring, ontlenen het format van de show aan satirische latenight-shows in de VS. Komiek Jon Stewart heeft het genre uitgevonden, diens leerling John Oliver is Lubachs grote voorbeeld. Net als zij beschouwt Lubach het nieuws in lange, geestige tirades. Hoewel de Amerikaanse shows sterk opiniëren, zijn ze voor veel Amerikaanse jongeren een belangrijke nieuwsbron.
Dat zou Lubach ook weleens kunnen zijn. Tijdens de verkiezingen dit jaar introduceerde hij de spelletjesapp Kamergotchi (600.000 keer gedownload), waarin de kiezers een lijsttrekker als huisdier konden verzorgen. Lubach betrad ook op klassieke wijze het strijdperk, toen hij in Leiden als belijdend atheïst in debat ging met Gert-Jan Segers, lijsttrekker van de ChristenUnie.
Dat campagnejournalistiek weinig ruimte biedt voor nuances, blijkt uit Lubachs laatste wapenfeit: het referendum om te protesteren tegen de vernieuwde Wiv, de wet die inlichtingendiensten ruimere bevoegdheden geeft. Hiervoor moest Lubach een principe overboord zetten: hij is tegenstander van referenda.